Góry Smocze nie są zamieszkane przez smoki. Zachwycają za to szamańskimi malunkami
Góry Smocze, mimo że ich nazwa brzmi jak prosto z powieści Tolkiena, istnieją naprawdę. I choć nie żyją tam współczesne smoki, swoimi krajobrazami i tak przywodzą na myśl baśnie. Gdzie ich szukać? Ruszamy na południe.
Spis treści:
- Góry Smocze na mapie
- Malowidła naskalne w Górach Smoczych
- Góry Smocze – flora i fauna
- Turystyka w Górach Smoczych
Gdzie leżą Góry Smocze? Podróż przez to malownicze pasmo górskie warto zacząć właśnie od spojrzenia na mapę. Góry Smocze nie leżą w Europe, nie leżą w też w Nowej Zelandii czy Islandii, które często są kojarzone z baśniowymi stworzeniami. Góry Smocze wypiętrzyły się w Afryce, a dokładnie niemal na samym jej południowym końcu.
Góry Smocze na mapie
Góry Smocze są najwyższymi górami w Republice Afryki Południowej. Rozciągają się na długości około 1000 km z południowego zachodu na północny wschód, z północno-zachodnim zakolem tworzącym północno-wschodnią granicę Lesotho z Afryką Południową. W isi-Zulu, języku ludu Zulu, nazywane są „uKhahlamba”, „barierą włóczni”.
Najwyższy szczyt to Thabana Ntlenyana (3482 m). Inne, niewiele niższe, znane szczyty wśród wspinaczy to między innymi: Mafadi (3450 m), Makoaneng (3416 m), Champagne Castle (3377 m). Wszystkie leżą na popularnym wśród turystów terenie Cathedral Peak, który graniczy z Lesotho. Na północ od Lesotho pasmo maleje, a Góry Smocze nie są tam już tak wysokie.
Według UNESCO pasmo to charakteryzuje się „wyjątkowym pięknem natury, jakie ujawniają wznoszące się bazaltowe skarpy, ostre, dramatyczne cięcia i złote piaskowce”. Jego historia geologiczna sprawia, że jest to jedno z największych pasm górskich na świecie.
Różnorodność terenu zapewnia ochronę dużej liczbie gatunków endemicznych i zagrożonych w skali globalnej, zwłaszcza ptaków i roślin. Znajduje się tam również wiele jaskiń i schronisk skalnych, w tym największa i najgęstsza grupa malowideł w Afryce na południe od Sahary. Malowidła tworzył lud San na przez 4000 lat.
Malowidła naskalne w Górach Smoczych
Sztuka naskalna ludu San w Górach Smoczych stanowiła coś więcej niż tylko sposób przekazywania wiedzy. Wiele malowideł było pewnego rodzaju magazynami nadprzyrodzonej mocy. Skały, na których tworzono obrazy, pełniły funkcję granicy między światem materialnym a duchowym.
Jednym z najczęściej przedstawianych zwierząt w malowidłach Gór Smoczych jest eland (ssak z rodziny wołowatych, przypomina antylopę). Artyści ukazywali go w różnych pozach i perspektywach, z dbałością o detale. Motyw umierającego elanda często pojawia się w sztuce naskalnej San, co ma głębokie znaczenie rytualne. W języku San słowo oznaczające śmierć jest tożsame z określeniem głębokiego transu. Dlatego też malarze San przedstawiali umierające elandy w ścisłym związku z wizerunkami tancerzy w transie. Zarówno zwierzęta, jak i szamani przechodzili przez podobne etapy – drżenie, pocenie się, krwawienie z nosa, aż do ostatecznego załamania. San opisywali swoje doświadczenia poza ciałem jako uczucie latania, co również często znajduje odzwierciedlenie w ich malowidłach.
Najważniejszym rytuałem San był taniec uzdrawiający, zwany również transowym. Tego rodzaju rytuały do dziś praktykowane są przez niektóre grupy San zamieszkujące Kalahari. Tancerze przez wiele godzin tupią w rytm bębnów i śpiewu, tworząc krąg wokół ogniska. Kobiety akompaniują im klaskaniem i śpiewem. Po długim tańcu niektórzy z uczestników wchodzą w trans, doświadczając stanów świadomości pozwalających na podróże do świata duchów.
Tancerze, którzy regularnie praktykują trans i wykorzystują swoje doświadczenia poza ciałem, są określani jako szamani. W społecznościach San do 40% członków mogło praktykować szamanizm, co świadczy o głębokim zakorzenieniu tych wierzeń i praktyk w ich kulturze. Malowidła naskalne Gór Smoczych są nie tylko świadectwem artystycznej wrażliwości ludu San, ale także zapisem ich duchowych podróży i kosmologicznych wierzeń.
Góry Smocze – flora i fauna
Ze względu na dużą rozpiętość wysokościową (od 600 do ponad 3400 m n.p.m.) Góry Smocze charakteryzują się zróżnicowaną roślinnością i bogactwem gatunków zwierząt. Flora pasma górskiego obejmuje zarówno trawiaste sawanny na niższych wysokościach, jak i gęste lasy oraz alpejskie łąki na wyżej położonych terenach. Występują tu liczne endemiczne gatunki roślin, m.in. lobelie, protee i aloesy. W niższych partiach rosną także akacje i wiecznie zielone lasy.
Góry Smocze zamieszkują liczne ssaki, w tym wspomniane już elandy, lamparty, pawiany, a także rzadkie gatunki antylop, jak gnu białobrode czy oribi. Niebo przecinają między innymi orły, sekretarze i sępy przystosowane do wysokogórskich warunków.
Turystyka w Górach Smoczych
Góry Smocze przyciągają miłośników przyrody, wspinaczki oraz fotografii krajobrazowej. Niezwykłe formacje skalne, głębokie wąwozy i malownicze wodospady tworzą doskonałą scenerię dla aktywnego wypoczynku.
Jednym z najważniejszych punktów turystycznych jest Park Narodowy uKhahlamba-Drakensberg, wpisany na listę UNESCO. Przebiegają przez niego liczne szlaki trekkingowe, zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych turystów. Popularnymi trasami są np. wędrówka na amfiteatr Gór Smoczych oraz szlak prowadzący na najwyższy szczyt regionu – Thabana Ntlenyana.
Region przyciąga także wspinaczy skalnych oraz paralotniarzy, oferując spektakularne widoki i dogodne warunki do uprawiania sportów ekstremalnych.
Nasz autor
Mateusz Łysiak
Dziennikarz podróżniczy, rowerzysta, górołaz. Poza szlakiem amator kuchni włoskiej, popkultury i języka hiszpańskiego.