Kto nie słyszał o piramidach w Gizie? Na płaskowyżu na przedmieściach Kairu znajdują się tam trzy monumentalne grobowce: Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Piramida tego pierwszego faraona jest najsławniejsza i najwyższa w kraju nad Nilem. Powstała około 2560 r. p.n.e. i liczy 139 m. Pierwotnie była nawet o kilka metrów wyższa, lecz zmniejszyła się wskutek utraty tzw. piramidonu (czyli kamienia wieńczący szczyt) oraz długotrwałej erozji. Tym niemniej nazywana jest Wielką Piramidą. W jej cieniu – i dosłownie, i metaforycznie – pozostają piramida Chefrena i Mykerinosa. Zwłaszcza faraon Chefren może mówić o pechu.
Dlaczego piramida Chefrena wydaje się wyższa od Cheopsa?
Piramida Chefrena jest niewiele mniejsza od grobowca należącego do Cheopsa. Mierzy 136 m, a pierwotnie było to 143 m. Inaczej mówiąc: w wersji pierwotnej była wyższa niż obecnie piramida Cheopsa.
Co więcej, na zdjęciach robionych z oddali wydaje się, że to piramida Chefrena jest wyższa. Powód: jest bardziej stroma i strzelista, a przede wszystkim postawiono ją na dziesięciometrowym wzniesieniu. Pytanie, czy chodziło o czas i względy ekonomiczne, czy też był to rodzaj wybiegu? Chefren – czwarty z kolei władca starożytnego Egiptu z IV dynastii – uważany jest bowiem za syna Cheopsa. Możliwe, że nie wypadało, aby zaplanował grobowiec większy od poprzednika. Dlatego mógł zastosować fortel, by nie urazić ojca, a jednocześnie podkreślić swoją wyższość.
Piramida Chefrena: ciekawostki na górze i pod spodem
Piramidę Chefrena wzniesiono około roku 2532 p.n.e., pod koniec rządów władcy. Budowla ma podstawę kwadratu o boku długości 215,5 m. Zajmuje przestrzeń niemal dwukrotnie większą niż słynne rzymskie Koloseum. Do jej budowy użyto bloków, z których każdy ważył ponad dwie tony. Wapień sprowadzano z półwyspu Synaj.
Co warte uwagi, w górnej części piramidy Chefrena zachowało się oblicowanie z wapiennych płyt (z którego nie pozostało już nic np. na Wielkiej Piramidzie). Ta okładzina mówi wiele o tym, jak budowla prezentowała się w stanie idealnym. Wyglądała na gładką i świeciła z oddali.
Ciekawostką jest nie tylko szczyt budowli, lecz i to, co znajduje się pod nią. Okazuje się, że komora grobowa Chefrena umieszczona została nie w samej piramidzie (tak jak w przypadku np. Cheopsa) lecz wykuto ją w skale pod budowlą. Czyżby miało to zmylić rabusiów? Jeśli tak, nie udało się. Mumii Chefrena ani jego skarbów w piramidzie naukowcy nie odnaleźli, jedynie granitowy sarkofag. Prawdopodobnie, pomimo wszelkich zabezpieczeń ze strony budowniczych i faraonów, monument został obrabowany już przed tysiącami lat.
Twarz Chefrena ma też Wielki Sfinks, strażnik piramid
Obok piramidy Chefrena znajdują się dwie świątynie. Po jej południowej stronie znajdowała się także mała tzw. piramida satelitarna, przeznaczona dla kultu ka – ducha będącego odbiciem ciała zmarłego władcy. Niestety, nic z niej nie zostało. Prawdopodobnie została rozebrana w średniowieczu przez muzułmańskich władców Egiptu, a kamień wykorzystano przy innych budynkach.
Ważniejsze jednak, że to z Chefrenem związany jest słynny Wielki Sfinks. Tego monumentalnego strażnika piramid w Gizie wykuto w skale, a przedstawia rodzaj chimery: lwa z ludzką głową. To wizerunek boga świtu Horemakheta. Twarzy nadano jednak rysy właśnie Chefrena.
Przez wieki głowa pozbawiona została nosa, ureusza (świętego węża, symbolu władzy królewskiej) na czole oraz ceremonialnej brody. Wokół Wielkiego Sfinksa narosło także wiele legend. Jedna mówi, że żołnierze Napoleona używali go jako strzelnicy. Inne opowiadają, komu można przypisać zniszczenie nosa.
Całkiem współczesne teorie spiskowe sugerują zaś, że sfinks nie ma twarzy Chefrena, lecz jest dużo starszy od piramid. A pod jego cielskiem ma się kryć komnata zawierająca pradawną wiedzę, pochodzącą być może od przybyszów z kosmosu. Wielu współczesnym wciąż trudno bowiem uwierzyć, że starożytnych Egipcjan, Chefrena i innych władców stać było na wzniesienie tak monumentalnych budowli.
