Na wstępie wypada odpowiedzieć na pytanie - czym właściwie jest park narodowy? Pod tym pojęciem należy rozumieć wydzielony obszar podlegający ochronie prawnej, zachowany w stanie naturalnym lub maksymalnie zbliżonym do naturalnego. Już sama ta definicja daje do zrozumienia, że taka ochrona przyrody (na marginesie - najwyższa) obejmuje obszary o wyjątkowych walorach przyrodniczych, kulturowych, naukowych i społecznych.
W naszym kraju istnieją 23 parki narodowe, które zajmują ok. 1 proc. powierzchni kraju. Poniżej opisujemy parki narodowe w Polsce.
Babiogórski Park Narodowy
Babiogórski Park Narodowy został utworzony w 1954 roku, wówczas jeszcze na terenie województwa krakowskiego. Dziś zajmuje obszary województwa małopolskiego, a jego siedziba znajduje się w Zwoi. Powierzchnia parku to 33,92 km kw., a otuliny - 84,37 km kw. To jeden z mniejszych parków – obejmuje obszar masywu Babiej Góry owianej wieloma legendami. Jego symbolem jest okrzyn jeleni. Roślinność charakteryzuje się tutaj piętrowym układem, a dolne partie są porośnięte pięknymi lasami.
Białowieski Park Narodowy
Jeszcze wcześniej, bo w 1932 roku, powstał Białowieski Park Narodowy. Jego siedziba mieści się w Białowieży, a sam park zajmuje tereny województwa podlaskiego. Park charakteryzuje się powierzchnią 105,17 km kw. Powierzchnia otuliny wynosi 32,24 km kw. Symbolem tego miejsca jest żubr, a sam park jest domem dla najliczniejszej populacji tego ssaka w Europie. Duża część Białowieskiego Parku Narodowego jest niedostępna dla zwiedzających, a do części można wejść tylko z przewodnikiem.
Biebrzański Park Narodowy
Kolejny obiekt na naszej liście powstał w 1993 roku i dzierży zaszczytny tytuł największego parku narodowego w Polsce. Jego powierzchnia to aż 592,23 km kw., a powierzchnia otuliny - 668,24 km kw. Biebrzański Park Narodowy zajmuje tereny województwa podlaskiego, a jego siedziba mieści się w Osowcu-Twierdzy. Mieszka tutaj ponad 270 gatunków zwierząt, a większość terenu pokrywają łąki i rozlewiska. Symbolem tego niezwykłego miejsca jest batalion.
Ojcowski Park Narodowy
Dla odmiany, kolejny park narodowy w naszym zestawieniu jest najmniejszym obiektem podlegającym ścisłej ochronie w Polsce. Mowa o malowniczym Ojcowskim Parku Narodowym, który powstał w 1956 roku. Mieści się na terenie województwa małopolskiego, a jego siedzibą jest Ojców. Symbolem parku jest nietoperz – ssak charakterystyczny dla tego miejsca. W Ojcowskim Parku Narodowym znajduje się najsłynniejsza skała w Polsce, czyli Maczuga Herkulesa stanowiąca główną atrakcję parku. Znajdziemy tutaj także piękne zamki i dużą ilość jaskiń.
Pieniński Park Narodowy
Czas poznać najstarszy tego typu obiekt w Polsce. Pieniński Park Narodowy powstał w 1932 roku, przed Białowieskim Parkiem Narodowym. Jest położony w obszarze województwa małopolskiego, a jego siedziba mieści się w Krościenku nad Dunajcem. Zajmuje powierzchnię wynoszącą 23,46 km kw. Powierzchnia otuliny to natomiast 26,82 km kw. W znaku parku możemy dostrzec górskie szczyty umieszczone w odwróconej podkowie. Szczególną ochroną są tutaj objęte płazy, a największą atrakcją parku jest spływ Dunajcem.
Park Narodowy Ujście Warty
Dla przeciwwagi, kolejny obiekt na naszej liście ma status najmłodszego parku narodowego w Polsce. Jest to najcenniejszy park pod względem ornitologicznym. Powstał w 2001 roku, a jego obszar zajmuje powierzchnię 80,74 km kw. Powierzchnia otuliny to 104,54 km kw. Obiekt położony jest w województwie lubuskim, a jego siedzibą jest Chyrzyno. W znaku parku widnieje gęś zbożowa.
Bieszczadzki Park Narodowy
Kolejny park na naszej liście został utworzony w 1973 roku. Jego powierzchnia wynosi 292,02 km kw., co czyni go największym górskim parkiem narodowym w Polsce. Dużą atrakcją jest możliwość przemierzania trasy dawną linią kolejową 108 między Zagórzem a Krościenkiem na pokładzie drezyny, którą samemu się napędza. Położony jest na obszarze województwa podkarpackiego, a jego siedziba mieści się w Ustrzykach Górnych. Symbolem tego miejsca jest ryś.
Magurski Park Narodowy
Kolejny górski park narodowy na naszej liście jest nieco skromniejszy. Utworzony w 1995 roku Magurski Park Narodowy zajmuje powierzchnię 194,39 km kw. Otulina parku mierzy 229,69 km kw. Leży na pograniczu województw małopolskiego i podkarpackiego, a jego siedziba została zlokalizowana w niewielkiej miejscowości Krempna. To jeden z najdzikszych polskich parków narodowych. Jego atrakcje stanowią między innymi wieża widokowa na górze Ferdel, Wodospad Magurski i Diabli Kamień w Foluszu. W znaku parku widnieje orlik krzykliwy.
Park Narodowy Gór Stołowych
Park Narodowy Gór Stołowych to obiekt utworzony w 1993 roku, zajmujący obszar 63,4 km kw. Otulina pokrywa powierzchnię wynoszącą 105,15 km kw. Obiekt z siedzibą w Kudowie-Zdroju znajduje się w województwie dolnośląskim. Symbolem parku jest kontur najwyższego szczytu polskiej części gór - Szczelińca Wielkiego. Głównym skarbem tego parku narodowego jest zróżnicowany krajobraz skalisty urozmaicony lasami, łąkami i torfowiskami.
Karkonoski Park Narodowy
Kolejny park narodowy w zestawieniu istnieje od 1959 roku i charakteryzuje się powierzchnią 59,51 km kw. Karkonoski Park Narodowy jest położony w województwie dolnośląskim, a jego siedziba mieści się w Jeleniej Górze. W znaku parku możemy dostrzec dzwonek karkonoski i goryczkę trojeściową. Park ten posiada 112 km pieszych szlaków turystycznych, a na szczyty prowadzą dwie kolejki liniowe.
Tatrzański Park Narodowy
Tatrzański Park Narodowy powstał w 1955 roku. Zajmuje obszar województwa małopolskiego, a jego siedziba została zlokalizowana w Zakopanem. Powierzchnia parku to 211,64 km kw., otuliny - 1,81 km kw. Jego symbolem jest kozica tatrzańska. Jest to jedyny polski park narodowy obejmujący obszary o charakterze wysokogórskim. Jego atrakcjami są między innymi Morskie Oko, Dolina Pięciu Stawów, Kasprowy Wierch, Dolina Kościeliska, Giewont i Orla Perć.
Świętokrzyski Park Narodowy
Świętokrzyski Park Narodowy utworzono w 1950 roku. Obiekt zajmuje powierzchnię 76,26 km kw. Jego otulina rozpościera się na obszarze 207,86 km kw. Obszar parku mieści się w województwie świętokrzyskim. Siedziba została utworzona w Bodzentynie. Symbolem Świętokrzyskiego Parku Narodowego jest jeleń. Wyróżniono tutaj pięć obszarów pod szczególną ochroną. Są to Chełmowa Góra, Święty Krzyż, Łysica, Czarny Las i Mokry Bór.
Roztoczański Park Narodowy
Roztoczański Park Narodowy utworzono w 1974 roku. Zajmuje powierzchnię 84,83 km kw., natomiast jego otulina - 380,96 km kw. Obiekt położony jest w województwie lubelskim. Jego siedziba mieści się w Zwierzyńcu. W znaku parku umieszczony został konik polski. Roztoczański Park Narodowy to najbardziej nasłonecznione miejsce w Polsce i jest nazywane polską Toskanią.
Wielkopolski Park Narodowy
Wielkopolski Park Narodowy został utworzony w 1957 roku. Obiekt o powierzchni 75,84 km kw. (otulina zajmuje 72,56 km kw.) mieści się na obszarze województwa wielkopolskiego, a jego siedziba jest zlokalizowana w miejscowości Jeziory. Jego symbolem jest puszczyk. Warto udać się tutaj na wieżę widokową w Mosinie, z której widać Jezioro Glinianki i plażę.
Drawieński Park Narodowy
Następny park na naszej liści powstał w 1990 roku. Obiekt zlokalizowany jest na terenie województw. wielkopolskiego, lubuskiego i zachodniopomorskiego. Siedziba parku została utworzona w miejscowości Drawno. Jego powierzchnia to 115,36 km kw. Otulina zajmuje 352,67 km kw. Można tutaj wędrować lasami i nad wodami, a rzeka Drawa dostarcza wrażeń kajakarzom. W znaku parku umieszczono wydrę.
Park Narodowy Bory Tucholskie
Kolejny obiekt na naszej liście powstał w 1996 roku. Park położony na terenie województwa pomorskiego, z siedzibą w miejscowości Charzykowy, legitymuje się powierzchnią 46,13 km kw. Otulina zajmuje 129,8 km kw. Teren ukształtowało tutaj ostatnie zlodowacenie bałtyckie, a dużą wartość stanowią jeziora oligotroficzne. W znaku parku umieszczony został głuszec.
Wigierski Park Narodowy
Wigierski Park Narodowy powstał w 1989 roku. Rozciąga się na obszarze województwa podlaskiego, a jego siedziba mieści się w miejscowości Krzywe. Powierzchnia obiektu to 150,9 km kw. Otulina zajmuje 112,84 km kw. Jego symbolem jest bóbr europejski. Wigierski Park Narodowy zapewnia wiele atrakcji. Są to między innymi Wigierska Kolejka Wąskotorowa, rejs statkiem z przeszklonym dnem, Muzeum Wigier w Starym Folwarku i spływy kajakowe Czarną Hańczą.
Gorczański Park Narodowy
Następny park na naszej liście powstał w 1981 roku. Obiekt o powierzchni 70,3 km kw. (otulina zajmuje 166,47 km kw.) mieści się w województwie małopolskim, a jego siedziba - w Porębie Wielkiej. W znaku parku widnieje salamandra plamista, a najstarszym zabytkiem w Gorczańskim Parku Narodowym jest kapliczka Bulandy.
Kampinoski Park Narodowy
Kampinoski Park Narodowy istnieje od 1959 roku. Obiekt o powierzchni 385,44 km kw. jest zlokalizowany w województwie mazowieckim, a jego siedziba - w Izabelinie. Symbolem parku jest łoś – żyje tutaj około 200 osobników tego gatunku. 71% powierzchni parku stanowią lasy, ale najistotniejszym elementem krajobrazu są wydmy.
Narwiański Park Narodowy
Narwiański Park Narodowy istnieje od 1996 roku. Zajmuje powierzchnię wynoszącą 68,1 km kw., a jego otulina - 154,08 km kw. Mieści się w województwie podlaskim. Siedzibę parku utworzono w miejscowości Kurowo. Najważniejsza jest tutaj Narew, wokół której toczy się całe życie parku. Możliwe są tutaj spływy łodziami - pychówkami. Na symbol obiektu wybrano błotniaka stawowego.
Poleski Park Narodowy
Kolejny park narodowy istnieje od 1990 roku. Mieści się w województwie lubelskim, a jego siedzibą jest Urszulin. Zajmuje powierzchnię wynoszącą 97,6 km kw. Otulina parku rozpościera się na przestrzeni 137 km kw. Jego symbolem jest żuraw. Obszar parku to rozległe równiny torfowe. Aby móc obejrzeć niedostępne miejsca, w parku powstało 7 wież widokowych.
Słowiński Park Narodowy
Słowiński Park Narodowy powstał w 1967 roku. Obiekt leżący w województwie pomorskim ma swoją siedzibę w miejscowości Smołdzino. Park legitymuje się powierzchnią 327,44 km kw., a jego otulina - 302,2 km kw. Jego symbolem jest mewa srebrzysta. Słowiński Park Narodowy jest niekiedy nazywany polską Saharą ze względu na wydmy. Wydmy blisko Łeby to największy pas ruchomych wydm w Europie. W lecie wydma Łącka może przekraczać 40 metrów wysokości.
Woliński Park Narodowy
Ostatni park na naszej liście mieści się w województwie zachodniopomorskim, a na jego siedzibę wybrano Międzyzdroje. Powierzchnia obiektu utworzonego w 1960 roku to 109,37 km kw. W znaku parku widoczny jest orzeł bielik. W skład Wolińskiego Parku Narodowego wchodzi najpiękniejszy odcinek wybrzeża klifowego w Polsce, wyspiarska delta rzeki Świny oraz lasy sosnowe i bukowe.
