Legendy i ciekawostki o Warszawie

Warszawa to stolica, a zarazem największe miasto Polski zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby mieszkańców. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, Warszawę w 2021 roku zamieszkiwało 1 792 718 osób. Położona w województwie mazowieckim, nad Wisłą metropolia jest siedzibą najważniejszych krajowych instytucji, m.in. Prezydenta RP, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Sejmu i Senatu czy Narodowego Banku Polskiego. 

Co więcej, w Warszawie zlokalizowane są także placówki agencji Frontex (Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej), zajmującej się bezpieczeństwem zewnętrznych granic Unii Europejskiej oraz Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR), instytucji OBWE stającej na straży praw człowieka. Co jeszcze warto wiedzieć na temat polskiej stolicy? Oto wybrane ciekawostki o Warszawie, a także krążące wokół niej legendy.  

Ciekawe informacje o Warszawie 

  1. Nazwa „Warszawa” najprawdopodobniej pochodzi od zdrobnienia popularnego w średniowieczu imienia Warcisław – Warsz. 
  2. Stolica Polski została przeniesiona z Krakowa do Warszawy w 1596 roku z rozkazu Zygmunta III Wazy. Jednak dopiero Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 r. była pierwszym dokumentem, który wprost określił Warszawę jako stolicę kraju. „Stolicą Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jest miasto bohaterskich tradycji Narodu Polskiego – Warszawa” – brzmiał art. 90. ustawy zasadniczej. 
  3. Przedwojenna Warszawa ze względu na swój dorobek była przez lata nazywana „Paryżem północy”.
  4. Od 1938 r. herbem miasta stołecznego Warszawy jest wizerunek syrenki. Z kolei barwami są umieszczone na fladze kolory żółty i czerwony.
  5. Pierwszym prezydentem Warszawy był Ignacy Wyssogota Zakrzewski. Najdłużej panującym włodarzem miasta był Jerzy Majewski, który rządził w stołecznym ratuszu w latach 1967–1982. Obecnym prezydentem stolicy jest Rafał Trzaskowski. 
  6. Warszawa podzielona jest na 18 dzielnic. Największa z nich to Wawer (79,7 km kw. powierzchni), a najmniejsza Ursus (tylko 9 km kw.). 
  7. Do najpopularniejszych ulic w Warszawie należą Marszałkowska, Krakowskie Przedmieście, Nowy Świat, Mokotowska i Aleje Jerozolimskie. Z kolei liczący prawie 15 km długości Wał Miedzeszyński jest uznawany nie tylko za najdłuższą ulicę w stolicy, ale i w całym kraju. Dla porównania – najkrótsza ulica Warszawy – Samborska na Nowym Mieście – ma 22 m długości. 
  8. Warszawa to jedno z najbardziej akademickich miast w Polsce i Europie. Pod względem liczby studentów (235 tys.) nasza stolica, gdzie znajduje się ponad 60 uczelni wyższych, wyprzedza m.in. Rzym i Madryt, a ustępuje jedynie Paryżowi. 
  9. Warszawa jest jedynym polskim miastem, w którym kursuje metro. Podziemna kolej (zobacz także: gdzie i kiedy powstało pierwsze metro na świecie?) została uruchomiona w 1995 roku. Obecnie składa się z dwóch linii i 38 stacji – trzecia linia warszawskiego metra planowana jest na końcówkę 2028 r. lub początek 2029 r. 
  10. Wybudowany na Euro 2012 Stadion Narodowy w Warszawie jest największym obiektem sportowym w Polsce. Na trybunach zasiąść może ponad 58 tys. osób. 
  11. Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się 17 obiektów z Polski. Jednym z nich jest warszawska Starówka, która oficjalnie została wpisana na listę w 1980 roku. „Ponad 85% zabytkowego centrum Warszawy zostało zniszczone przez nazistowskie oddziały okupacyjne. Po wojnie mieszkańcy Warszawy podjęli dzieło odbudowy, które doprowadziło do odtworzenia kościołów, pałaców i domów będących symbolem polskiej kultury i narodowej tożsamości. Jest to wyjątkowy przykład całkowitej rekonstrukcji zespołu historycznego” – zaznaczył w swoim komunikacie Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO. 
  12. Codziennie o godz. 11:15 z Wieży Zegarowej grany jest hejnał, który upamiętnia wydarzenia z 1939 roku. W czasie, gdy Niemcy bombardowali Warszawę, zegar na Zamku Królewskim zatrzymał się na godzinie 11:15. 
  13. W latach 50. XX wieku w Warszawie wybudowano skocznię narciarską, która znajdowała się przy ul. Czerniowieckiej. Obiekt został rozebrany na przełomie 2010 i 2011 roku ze względu na wiele wad konstrukcyjnych. Poznaj nieznane dotąd ciekawostki o skokach narciarskich. 
  14. Założona w Warszawie w 1747 roku Biblioteka Załuskich była pierwszą publiczną biblioteką narodową w Europie. 
  15. Pałac Kultury i Nauki, czyli najbardziej znany zabytek Warszawy, był największym budynkiem w stolicy. Od 2021 r. miano najwyższego wieżowca przejął liczący 310 m biurowiec Varso Tower. 
  16. 40% powierzchni Warszawy zajmuje zieleń. W mieście znajduje się ponad 80 parków – najpopularniejsze to: Łazienki Królewskie, Park Skaryszewski, Ogród Saski oraz park w Wilanowie.
  17. Warszawa jest jednym z najchętniej odwiedzanych miast na Starym Kontynencie. W 2018 roku stolicę Polski odwiedziło ok. 10 mln turystów z kraju i ze świata. Oprócz naszych rodaków byli to przede wszystkim Brytyjczycy, Niemcy i Amerykanie. 
  18. Według rankingu „World Index”, Warszawa jest najlepszym miejscem na świecie pod względem liczby bibliotek publicznych przypadających na 100 tys. mieszkańców. Stolica Polski ma trzy razy więcej bibliotek publicznych niż Londyn i ponad siedem razy więcej niż Madryt. 

Legendy warszawskie

Mówiąc o Warszawie, nie sposób zapomnieć o tworzących historię tego miasta licznych legendach. Najsłynniejsza z nich, czyli legenda o warszawskiej syrence, znana jest nie tylko rodowitym warszawiakom. Opowiada ona historię tytułowej syreny o anielskim głosie, która zafascynowała miejscowych rybaków do takiego stopnia, że postanowili ją uprowadzić i ofiarować księciu w zamian za złoto. Ostatecznie jeden z mężczyzn wypuścił syrenę na wolność i wraz z nią na zawsze opuścił Warszawę. 

„Śpiewałam dla was, bo was polubiłam! Chciałam wam pomagać i strzec was! A wy złapaliście mnie jak zwykłą rybę i chcieliście sprzedać! Dlatego was opuszczam. Jeżeli wrócę, to tylko z mieczem i tarczą, aby was obronić gdy niebezpieczeństwo będzie tak wielkie, że sami sobie nie poradzicie. Po tych słowach syrena zniknęła na zawsze. Nikt też już nigdy nie widział młodego rybaka, który podążył za nią” – brzmi końcowy fragment opowieści. 

fot. Getty Images

Do najbardziej znanych legend warszawskich zalicza się także: 

  • Legendę o Warsie i Sawie, od których ma pochodzić nazwa miasta;
  • Legendę o Bazyliszku – potworze, który zamieszkiwał jedną z kamienic przy Starym Rynku; 
  • Legendę o Kamiennym Niedźwiedziu, którego rzeźba znajduje się przed Kościołem Jezuitów na Starym Mieście; 
  • oraz Legendę o Złotej Kaczce, zamieszkującej lochy Zamku Ostrogskich.

Ciekawostki o Warszawie to za mało? Jeśli tak, to z pewnością zainteresują cię także ciekawostki o Polsce, o których więcej piszemy tutaj.