To fakt, że piramidy w Polsce nie są tak wielkie jak te, w których spoczęli faraonowie. Jednak niewiele osób wie, że tego typu grobowce były budowane nad Wisłą ok. 1000 lat wcześniej niż nad Nilem, co oznacza, że pod tym względem, starożytne budowle w Polsce górują nad egipskimi. Najstarsze, bo wybudowane ponad pięć tysięcy lat temu, znajdują się w pobliżu Izbicy Kujawskiej. Kolejne były wznoszone w XVII, XVIII, XIX i XX wieku. Gdzie znajdują się piramidy, o których mowa? Zapraszamy na wycieczkę śladami monumentalnych grobowców.

Piramidy kujawskie

Najstarsze budowle megalityczne w Polsce zlokalizowane są na Kujawach w Gaju Stolarskim, Wietrzychowicach i Sarnowie. Naukowcy są zdania, że grobowce liczą sobie ponad 5500 lat, co oznacza, że zostały wzniesione mniej więcej 1000 lat wcześniej niż Północna Piramida w Dahszur. W przeciwieństwie do egipskich grobowców, piramidy kujawskie są owiane aurą tajemnicy. Do dziś nie wiadomo, kto został pochowany w komorach grobowych. Być może spoczęli tam pierwsi władcy Kujaw, ale eksperci nie mogą poprzeć tej tezy. 

Najstarsze piramidy w Polsce mają kształt trójkąta albo wydłużonego trapezu. Najbardziej okazałe mierzyły ponad 100 metrów długości, a ich wierzchołki sięgały 5 metrów. Zostały usypane z tysięcy ton ziemi i wielkich głazów. Starożytni mieszkańcy Kujaw nie mieli problemu z pozyskaniem surowca. Na tych terenach występowały bowiem licznie nagromadzone kamienie polodowcowe.

Warto zaznaczyć, że dziś możemy już mówić tylko o pozostałościach piramid. Na przestrzeni lat, kujawskie obiekty były regularnie niszczone w celu pozyskania kamieni. Surowiec z grobowców posłużył m.in. do budowy drogi (dziś już wyasfaltowanej) Izbica Kujawska-Lubraniec. 

Piramida w Rapie

Kolejna polska piramida znajduje się w Rapie, w województwie warmińsko-mazurskim. Grobowiec położony na Rysim Bagnie (w pobliżu granicy z Rosją) nie jest tak stary jak piramidy kujawskie - powstał na początku XIX wieku.

Budowla została wzniesiona na polecenie barona Friedricha von Fahrenheida – podróżnika, mecenasa sztuki, miłośnika kultury starożytnego Egiptu i podobno najmajętniejszego mieszkańca Prus Wschodnich. Baron von Fahrenheid zadecydował o wybudowaniu grobowca w 1811 roku, po śmierci swojej trzyletniej córki. W jego mniemaniu, miało to zapewnić dziewczynce nieśmiertelność. Tak powstał 16-metrowy obiekt, wzniesiony na podstawie kwadratu o 10-metrowym boku. Z biegiem czasu, w grobowcu spoczęli kolejni przedstawiciele rodu. 

W trakcie II wojny światowej, wojska radzieckie zdewastowały piramidę. Dokonano wówczas zaskakującego odkrycia – spoczywające w grobowcu ciała nie uległy rozkładowi.

Dało to początek jednej z legend, które krążą na temat piramidy w Rapie. Okoliczni mieszkańcy twierdzili, że spoczywający tam zmarli rzucają klątwę na okolicę i za ich sprawą wymiera bydło. Aby temu zapobiec, w latach 70. XX wieku zwłokom ucięto głowy.

Grobowcowi przypisuje się też nadnaturalne właściwości. Podobno piramida kumuluje energię z wnętrza Ziemi i kosmosu, a w jej wnętrzu ma dochodzić do zakłócenia pola magnetycznego. Najbardziej zagadkowy jest fakt, że mimo położenia w środku gęstego lasu, wokół piramidy nie występują żadne owady. 

Piramida w Różanowie

Kolejny grobowiec o kształcie piramidy znajdziemy w Różanowie na Opolszczyźnie. 9-metrowy obiekt wzniesiono w 1780 roku na polecenie Augusta Freiherra von Ebena und Brunnena - właściciela ziem różnowskich i generała armii pruskiej. Zapalony egiptolog zażyczył sobie, by jego rodzina była chowana jak faraonowie. Piramidę wzorowaną na grobowcu Cheopsa w Gizie zaprojektował sam Karl Langhaus, twórca Bramy Brandenburskiej w Berlinie.

W latach 1780-1830 w grobowcu spoczęło 28 przedstawicieli rodu von Ebenów. Ich zwłoki zostały zmumifikowane.  

Piramida w Zagórzanach

Następna polska piramida, także wybudowana na wzór grobowca Cheopsa, znajduje się w Zagórzanach w Małopolsce. 10-metrowe mauzoleum rodziny Skrzyńskich powstało w 1931 roku. W komorze grobowej spoczęło sześciu przedstawicieli rodu.

Obiekt ten wyróżnia się nieco na tle pozostałych polskich piramid. Mimo że był wzorowany na budowlach egipskich, to łatwo można w nim dostrzec typowo katolicki element sakralny. Mowa o dużym krzyżu z ukrzyżowanym Chrystusem, który wyrasta z lewego boku budowli. 

Mówi się, że hrabia Aleksander Skrzyński zawarł umowę z lokalną elektrownią, na mocy której wnętrze piramidy miało być oświetlane przez 100 lat. Niestety, do dziś nie przetrwały żadne dokumenty, które mogłyby to potwierdzić.     

Piramida w Międzybrodziu k. Sanoka

Najwyraźniej polskim rodom imponowała piramida Cheopsa w Gizie, bo kolejny grobowiec wzorowany na egipskim znajdziemy w Międzybrodziu w województwie podkarpackim. Trzymetrowa budowla z bloków piaskowcowych powstała w latach 30. XX wieku.  W komorze grobowej spoczęła rodzina Kulczyckich herbu Sas.

Taką formę grobowca najprawdopodobniej wybrał Jerzy Kulczycki, który odbył wiele podróży naukowych do Egiptu. Jak twierdzi prof. dr hab. Joachim Śliwa, podkarpacka piramida nosi wszelkie cechy swojego odpowiednika w Gizie i stanowi jego kopię w skali 1:50.

Piramida w Wągrowcu

Polską piramidę można znaleźć też w Wągrowcu w województwie wielkopolskim. Dziesięciometrowy grobowiec o kształcie graniastosłupa z czworoboczną podstawą został wybudowany najprawdopodobniej około 1845 roku, po śmierci Franciszka Łakińskiego – rotmistrza napoleońskiego. Tuż przed śmiercią, Łakiński miał wyrazić życzenie pochówku w grobowcu o kształcie piramidy. W pobliżu budowli wzniesiono barokową kolumnę, pod którą (zgodnie z obowiązującą wówczas tradycją) pogrzebano konia rotmistrza. 

Teren wokół grobowca Łakińskiego obsadzono sosnami. Przed śmiercią rotmistrz miał powiedzieć, że gdy drzewa przerosną piramidę, Polska odzyska niepodległość. Jak się okazało, przepowiednia umierającego Łakińskiego sprawdziła się. Po I wojnie światowej sosny wyrastały już ponad wierzchołek budowli.  

Grobisko ariańskie w Krynicy

Jeden z najstarszych grobowców piramidalnych znajduje się w Krynicy w województwie lubelskim. Budowla została wzniesiona w I połowie XVII wieku, na 290-metrowym wzgórzu. Polecenie wybudowania piramidy wydał podkomorzy chełmski Paweł Orzechowski, który, jako arianin, nie mógł być pochowany na cmentarzu katolickim. 

Budowla została wzniesiona na planie kwadratu o boku 7,35 metra. Sześcian zwieńczony jest  15-metrowym ostrosłupem. Łączna wysokość obiektu zbudowanego z kamienia i cegły to około 20 metrów. W trzech ścianach można zauważyć okrągłe otwory, które pełnią rolę okien. Co ciekawe, piramida jest wyposażona nie w jeden, a dwa otwory wejściowe. Drugie wejście do niedawna znajdowało się poniżej poziomu gruntu.

Artykuły, które mogą cię zainteresować: