W tym artykule:

  1. Czy psy potrafią liczyć?
  2. Czy ryby potrafią liczyć?
  3. Ryby dodają i odejmują
  4. Które ryby lepiej liczą?
Reklama

To może wydawać się dziwne, ale umiejętności matematyczne są rozpowszechnione w świecie zwierząt. Wykazują je zarówno niewielkie owady, jak i np. ssaki o dużych rozmiarach ciała i skomplikowanym mózgu.

Naukowcy wielokrotnie wykazywali, że z prostymi obliczeniami doskonale radzą sobie np. bezkręgowce. Pszczoły liczą punkty orientacyjne, które ułatwiają im poruszanie się w terenie. Żyjące na pustyni mrówki Cataglyphis fortis określają kierunek swego poruszania się, obserwując pozycję Słońca oraz zliczając kroki dziejące je od celu.

Czy psy potrafią liczyć?

Dobrymi matematykami są też lwy i wilki. W zależności od ofiary, te drugie wybierają się na polowanie grupą różnej liczebności. Badając watahy w Yellowstone naukowcy ustalili, że na łosie wybiera się do sześciu wilków. Natomiast jeśli zwierzęta zamierzają dopaść bizona, zbierają się w stado, mające między 9 a 13 członków.

Psy rodzą się z ufnością do ludzi. Wilki wręcz przeciwnie

Naukowcy ustalili, że psy potrafią się związać z ludźmi w zupełnie inny sposób niż wychowywane podobnie wilki.
Szczeniak
Getty Images

Co ciekawe, umiejętność liczenia zatraciły wywodzące się od wilków psy. One liczyć nie potrafią. Dlaczego? Bo nie jest to im do niczego potrzebne. Prosta matematyka istnieje wśród zwierząt wszędzie tam, gdzie umiejętności szacowania wielkości zbiorów czy wykonywania obliczeń wspomaga zdolność przetrwania.

Czy ryby potrafią liczyć?

Do zwierząt-matematyków właśnie dołączyły dwa gatunki ryb akwariowych. Naukowcy z Uniwersytetu w Bonn wybrali do badań pyszczaka zebrę (Pseudotropheus zebra) oraz płaszczkę plamistą (Potamotrygon motoro). Swoje eksperymenty opisali w czasopiśmie naukowym „Scientific Reports”.

Ostateczny dowód na inteligencję owadów. Dwie pszczoły same odkręciły butelkę

Wystarczyło zaledwie 10 sekund, by filmik, na którym dwie pszczoły odkręcają butelkę, stał się viralem. Nie brakuje jednak komentarzy, że nagranie zostało sfabrykowane.
Ostateczny dowód na inteligencję owadów. Dwie pszczoły same odkręciły butelkę (fot. Getty Images)
Ostateczny dowód na inteligencję owadów. Dwie pszczoły same odkręciły butelkę (fot. Getty Images)

Pyszczak to piękna, najczęściej błękitna ryba z ciemnymi pionowymi pręgami wzdłuż całego ciała. Jest wojownicza i silnie terytorialna. Z kolei wymagająca dużych akwariów płaszczka ma całe ciało pokryte charakterystycznymi plamami: ciemnymi pierścieniami o jasnym środku.

Badacze zgromadzili szesnaście ryb – po osiem z każdego gatunku. Następnie przygotowali specjalne akwaria, w których przeprowadzili pomysłowe eksperymenty.

Ryby dodają i odejmują

Zadaniem pyszczaków i płaszczek było dodawanie i odejmowanie o jeden. Rybom wpierw pokazywano kartę z symbolami w dwóch kolorach – niebieskim i żółtym. Niebieski oznaczał, że mają dodać jeden, a żółty, że należy jeden odjąć.

Żeby było trudniej, symbole były różne. Mogły przedstawiać trójkąty, kwadraty albo koła. Kształt jednak nie miał znaczenia, ważna była ilość symboli i ich kolor.

Najdłużej żyjące zwierzęta. Poznaj rekordy długowieczności

Najdłużej żyjące zwierzęta udowadniają, że czas, jaki jest dany człowiekowi, to ledwie jedna krótka chwila. W przyrodzie występuje całkiem sporo gatunków, które mogą żyć dłużej ni...
Najdłużej żyjące zwierzęta - poznaj rekordy długowieczności u zwierząt
fot. Getty Images

Po obejrzeniu karty ryby były wpuszczane do części akwarium, gdzie miały do wyboru dwie odpowiedzi. W jednym miejscu wyświetlała się poprawna, a drugim błędna. Jeśli ryba popłynęła do odpowiedzi poprawnej, otrzymywała nagrodę.

Konkretnie wyglądało to na przykład tak: pyszczak najpierw widział kartę z trzema niebieskimi symbolami. Jego zadaniem było do trzech dodać jeden (niebieski kolor), a potem popłynąć w to miejsce, gdzie pokazano mu cztery symbole.

Które ryby lepiej liczą?

Okazało się, że pyszczaki opanowały prostą matematykę znacznie lepiej niż płaszczki. Aż sześć z ośmiu nauczyło się, że niebieski oznacza dodawanie o jeden, a żółty odejmowanie. Wśród płaszczek wpadły na to tylko trzy ryby. Zajęło im też to więcej czasu: potrzebowały 68 sesji ćwiczeniowych, podczas gdy pyszczaki tylko 28.

Ta zadziwiająca plama na wodzie to mrówki. Dużo mrówek

Gdy podczas powodzi władze Południowej Karoliny w Stanach Zjednoczonych ostrzegały mieszkańców przez aligatorami i wężami, ci zwrócili uwagę na inne zjawisko.
Screen Shot 2015-10-07 at 12

Oba gatunki lepiej nieco radziły sobie z dodawaniem niż z odejmowaniem. To jednak była prawda tylko wtedy, gdy miały wykonywać działania w zakresie od jednego do pięciu.

Po co rybom takie umiejętności? To na razie zagadka. Naukowcy sugerują jednak, że umiejętność liczenia symboli może tym zwierzętom pomagać rozróżniać poszczególne osobniki. Mogłyby to robić po liczbie pasków i kropek znajdujących się na ciele innej ryby.

Reklama

Źródło: Scientific Reports.

Nasz ekspert

Magdalena Salik

Dziennikarka naukowa i pisarka, przez wiele lat sekretarz redakcji i zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Focus". Wcześniej redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Pasjami czyta i pisze, miłośniczka literatury popularnonaukowej i komputerowych gier RPG. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com
Reklama
Reklama
Reklama