Międzygwiezdna kometa 3I/ATLAS już dziś na żywo! Zobacz gościa spoza Układu Słonecznego
Nowa kometa międzygwiezdna w Układzie Słonecznym – 3I/ATLAS przelatuje w pobliżu i już dziś można ją zobaczyć na żywo. Obiekt 3I/ATLAS to dopiero trzecia potwierdzona kometa spoza naszego systemu planetarnego. O jej istnieniu poinformowano zaledwie kilka dni temu. Teraz znajduje się w drodze ku Słońcu i przez chwilę będzie możliwa jej obserwacja za pomocą transmisji online. Czy przyniesie nowe informacje o materii spoza heliopauzy?
Spis treści:
- Jak blisko kometa 3I/ATLAS znajdzie się Ziemi i Słońca?
- Oumuamua i Borisov – poprzednicy komety 3I/ATLAS z przestrzeni międzygwiezdnej
- Polacy pomogą „przechwycić” kolejną kometę międzygwiezdną – misja ESA już w przygotowaniu
- Transmisja na żywo: zobacz kometę 3I/ATLAS online prosto z Włoch
Właśnie odkryta została trzecia potwierdzona kometa międzygwiezdna — nazwana 3I/ATLAS, wcześniej oznaczona jako „A11pl3Z”. Pierwsze obserwacje tego obiektu wykonano 1 lipca 2025 dzięki teleskopowi ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) w Chile. Jednak pierwsze doniesienia o tym, że międzygwiezdny wędrowca może wejść do naszego układu planetarnego sięgają 14 czerwca. Mamy pewność, że obiekt porusza się po tzw. orbicie hiperbolicznej, co potwierdza jego międzygwiezdne pochodzenie.
Jak blisko kometa 3I/ATLAS znajdzie się Ziemi i Słońca?
Obecnie kometa 3I/ATLAS znajduje się w odległości 4,5 jednostki astronomicznej (AU) od Słońca — a przypomnijmy, że 1 AU to średnia odległość między Ziemią a Słońcem. To około 670 milionów kilometrów. Według prognoz 29 października 3I/ATLAS zbliży się do naszej gwiazdy na odległość około 1,4 AU, czyli będzie bliżej niż orbita Marsa. Największe zbliżenie do Ziemi nastąpi 19 grudnia. Dla fanów kosmosu i tych, których interesuje Słońce i ciekawostki o jego najbliższym otoczeniu, to idealna okazja do obserwacji niezwykłego zjawiska.
Obiekt wykazuje aktywność kometarno-gazową, a naukowcy analizują jego skład. Dobrą informacją jest bez wątpienia ta, że 3I/ATLAS nie zagraża Ziemi. Kometa jest obserwowana przez m.in. teleskopy ATLAS, Zwicky Transient Facility. Astronomowie mają nadzieję na kolejne dane spektroskopowe i fotograficzne. Będą one zbierane do końca września. Później obiekt będzie przemieszczał się zbyt blisko Słońca, by móc go obserwować. Sytuacja zmieni się dopiero w grudniu.
Oumuamua i Borisov – poprzednicy komety 3I/ATLAS z przestrzeni międzygwiezdnej
Przypomnijmy, że pierwszym znanym obiektem międzygwiezdnym zaobserwowanym w naszym układzie planetarnym był 1I/‘Oumuamua, odkryty w październiku 2017 roku przez teleskop Pan-STARRS na Hawajach. Oumuamua zaskoczyła naukowców. Jej wydłużony kształt, brak widocznej komy oraz nietypowym przyspieszeniem wywołały wiele spekulacji na temat natury obiektu– od fragmentu planetoidy po… sondę obcych.
Kolejnym potwierdzonym przybyszem spoza Układu Słonecznego była 2I/Borisov, odkryta w sierpniu 2019 roku przez amatorskiego astronoma Giennadija Borisowa. W przeciwieństwie do ‘Oumuamuy, Borisov był klasyczną, aktywną kometą pyłowo-gazową, której skład — m.in. wysoka zawartość tlenku węgla — dostarczył cennych informacji o formowaniu się ciał w obcych układach planetarnych. Obydwa obiekty potwierdziły, że przelot gości z przestrzeni międzygwiezdnej przez nasz układ jest zjawiskiem rzeczywistym i prawdopodobnie częstszym, niż wcześniej sądzono.
Polacy pomogą „przechwycić” kolejną kometę międzygwiezdną – misja ESA już w przygotowaniu
Podkreślmy, że obserwacje takich obiektów pomagają nam zrozumieć rozkład materii międzygwiezdnej i dynamikę systemów planetarnych. Właśnie dlatego została stworzona cała misja Europejskiej Agencji Kosmicznej, której zadaniem będzie „przechwycenie” obiektu spoza Układu Słonecznego, wykonanie obrazów 3D oraz możliwie szeroka analiza.
W misji Comet Interceptor biorą udział Polacy, z dr hab. Hanną Rothkaehl z Centrum Badań Kosmicznych PAN w roli głównego naukowca największego urządzenia sondy - eksperymentu DFP (Dust, Field and Plasma). Start misji zaplanowany jest na 2029 roku.
Transmisja na żywo: zobacz kometę 3I/ATLAS online prosto z Włoch
Natomiast dzięki projektowi Virtual Telescope, już dzisiaj będziemy mogli obejrzeć nową kometę w trakcie transmisję na żywo. Transmisja rozpocznie się równo o północy i będzie zawierała obrazy z teleskopów w Manciano we Włoszech - o ile rzecz jasna pozwoli na to pogoda. Oglądajcie transmisję za pośrednictwem Virtual Telescope's WebTV lub kanału YouTube.
Źródło: National Geographic Polska, VirtualTelescope.eu
Nasza autorka
Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka
Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.