Jak tatrzańska wieś, założona w XVII w., stała się zimową stolicą Polski? Jej historia sięga króla Władysława Wazy
Białka Tatrzańska zachwyca nie tylko panoramą Tatr i wyjątkowym mikroklimatem, ale też różnorodnością atrakcji. To miejsce, w którym można szusować po nowoczesnych wyciągach, spływać rzeką Białką, poznawać lokalne tradycje i odprężać się w wodach termalnych – idealne zarówno dla rodzin, jak i miłośników aktywnego wypoczynku.
Spis treści:
Białka Tatrzańska to malownicza wieś położona w południowej Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Bukowina Tatrzańska. Rozciąga się wzdłuż rzeki Białki i drogi krajowej nr 49. Odległości z Białki Tatrzańskiej do ważniejszych miejscowości w tym regionie są niewielkie: Zakopane – 21 km, Nowy Targ – 12 km, Bukowina Tatrzańska – 5 km, Poprad – 56 km, Kraków – 90 km.
Położenie Białki Tatrzańskiej
Długość wsi wynosi ponad 8 km, a z południowej strony otwiera ją szeroka dolina w kierunku Tatr Bielskich. Dzięki temu Białka Tatrzańska cieszy się wyjątkowym nasłonecznieniem, które łagodzi górski klimat, wyróżniając ją spośród innych miejscowości Podhala.
Dzięki swojemu położeniu wieś jest łatwo dostępna zarówno samochodem, jak i komunikacją publiczną, a także stanowi świetną bazę wypadową dla turystów wybierających się na okoliczne szlaki. Wzdłuż rzeki Białki znajdują się liczne tereny rekreacyjne, a w sąsiedztwie – trasy rowerowe i szlaki piesze prowadzące w kierunku Tatr i Spisza. Połączenie dogodnej lokalizacji, malowniczych widoków i naturalnego mikroklimatu sprawia, że Białka Tatrzańska jest atrakcyjna o każdej porze roku.
Historia wsi
Białka Tatrzańska powstała w XVII wieku, najprawdopodobniej między 1616 a 1618 rokiem, za panowania Władysława IV Wazy. Założył ją Stanisław Witowski, wielkorządca krakowski i dzierżawca starostwa nowotarskiego. Pierwotna nazwa miejscowości brzmiała „Nowa Białka”, a jej pierwszym sołtysem został Wojciech Nowobilski, który w 1637 roku otrzymał przywilej lokacyjny od króla, obejmujący prawo korzystania z pastwisk i polan w okolicznych górach. Początkowo mieszkańcy łączyli rolnictwo z pasterstwem, a z czasem wieś zasłynęła także dzięki kuśnierstwu – w XVIII i XIX wieku produkowano tu słynne, kredowane białczańskie kożuchy, cenione w całym regionie Podhala i Spisza.
W 1855 roku powstała pierwsza szkoła, a w 1935 roku dom zakonny sióstr serafitek, który od 1990 roku pełni funkcję domu opieki społecznej Caritas. Najcenniejszym zabytkiem Białki Tatrzańskiej jest drewniany kościół pw. św. Szymona i św. Judy Tadeusza, wzniesiony około 1700 roku. Kościół należy do Szlaku Architektury Drewnianej, a jego barokowe wnętrze, murowane ogrodzenie i otoczenie starych lip nadają mu wyjątkowy charakter i sprawiają, że jest integralną częścią krajobrazu wsi.
Turystyczne walory Białki Tatrzańskiej
Białka Tatrzańska jest obecnie jednym z najatrakcyjniejszych ośrodków turystycznych Podhala, zarówno zimą, jak i latem. Szeroka oferta turystyczna, nowoczesna infrastruktura narciarska i bogactwo atrakcji sprawiają, że miejscowość przyciąga rzesze turystów.
Atrakcje w Białce Tatrzańskiej
Białka Tatrzańska to miejsce, które oferuje atrakcje zarówno dla miłośników aktywnego wypoczynku, jak i osób szukających relaksu. Latem rzeka Białka staje się centrum sportów wodnych – spływy kajakowe i pontonowe należą do najciekawszych form ekstremalnej aktywności w regionie. Malownicze krajobrazy i górskie prądy zapewniają niezapomniane wrażenia zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych kajakarzy górskich.
Okolica Białki Tatrzańskiej to punkt startowy dla pieszych wycieczek po Tatrach Bielskich i Spiszu, ze szlakami o różnym stopniu trudności i licznymi punktami widokowymi. Miłośnicy kultury góralskiej mogą zobaczyć występy zespołów regionalnych „Białcanie” i „Mali Białcanie”, które prezentują tradycyjne pieśni i tańce. Turyści mogą także uczestniczyć w lokalnych warsztatach rzemiosła i licznych wydarzeniach folklorystycznych.
Dzięki tak szerokiej ofercie atrakcji w Białce Tatrzańskiej bez problemu można połączyć aktywność fizyczną z wypoczynkiem i poznawaniem tradycji Podhala.
Wyciągi w Białce Tatrzańskiej
Białka Tatrzańska słynie przede wszystkim z rozbudowanej infrastruktury narciarskiej. Do najważniejszych wyciągów należą:
- Ośrodek Narciarski Kotelnica Białczańska – 5 wyciągów krzesełkowych, nowoczesne trasy o różnym stopniu trudności, wielokrotnie nagradzany tytułem Najlepszego Ośrodka Narciarskiego w Polsce, należy do systemu karnetów TatrySki;
- Wyciągi Narciarskie Bania – 1 wyciąg krzesełkowy, część wspólnego systemu karnetów TatrySki;
- Stacja Narciarska Kaniówka – 1 wyciąg krzesełkowy, atrakcyjny dla początkujących narciarzy, objęta jest wspólnym systemem karnetów TatrySki;
- Wyciąg „U Kuruca” – mniejszy ośrodek, idealny dla rodzin i dzieci.
Szacuje się, że w sezonie narciarskim liczba turystów może kilkukrotnie przewyższać liczbę stałych mieszkańców, co świadczy o popularności Białki Tatrzańskiej.
Termy w Białce Tatrzańskiej – relaks i zabawa przez cały rok
Białka Tatrzańska słynie z nowoczesnych kompleksów termalnych, które łączą wypoczynek, zabawę i dobroczynne właściwości wód geotermalnych. Najpopularniejsze obiekty to Termy Bukovina i Terma Bania, która znalazła się w naszym rankingu TOP11 najlepszych polskich aquaparków. Oba oferują baseny wewnętrzne i zewnętrzne, strefy relaksu, sauny oraz zjeżdżalnie dla dzieci i dorosłych. Woda termalna pozyskiwana jest z głębokości 2400–2500 m, bogata w mikroelementy takie jak siarczki, krzemionka, potas, wapń, magnez i żelazo, co wpływa korzystnie na zdrowie, urodę i samopoczucie.
Termy Bania wyróżniają się strefą zabawy z rwącą rzeką, sztuczną falą i superszybkimi zjeżdżalniami, a w strefie relaksu można korzystać z basenów z widokiem na Tatry, jacuzzi czy masaży wodnych. Termy Bukovina dodatkowo wprowadzają regionalny akcent – wodne atrakcje noszą nazwy w góralskiej gwarze, co czyni pobyt wyjątkowym i pełnym lokalnego klimatu. To idealne miejsce zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i osób szukających odprężenia po aktywnym dniu w górach.
Nasza autorka
Marzena Wardyn-Kobus
Autorka tekstów z pogranicza przyrody, kultury i podróży. W serwisie tworzy artykuły popularnonaukowe o otaczającym nas świecie, łącząc rzetelną wiedzę z przystępnym językiem i dbałością o szczegóły. Socjolożka z wykształcenia, od ponad dekady związana z marketingiem internetowym. Zawodowo od lat zgłębia tajniki SEO oraz storytellingu opartego na rzetelnych źródłach. Pisze, by zachęcać innych do uważnego kontaktu z przyrodą – nawet tą najbliższą, tuż za domem. Kaszubka mieszkająca na Kujawach, zakochana w górskich szlakach i leśnych bezdrożach. Jej przydomowy ogródek to strefa zrównoważonego eksperymentowania – dąży do tego, by uprawiać rośliny ekologicznie, z szacunkiem dla natury. Wolne chwile spędza z książką, wędrując po lesie lub tworząc makramy.