Ten ptak jest farmerem i strażakiem. Ma jeszcze jeden talent
Lirogon wspaniały już samą nazwą zachwyca i zwraca uwagę zarówno badaczy, jak i amatorów. Ten australijski ptak jest jednak wspaniały (i to dosłownie) także z inny powodów. Słynie m.in. z niezwykłych zdolności naśladowczych.
Spis treści:
Lirogon wspaniały zamieszkuje wilgotne lasy eukaliptusowe południowo-wschodniej Australii. To jeden z największych przedstawicieli rzędu wróblowatych. Może mierzyć nawet metr długości, z czego znaczną część stanowi jego imponujący ogon. Ptak ten słynie ze zdolności naśladowania różnorodnych dźwięków, takich jak śpiew innych ptaków, odgłosy maszyn czy sygnały alarmowe.
Lirogon wspaniały i to dosłownie
Najnowsze badania wykazały jednak, że lirogon wspaniały posiada również zdolności rolnicze i hodowlane. Potrafi tworzyć mikrosiedliska sprzyjające rozwojowi bezkręgowców, którymi się żywi.
Naukowcy z australijskiego La Trobe University odkryli, że lirogony aktywnie manipulują leśną ściółką i glebą. W ten sposób tworzą dogodne warunki dla swoich ofiar. Poprzez grabienie i przemieszczanie materiału organicznego zwiększają dostępność pożywienia dla bezkręgowców, co prowadzi do ich liczniejszego występowania. W ten sposób lirogony dosłownie „hodują” swoje ofiary, zapewniając sobie obfite źródło pokarmu.
Aby potwierdzić tezę o nietypowym zachowaniu lirogonów, badacze przeprowadzili eksperyment. Polegał on na odgrodzeniu niewielkich obszarów lasu, co stworzyło środowiska wolne od lirogonów. W niektórych z tych obszarów zagrabiono ściółkę i glebę, aby symulować obecność ptaków. W miejscach, gdzie przeprowadzono grabienie, zaobserwowano większą liczebność i różnorodność bezkręgowców w porównaniu z obszarami, gdzie nie symulowano żerowania lirogonów.
Ptak o wielu talentach
Działalność lirogonów ma istotny wpływ na ekosystemy leśne południowo-wschodniej Australii. Poprzez przemieszczanie dużych ilości ściółki i gleby, ptaki te wpływają na strukturę roślinności oraz dostępność zasobów dla innych gatunków. Ponadto ich aktywność może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka pożarów. To dlatego, że usuwanie nadmiaru materiału organicznego z powierzchni gleby redukuje ilość łatwopalnej biomasy.
Lirogon wspaniały nie występuje naturalnie w Europie ani w Polsce. To endemiczny ptak Australii. Najliczniej można go spotkać w stanach Wiktoria i Nowa Południowa Walia. Ze względu na swoje unikatowe środowisko i specyficzne potrzeby siedliskowe, lirogon nie migruje i nie został wprowadzony na inne kontynenty. Poza Australią żyje jedynie w ogrodach zoologicznych.
Lirogon wspaniały jest nie tylko „farmerem” i „strażakiem”, ale również wybitnym naśladowcą dźwięków. Ptak ten potrafi imitować odgłosy innych ptaków, a także dźwięki otoczenia, takie jak szczekanie psa, alarm samochodowy czy nawet płacz dziecka. Te zdolności są wykorzystywane przez samce podczas zalotów, aby przyciągnąć uwagę samic.
Ptasie radio w naturze
W świecie ptaków nie brakuje innych „artystów” dźwiękowych. Przykładowo sójka naśladuje dźwięki innych ptaków, a także odgłosy ludzkie i mechaniczne. Pomaga jej to odstraszać drapieżniki. Na więcej artyzmu stawia słowik rdzawy. Tego niewielkiego ptaka słychać z daleka, a to dlatego, że tworzy skomplikowane melodie z bogatą gamą dźwięków. Śpiewa nawet w nocy, a jego trele przez wieki były inspiracją dla poetów i muzyków.
Papuga żako, uważana za jedną z najbardziej inteligentnych papug na świecie, nie tylko perfekcyjnie naśladuje ludzką mowę, ale także potrafi zrozumieć kontekst niektórych słów. Słynna papuga o imieniu Alex, badana przez dr Irene Pepperberg, brała udział w eksperymentach naukowych, podczas których wykazała zdolności liczenia, rozpoznawania kolorów i kształtów, a nawet wyrażania podstawowych emocji. Badania nad Alexem stały się przełomem w zrozumieniu ptasiej inteligencji i komunikacji.
Z kolei kukabura chichotliwa to ptak znany ze swojego charakterystycznego śmiechu. Kukabury śmieją się głównie o świcie i zmierzchu, a ich donośny śmiech roznosi się po australijskich lasach, tworząc niezwykły dźwiękowy spektakl. W kulturze aborygeńskiej śmiech kukabury interpretowano jako powitanie nowego dnia lub ostrzeżenie przed zbliżającym się zagrożeniem. Te wyjątkowe ptaki, choć mniej znane niż papugi, również są symbolem dzikiej przyrody Australii.
Źródło: National Geographic Polska
Nasz autor
Mateusz Łysiak
Dziennikarz podróżniczy, rowerzysta, górołaz. Poza szlakiem amator kuchni włoskiej, popkultury i języka hiszpańskiego.