Lekarze nie bez powodu odradzają czerwone mięso. W dużych ilościach szkodzi mózgowi
Czerwone mięso często gości na naszych talerzach, ale warto zastanowić się nad jego ograniczeniem. Od lat lekarze i dietetycy zachęcają do takiego podejścia, a najnowsze badania naukowe przynoszą kolejne powody, by wprowadzić tę zmianę w codziennej diecie.

Spis treści:
- Związek między czerwonym mięsem a zdrowiem mózgu
- Przetworzone vs. nieprzetworzone czerwone mięso
- Co nauka mówi o starzeniu się mózgu?
- Czerwone mięso, czyli jakie?
Czerwone mięso, szczególnie w formie przetworzonej, może zwiększać ryzyko spadku funkcji poznawczych i rozwoju demencji. Do takich wniosków doszli naukowcy z Brigham and Women’s Hospital w Bostonie. Wyniki ich badań zostały opublikowane na łamach czasopisma naukowego „Neurology”.
Związek między czerwonym mięsem a zdrowiem mózgu
Badanie objęło 133 771 osób w średnim wieku 49 lat, które przez maksymalnie 43 lata były monitorowane pod kątem diety i zdrowia mózgu. Na początku żaden z uczestników nie cierpiał na demencję, ale w trakcie badania 11 173 osoby zapadły na tę chorobę.
Według autorów badania, przetworzone czerwone mięso – takie jak bekon, kiełbasa, parówki czy salami – było związane z wyższym ryzykiem demencji. Uczestnicy, którzy spożywali co najmniej 0,25 porcji przetworzonego mięsa dziennie, mieli o 13% wyższe prawdopodobieństwo rozwoju zmian otępiennych w porównaniu do osób, które spożywały mniej niż 0,10 porcji dziennie. Za porcję przyjęto 85 g mięsa.
Przetworzone vs. nieprzetworzone czerwone mięso
Nieprzetworzone czerwone mięso – wołowina, wieprzowina czy jagnięcina – nie wykazało tak silnego związku z demencją. Jednak osoby, które spożywały jedną lub więcej porcji dziennie, odnotowały o 16% wyższe ryzyko subiektywnego spadku funkcji poznawczych w porównaniu do tych, które jadły mniej niż pół porcji dziennie.
Przetworzone czerwone mięso zawiera dużo tłuszczów nasyconych, które negatywnie wpływają na zdrowie serca i mózgu. Dieta bogata w takie produkty zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2 oraz chorób układu krążenia, co może przyczyniać się do osłabienia funkcji poznawczych.
Jest i dobra wiadomość. Naukowcy odkryli, że zastąpienie jednej porcji przetworzonego czerwonego mięsa dziennie zdrowszymi alternatywami przynosi wymierne korzyści. Jak to wyglądało w przypadku konkretnych produktów?
- Orzechy i rośliny strączkowe: o 19% niższe ryzyko demencji i starzenie się mózgu spowolnione o 1,37 roku.
- Ryby: o 28% niższe ryzyko demencji.
- Drób: o 16% niższe ryzyko demencji.
Co nauka mówi o starzeniu się mózgu?
W grupie starszych uczestników badania przetworzone czerwone mięso było związane z przyspieszonym starzeniem się mózgu. Każda dodatkowa porcja dziennie przyspieszała starzenie poznawcze o 1,61 roku oraz starzenie w zakresie pamięci werbalnej o 1,69 roku.
Badanie miało jednak swoje ograniczenia. Przeprowadzono je głównie wśród białych pracowników służby zdrowia, co oznacza, że wyniki mogą nie być reprezentatywne dla innych grup etnicznych i płci. Mimo to zmniejszenie spożycia czerwonego mięsa, zwłaszcza przetworzonego, i wprowadzenie do diety zdrowszych alternatyw, takich jak ryby, orzechy czy drób, może być skutecznym sposobem na ochronę mózgu.
Jak podkreśla dr Dong Wang, autor badania: „Zmiana nawyków żywieniowych powinna stać się częścią wytycznych dietetycznych wspierających zdrowie poznawcze”. Dodaje równie, że w zrozumieniu mechanizmów prowadzących do demencji kluczowe są długoterminowe analizy.
Czerwone mięso, czyli jakie?
Czerwone mięso to mięso ssaków, które ma czerwony kolor przed obróbką termiczną, głównie dzięki wysokiej zawartości hemoglobiny w tkance mięśniowej. Jest to więc m.in. wołowina, wieprzowina, jagnięcina, cielęcina czy baranina. Spożywanie czerwonego mięsa może niekorzystnie wpływać na nasze zdrowie i samopoczucie. Poza opisanym ryzykiem rozwoju demencji, nadmierna konsumpcja przetworzonych produktów mięsnych, takich jak kiełbasy czy bekon, wiąże się z większym ryzykiem chorób serca i nowotworów.
Warto jednak podkreślić, że czerwone mięso jest też bogatym źródłem białka, żelaza hemowego, cynku, witamin z grupy B (szczególnie B12) i innych składników odżywczych. Jednak jego wpływ na zdrowie zależy od częstotliwości spożywania i sposobu przygotowania. Najgorsze są produkty wysokoprzetworzone, takie jak wędliny, parówki, pasztety czy gotowe dania mięsne (np. kotlety mielone).
Źródło: Neurology