Miłość, walki i schadzki – jak naprawdę wyglądają gody niedźwiedzi?

Spis treści

1. Co się dzieje podczas godów niedźwiedzi?
2. Co dalej? Wyjątkowa ciąża niedźwiedzi brunatnych
3. Niedźwiedź brunatny w Polsce

Wiosna i początek lata to u niedźwiedzi brunatnych okres pełen napięcia i rywalizacji. Samce nie tylko pokonują znaczne odległości, ale też walczą ze sobą o względy samic. To czas, kiedy stają się nieprzewidywalne, a ich instynkt bierze górę nad ostrożnością.

Co się dzieje podczas godów niedźwiedzi?

Sezon rozrodczy niedźwiedzi brunatnych przypada u nas na późną wiosnę i początek lata. Przeważnie trwa od połowy maja do początku lipca. W tym czasie samce stają się zdecydowanie bardziej aktywne i przemierzają znaczne odległości w poszukiwaniu partnerek. Spragnione niedźwiedzie mogą się wtedy pojawiać w miejscach, gdzie wcześniej ich nie widziano. Są też dużo bardziej pobudzone.

W odróżnieniu od wielu innych gatunków ssaków, u niedźwiedzi nie dochodzi do tworzenia stałych par – po kopulacji samiec odchodzi i nie bierze udziału w dalszym losie partnerki ani potomstwa. Spotkania par są zazwyczaj krótkotrwałe, choć zdarza się, że samiec przez kilka dni towarzyszy samicy i chroni ją przed innymi rywalami. Takie „schadzki” nie przeradzają się jednak w długie związki.

W okresie godowym samce często konkurują ze sobą o dostęp do samic, co może prowadzić do agresywnych starć. Samice też nie są tylko biernymi uczestniczkami – wybierają sobie silniejsze i bardziej dominujące osobniki. Często kopulują z kilkoma osobnikami. Podobnie samce – szukają szczęścia wszędzie, gdzie się da.

Co dalej? Wyjątkowa ciąża niedźwiedzi brunatnych

Choć do zapłodnienia dochodzi latem, rozwój zarodka nie następuje od razu. U niedźwiedzi brunatnych występuje zjawisko tzw. ciąży przedłużonej. Zarodek pozostaje w stanie zawieszenia aż do jesieni, gdy samica zgromadzi wystarczające zapasy tłuszczu. Dopiero wtedy rozpoczyna się właściwa ciąża, który trwa dość krótko, bo tylko około dwóch miesięcy.

Małe niedźwiadki rodzą się zimą, od stycznia do marca. Poród następuje w gawrze – legowisku w którym samica zapada w sen zimowy. Młode przychodzą na świat ślepe, nagie i bardzo małe – ich masa rzadko przekracza pół kilograma. Samica przez cały ten czas pozostaje w gawrze, nie opuszczając jej aż do wiosny. Małymi opiekuje się tylko matka i to dość długo, bo mniej więcej dwa lata. Wychowująca dzieci niedźwiedzica unika kontaktu z samcami, by chronić młode przed potencjalnym zagrożeniem.

Niedźwiedź brunatny w Polsce

Najliczniejsze populacje niedźwiedzia brunatnego występują w Tatrach i Bieszczadach, a pojedyncze osobniki obserwowane są również w Gorcach, Beskidzie Żywieckim i Pieninach. Zwierzęta te często poruszają się na dużych obszarach, przekraczając granice państwowe. Polskie niedźwiedzie stanowią część większej populacji karpackiej, obejmującej również Słowację, Ukrainę i Rumunię. Szacunki mówią, że w Polsce żyje około 120 niedźwiedzi.

Nasza autorka

Magdalena Rudzka

Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.