Przedstawiamy ciekawostki o Chorwacji, kraju chętnie odwiedzanym przez Polaków, szczególnie w sezonie wakacyjnym. Z czego znani są Chorwaci? Czy mają własne Koloseum? Jaki element garderoby im zawdzięczamy? Na te i wiele więcej pytań odpowiadamy w dalszej części artykułu. 

Najważniejsze informacje o Chorwacji

  • Chorwacja to kraj położony na pograniczu Europy Środkowej i Europy Południowej, nad Morzem Adriatyckim. Swoim terenem obejmuje Półwysep Bałkański. Sąsiaduje z pięcioma państwami: Czarnogórą, Serbią, Węgrami, Słowenią oraz Bośnią i Hercegowiną, z którą ma najdłuższą, liczącą 956 km, granicę. 
  • Chorwacja (ok. 56 tys. km kw) jest niewiele mniejsza od Wirginii Zachodniej (niespełna 63 tys. km kw.), czyli 41. pod względem powierzchni stanem w USA. Na tle innych państw świata, wielkość Republiki Chorwacji zbliżona jest do Togo i sąsiadującej Bośni i Hercegowiny. 
  • Chorwacja to jedna z siedmiu (licząc także Kosowo, które nadal nie jest w pełni akceptowane na arenie międzynarodowej) republik powstałych w wyniku upadku Jugosławii. Pozostałe to: Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Serbia, Słowenia i Macedonia Północna. 
  • Stolicą i jednocześnie największym miastem Chorwacji jest Zagrzeb. Położoną nad Sawą metropolię zamieszkuje ok. 800 tysięcy osób. Dla porównania w drugim pod względem liczby mieszkańców chorwackim mieście, czyli Splicie, mieszka (według różnych danych) od 160 do 170 tys. ludzi. Pierwszy wzmianki o Zagrzebiu pochodzą z XII wieku. 
  • Językiem urzędowym w Chorwacji jest chorwacki. Ponadto, jeśli w danej gminie 1/3 całej ludności stanowi mniejszość, także język tej mniejszości zyskuje miano urzędowego. 
  • Chorwacja to najmłodszy członek Unii Europejskiej. Republika Chorwacji oficjalnie wstąpiła do wspólnoty 1 lipca 2013 roku, stając się 28. państwem członkowskim (po Brexicie jest ich 27). Referendum ws. przystąpienia Chorwacji do UE, w którym „za” odpowiedziało się 66% głosujących, odbyło się na początku 2012 roku.
  • Dekadę po wstąpieniu w unijne struktury, Chorwaci dołączyli do strefy euro. Europejski środek płatniczy zastąpił narodową walutę – kunę (HRK). Jedna kuna dzieliła się na 100 lip. 
  • Głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję. Od 2020 roku funkcję sprawuje Zoran Milanović, były premier, który na stanowisku zastąpił Kolindę Grabar-Kitarović, pierwszą w historii kraju kobietę wybraną na urząd prezydenta.
  • Chorwacja jest jedynym państwem w Europie (nie licząc Turcji, która leży na dwóch kontynentach), którego flaga zawiera półksiężyc. Nie ma on jednak nic wspólnego z islamem. Sierp Księżyca – w przeszłości stosowany także w europejskich kulturach – upamiętnia najstarszy znany historykom herb Chorwacji, którego uzupełnieniem jest żółta gwiazda na jasnoniebieskim polu. 

Flaga Chorwacji / Fot. Alen Gurovic/NurPhoto via Getty Images

Ciekawostki o Chorwacji  

  • Chorwacja posiada ponad 1240 wysp, z czego zamieszkałych jest ok. 50. Najpopularniejsze to: Cres, Hvar, Brač, Krk, Korčula oraz Dugi Otok. Z kolei położona w obszarze Parku Narodowego Krka Wyspa Visovac, licząca 200 m długości i 150 m szerokości, jest jedną z najmniejszych na świecie. 
  • W Chorwacji znajduje się wpisane do Księgi Rekordów Guinnessa najmniejsze miasto na świecie. Znajdujący się na Półwyspie Istria Hum zamieszkuje od 20 do 30 osób. 
  • Chorwaci obchodzą Święto Niepodległości (chorw. Dan neovisnosti) 8 października. Właśnie tego dnia, w 1991 roku, chorwacki parlament zerwał wszystkie konstytucyjne powiązania z Jugosławią.
  • W przeciwieństwie do większości postjugosłowiańskich republik religią dominującą w Chorwacji jest katolicyzm (87%). Niespełna 6% społeczeństwa stanowią wyznawcy prawosławia, a 3% – muzułmanie. 
  • W Chorwacji urodził się Nikola Tesla, wynalazca silnika elektrycznego, prądnicy prądu przemiennego czy radia. Pochodzą stąd także podróżnik Marco Polo, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii – Leopold Ružička oraz Goran Ivanišević, mistrz Wimbledonu 2001. 
  • Chorwaci wynaleźli krawat. Ten popularny szczególnie wśród mężczyzn element garderoby spopularyzowali Francuzi na prośbę króla Ludwika XIV, który zauważył krawaty u chorwackich żołnierzy podczas jednej z parad na cześć francuskiego przywódcy. 
  • W Chorwacji kręcono między innymi „Grę o tron”, „Mamma Mia”, „Sukcesję” czy „Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi”. 
  • Chorwaci należą do najwyższych ludzi na świecie. Statystyczny obywatel tego kraju mierzy ponad 180 cm wzrostu. W Europie wyżsi są tylko Holendrzy, Belgowie, Estończycy, Duńczycy, Łotysze i Bośniacy.
  • Chorwacja ma swoje własne Koloseum. W mieście Pula znajduje się rzymski amfiteatr z II w. p.n.e. To jedna z najlepiej zachowanych tego typu budowli na świecie. „Chorwackie Koloseum” mogło pomieścić nawet 23 tys. widzów. 

Amfiteatr w Puli / Fot. Rene MATTES/Gamma-Rapho via Getty Images

  • Dalmatyńczyk zawdzięcza swoją nazwę Dalmacji, historycznej krainie w Chorwacji, a dokładniej na wschodnim wybrzeżu Adriatyku. Początkowo psy były wykorzystywane jako gończe, a z czasem, jako obronne. 
  • Narodowym daniem Chorwatów jest czarne risotto.
  • Chorwacja jest drugim, zaraz po Holandii, najmniejszym krajem świata, który zagrał w finale piłkarskiego mundialu. W 2018 roku „Ogniści”, po pokonaniu między innymi Argentyny i Anglii, ulegli w decydującym meczu reprezentacji Francji 2:4. Zespół Chorwacji w swoim dorobku ma także dwa brązowe medale z 1998 i 2022 roku. 
  • Chorwaci na zimowych igrzyskach olimpijskich zebrali do tej pory 11 medali. Dziesięć z nich, w tym aż cztery złote, zdobyło rodzeństwo Janica i Ivica Kostelić. Utytułowani narciarze alpejscy na swoim koncie mają także wiele medali mistrzostw świata i zwycięstw w zawodach Pucharu Świata.