Król polskich gór powraca i poluje na świstaki. Ornitolodzy policzyli gniazda

Komitet Ochrony Orłów zakomunikował dobrą nowinę. W polskich górach wzrasta liczebność naszego najsilniejszego i najbardziej majestatycznego ptaka drapieżnego – orła przedniego. To wynik dłuższego trendu, który trwa w Karpatach Zachodnich już od dekady. Choć to ptak w Polsce nadal bardzo rzadki, jego liczebność stopniowo wzrasta.

Nowe pary i spektakularne obserwacje

„Dobre wiadomości. Sytuacja orła przedniego w Polsce powoli się poprawia. W ostatniej dekadzie nastąpił duży wzrost liczebności w Karpatach Zachodnich, z 7 do kilkunastu par lęgowych. Od tego roku także w Tatrzańskim Parku Narodowym gnieżdżą się aż trzy pary. To niekwestionowany skrzydlaty "król naszych gór". Ale powstają też pojedyncze stanowiska na północy kraju.” – pisze Komitet Ochrony Orłów w mediach społecznościowych.

Jedna z par gniazdujących w Tatrzańskim Parku Narodowym została ostatnio zaobserwowana podczas polowania. To niezwykła obserwacja, bo ptaki polowały w tandemie. Grażyna Kościelna i Katarzyna Szałas, 12 września 2025 sfotografowały, jak para orłów zasadza się na świstaki. Ptaki z sukcesem upolowały jednego z nich.

Orzeł przedni – ile par żyje dziś w Polsce?

Choć nie jest największy (ten tytuł dzierży bielik), jest bez wątpienia najbardziej majestatyczny. Orzeł przedni w Polsce jest pod ścisłą ochroną, choć na świecie nie grozi mu wyginięcie. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje go za „gatunek najmniejszej troski”. Jego światowa liczebność szacowana jest nawet na 200 tysięcy par.

W Polsce jednak to ptak bardzo rzadki. Według Monitoringu Ptaków Polski „w roku 2024 obecność orłów przednich stwierdzono na 33 stanowiskach, z czego w 24 rewirach wykryto zasiedlone gniazda. Populacja lęgowa gatunku w latach 2000–2024 wahała się w przedziale liczebności od 20 do 34 par, wykazując tendencję wzrostową, a na przestrzeni ostatniej dekady – stabilną na poziomie około 30 par. Większość populacji zasiedlała Karpaty; poza tym obszarem dwie pary orła przedniego występowały na Pomorzu. Wskaźnik rozpowszechnienia orła przedniego wzrastał (z niewielkimi wahaniami), co oznacza, że polska populacja była w ekspansji.”

Jak obserwować orła przedniego i nie naruszyć prawa?

Należy pamiętać, że przepisy o ochronie orła przedniego mówią, że wokół ich gniazd obowiązuje strefa ochronna. Przez cały rok nie wolno zbliżyć się bardziej niż na 200 m, a okresowo (od 1.01 do 15.08) ochrona obowiązuje w promieniu 500 m. Orły uwielbiają otwarte tereny, nad którymi krążą w oczekiwaniu na potencjalną ofiarę. A może to być nawet młoda kozica, choć zwykle wybierają mniejsze ofiary (zające, susły, kuny, lisy, gryzonie, a nawet inne ptaki).

Źródło: Komitet Ochrony Orłów, Monitoring Ptaków Polski, Orzeł przedni - Aquila chrysaetos Golden Eagle

Nasza autorka

Magdalena Rudzka

Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.