Lubelskie, podobnie jak niektóre inne województwa w Polsce, mocno ucierpiało w trakcie najazdów szwedzkich. W następstwie toczonych tam walk, wiele wspaniałych zamków i pałaców uległo bezpowrotnemu zniszczeniu. Na szczęście są jeszcze obiekty, które zachowały się do dziś. Niektóre z nich znajdują się w stanie zabytkowym, inne zostały zrekonstruowane lub pozostały po nich tylko ruiny. Każdy z nich stanowi nie lada gratkę dla miłośników historii i dawnej architektury. Wybraliśmy najwspanialsze zamki w województwie lubelskim, które po prostu trzeba odwiedzić.
Zamek Lubelski
Zamki w województwie lubelskim możemy podzielić na bardziej i mniej znane obiekty. Propozycja otwierająca naszą listę bez dwóch zdań zalicza się do pierwszej z wymienionych grup.
Okazała budowla jest widoczna już ze znacznej odległości. Masywna, XIII-wieczna baszta (najstarsza budowla w mieście) wznosi się wysoko ponad zamkowymi murami. Zamek murowany i kościół wzniesiono tam w 1341 roku, w czasie panowania króla Kazimierza Wielkiego. To właśnie tam w 1569 roku odbyły się obrady sejmu, w trakcie których uchwalono porozumienie między stanami Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, które na kartach historii zapisało się jako unia lubelska.
Dziś na terenie zamku mieści się Muzeum historii Lublina. Wśród licznych eksponatów zwiedzający mogą podziwiać m.in. słynny obraz Jana Matejki, który upamiętnia to historyczne wydarzenie.
Zamek w Janowcu
Niektóre zamki Lubelszczyzny są położone w wyjątkowo malowniczej scenerii. Do tej grupy zalicza się nasz kolejna propozycja - zamek w Janowcu. Okazałe ruiny mieszczą się na szczycie wiślanej skarpy, skąd rozpościera się wspaniała panorama.
Obiekt został wzniesiony w XVI wieku, na polecenie rodziny Firlejów - słynnego rodu starostów i wojewodów. W tamtejszych komnatach gościł sam Jan Kochanowski, a Zygmunt III spotkał się tam z dowódcą rokoszu Zebrzydowskiego. Warownia mocno ucierpiała w wyniku najazdów szwedzkich. Pod koniec XVIII wieku została odbudowana przez rodzinę Lubomirskich. Wtedy też przyjęła typowo barokową formę.
Do dziś zachowało się niewiele przedmiotów, stanowiących wyposażenie zamku. Te, które ocalały, można podziwiać w zamkowych wnętrzach.
Zamek w Kazimierzu Dolnym
Z Janowca przenosimy się na drugi brzeg Wisły, do pobliskiego Kazimierza Dolnego. O walorach pięknego miasteczka można pisać niemal w nieskończoność, ale dziś skupimy się wyłącznie na dwóch atrakcjach.
Dla wielu osób, największą wartość mają nie skrupulatnie odrestaurowane pałace, a ruiny zamków. Lubelskie słynie z monumentalnych pozostałości dawnych warowni, a jedne z najbardziej imponujących możemy podziwiać właśnie w Kazimierzu Dolnym. Obiekt został wzniesiony na polecenie Kazimierza Wielkiego i pełnił funkcję typowo obronną. Konflikty zbrojne, które toczyły się na tych ziemiach, znacząco nadszarpnęły jego potęgę, a w czasie zaboru austriackiego, część murów zburzono. Polecamy udać się na słynną Górę Trzech Krzyży, skąd można podziwiać ruiny w całej ich okazałości.
Kolejnym miejscem, które warto odwiedzić w Kazimierzu Dolnym, jest zabytkowa baszta. Wieżę wzniesiono w czasach panowania Władysława Łokietka. Aby dostać się na sam szczyt, trzeba pokonać kilkaset schodów. Nagrodą za wysiłek jest wspaniała panorama okolicy, a przy dobrej pogodzie można dostrzec stamtąd nawet Góry Świętokrzyskie.
Zamek w Krupem
Z Kazimierza Dolnego zmierzamy w kierunku wsi Krupe. Pierwszy zamek, najprawdopodobniej wybudowany z drewna, stał tam już w czasach średniowiecznych. Obiekt wzniesiony na polecenie rodziny Krupskich pełnił funkcję typowo obronną. Murowany zamek powstał dopiero w XVI wieku, kiedy właścicielem tamtych ziem stał się działacz polityczny Paweł Orzechowski. Na przestrzeni wieków, warownia była naprzemiennie niszczona i odbudowywana. Dziś pozostały po niej świetnie zachowane ruiny, które otacza typowo sielska sceneria.
Zamek w Kryłowie
Zmierzamy do jednego z najbardziej wyjątkowych obiektów, nie tylko na Lubelszczyźnie, ale i w całej Polsce. Zamek w Kryłowie jest jednym z nielicznych przykładów warowni wybudowanej na rzecznym ostrowie. Wzniesiona na przełomie XV i XVI stulecia warownia jest najstarszym obiektem architektonicznym w tamtych okolicach. Została wybudowana z inicjatywy rodziny Tęczyńskich. Dziś po wielkim bastionie pozostały wyłącznie ruiny. Warto pospieszyć się z ich zwiedzaniem. Każdego roku, zamek coraz bardziej zapada się w ziemi i już dziś nie sposób dostać się do lochów.
Zamek w Szczebrzeszynie
Mieszkalno-obronna wieża stała na wzgórzu nad doliną Wieprza już w XIV wieku. Został wybudowany na polecenie Dymitra z Goraja herbu Korczak, który sprawował władzę lenną w powiecie szczebrzeszyńskim. Dwa stulecia później obiekt spłonął. Po pożarze nastąpiła odbudowa wierzy i wtedy też wieża najprawdopodobniej została wzbogacona o kolejne zabudowania, ale te nie przetrwały do dzisiejszych czasów. Obiekt otaczała sucha fosa i drewniane palisady. W XVIII stuleciu, zamek nie pełnił już funkcji obronnej, a został przekształcony w więzienie.
Pałac w Puławach
Ze względu na cenne zabytki architektoniczne, Puławy często określane są mianem "polskich Aten". Jednym z najważniejszych tamtejszych obiektów jest XVII-wieczny pałac, wzniesiony dla Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Gdy Adam Kazimierz Czartoryski przejął tamtejsze ziemie po ojcu, obiekt został rozbudowany. W 2009 roku utworzono tam Muzeum Czartoryskich. Pałac jest otoczony pięknym parkiem, założonym przez Izabelę Czartoryską.
