Chorwacja to, obok Turcji i Grecji, najchętniej odwiedzany kraj przez naszych rodaków. Według danych systemu eVisitor, w 2023 roku wypoczywało tu ponad milion naszych rodaków. Planując urlop w tej części Europy, warto nie tylko rozważyć odpoczynek w popularnych kurortach, ale także ruszyć w głąb państwa, gdzie czeka na nas atrakcyjny i bogaty kulturowo Zagrzeb. Z naszego redakcyjnego przewodnika po stolicy Chorwacji dowiesz się o najważniejszych informacjach, pogodzie, zabytkach oraz mało znanych ciekawostkach na temat tego miasta. 

Najważniejsze informacje o Zagrzebiu

Zagrzeb to stolica, a jednocześnie największe miasto Chorwacji. Jego powierzchnia wynosi 641 km kw., czyli aż o 130 km kw. więcej od Warszawy. Położony jest w północno-zachodniej części kraju i rozciąga się wzdłuż rzeki Sawa. Północną stronę miasta otaczają zbocza góry Medvednica. Ze stolicy blisko jest do granicy ze Słowenią.

Zagrzeb podzielony jest na 17 dzielnic administracyjnych i leży na wysokości 122 metrów nad poziomem morza. Całą aglomerację zamieszkuje ponad 1,1 mln mieszkańców. Samo centrum miasta stołecznego liczy około 767 tys. osób, co sprawia, że jest również największym chorwackim miastem pod względem liczby ludności. Zagrzeb to ważny punkt na mapie politycznej kraju. Tutaj znajdują się siedziby rządu, organów administracyjnych oraz większości ministerstw.  

Do niedawna oficjalną walutą, która obowiązywał w Zagrzebiu była kuna chorwacka (HRK), którą mogliśmy kupić za około 50–60 groszy. 1 stycznia 2023 roku Chorwacja weszła do strefy euro, stając się 20. członkiem europejskiej wspólnoty walutowej. Zaoszczędzić można, kupując żywność i inne najpotrzebniejsze produkty w dużych, sieciowych sklepach, takich jak Studenac, Ribica, Konzum czy Tommy.  

Miastami partnerskimi Zagrzebia są między innymi Londyn, Wiedeń, Rzym, Szanghaj, Buenos Aires oraz polski akcent – Warszawa. 

Pogoda w Zagrzebiu  

Pogoda i klimat Zagrzebia świetnie sprzyjają aktywnemu wypoczynkowi w formie długich wycieczek po mieście. Niestety, centralne ulokowanie miasta i brak dostępu do morza wpływa znacząco na warunki atmosferyczne. W stolicy Chorwacji panuje klimat oceaniczny (według klasyfikacji Köppena) z wpływami kontynentalnymi.

Standardowo można wyróżnić tutaj cztery pory roku. Lata w Zagrzebiu są suche i dosyć ciepłe, natomiast zimy chłodne oraz wilgotne. Średnia temperatura w ciągu roku wynosi ok. 20 stopni Celsjusza. Najbardziej deszczowy okres przypada od października do kwietnia. Opady występują najczęściej w postaci deszczu, śnieg jest rzadkim zjawiskiem. Roczna ich suma wynosi ponad 900 mm.  

Najcieplejszym okresem są miesiące od maja do września. Tytuł najgorętszego z nich trafia do sierpnia. Temperatura w czasie wakacyjnym wynosi średnio 27 st. C. Coraz częściej trafiają się fale upałów. Termometry mogą wtedy wskazywać ponad 30 st. C, sięgając nawet czasami granicy 40.  

Zima jest zdecydowanie łagodniejsza od tej znanej nam w Polsce. W ciągu dnia, jak i w nocy termometry nie spadają poniżej 0. Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń, kiedy średnia temperatura to 10 st. C. 

Kiedy najlepiej wybrać się do Zagrzebia?

Najlepszą porą na odwiedzenie stolicy Chorwacji jest maj oraz wrzesień. Zdecydowanie warto postawić na termin poza typowym sezonem wakacyjnym. Ominiemy wtedy fale upałów oraz spore grupy turystów. Wiosną i jesienią temperatury nie są zbyt wysokie, a opadów jest wtedy najmniej w ciągu roku, co sprzyja wycieczkom pieszym po mieście.  

Przypominamy, że Zagrzeb nie jest typowym kierunkiem wypoczynkowym. W porównaniu do innych popularnych miejscowości nie ma dostępu do morza. Planując wyjazd z nastawieniem wypoczynek, warto rozważyć stolicę Chorwacji jako przystanek do docelowej destynacji.  

Atrakcje Zagrzebia  

Do największych atrakcji turystycznych Zagrzebia można zaliczyć: 

  • Maksimir Mirogoj,
  • Gornij Grad – Górne miasto,
  • Donij Grad – Dolne miasto,
  • Kamienną Bramę,
  • Kaptol i Dolac,
  • Muzeum Zerwanych Związków,
  • Esplande Zagreb Hotel.

Widok na Zagrzeb / Fot. xbrchx/Getty Images

Co warto zobaczyć w Zagrzebiu?  

Zagrzeb charakteryzuje się licznymi zabytkami, a także wybitną, różnorodną architekturą. Od północy centrum stolicy otoczone jest przez dzielnice willowe, natomiast od południa przez dawne dzielnice robotnicze, które obecnie przeżywają rozkwit i przechodzą rewitalizację.

Maksimir

W dzielnicy Maksimir natrafiamy na założony w XVIII wieku ogród botaniczny, wzorowany na romantycznych angielskich parkach. Jest jednym z największych parków na terenie Europy Południowej i nosi status pomnika przyrody. W tym historycznym ogrodzie mieści się pochodzący z 1925 roku zagrzebski ogród zoologiczny oraz liczne jeziora.  

Mirogoj

Mirogoj to główna nekropolia Chorwacji, założona na przełomie XIX i XX wieku. Cmentarz został zaprojektowany przez Hermanna Bollé i nazywany jest jednym z najpiękniejszych w Europie. Chętnie odwiedzany przez turystów ze względu na arkady, w których spoczywają wybitne osobistości chorwackiej historii. Lokalizacja u podnóża góry Medvednica to zdecydowanie dodatkowy atut tego pełnego zadumy miejsca.  

Gornji Grad – Górne Miasto

Gradec został założony w średniowieczu i przez wielu uważany jest za historyczne jądro stolicy Chorwacji. Najważniejszym miejscem Górnego Miasta jest Trg svetog Marka, czyli Plac Świętego Marka. W dawnych czasach pełnił funkcję handlową, a dziś stanowi polityczne centrum państwa. Mieści w sobie budynek chorwackiego parlamentu, Rządu oraz Rady Miasta Zagrzebia.

Głównym punktem placu jest crkva svetog Marka (Kościół Świętego Marka). Jest to XIV-wieczna gotycka budowla, która po przebudowie zyskała cechy neogotyckie. Podziwiać tam możemy rzeźby dwunastu apostołów, które powstały za sprawą głośnej galerii rzeźbiarskiej Petera Parlera i stanowią najważniejszy przykład rzeźby gotyckiej w Chorwacji. Dzwonnica kościoła prezentuje epokę baroku, a napisana na niej data – rok 1841 – symbolizuje czas jej największej przebudowy. Dach budowli imponuje swoim wyglądem. Kolorowy dach przyciąga wzrok, a znajdziemy na nim mozaikę – najstarszy herb Zagrzebia oraz herb Trójjedynego Królestwa Chorwacji, Slawonii i Dalmacji.   

W Górnym Mieście znajduje się również barokowy kościół świętej Katarzyny, czyli crkva sv. Katarine, którego budowa trwała w latach 1620–1632. Kościół uważany jest za pierwszą budowlę barokową w Chorwacji. Wnętrze świątyni jest bogato zdobione stiukami Antonija Quadrija. Znajdziemy w nim również iluzjonistyczny ołtarz, prezentujący scenę „Święta Katarzyna i filozofowie aleksandryjscy” autorstwa Krištofa Andreja Jelovšeka.  

Donji Grad – Dolne Miasto

Jest przeciwieństwem Górnego Miasta i stanowi współczesne miejskie centrum stolicy. Donji Grad został wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku, a jego głównym punktem jest Trg bana Josipa Jelačića (plac bana Josipa Jelačicia). Plac jest najpopularniejszym punktem turystycznym i głównym miejscem spotkań towarzyskich mieszkańców Zagrzebia.

Znajduje się tam pomnik Josipa Jelačicia, będący dziełem austriackiego artysty Antona Dominika Fernkorna. W czasach komunizmu usunięto figurę, natomiast przywrócono ją w 1990 roku. Na placu dumnie prezentuje się również budynek Kolmar, będący dziś siedzibą Društvo hrvatskih književnika (Stowarzyszenia Chorwackich Pisarzy), a także kuća Popović (dom Popovicia) oraz fontanna Manduševac, stanowiąca symbol legendy o powstaniu Zagrzebia.  

Od zachodniej części placu ciągnie się jedna z najdłuższych ulic Zagrzebia – Ilica. Znajdują się na niej liczne sklepy, targi i inne punkty handlowe.   

Kamienna Brama

Jedna z najlepiej zachowanych części fortyfikacji starego miasta. W odległych czasach służyła jako brama wjazdowa do miasta. Na przestrzeni 100 lat dotknęły ją aż 4 pożary. Największy z nich miał miejsce w 1731 roku i strawił wiele okolicznych budynków. Obecnie stanowi miejsce kultu, ze względu na ołtarz z obrazem Matki Bożej. Legendy mówią o cudzie. Obraz został nienaruszony w pożarze, a niektórzy wierzą, że to on go zatrzymał.

Kaptol i Dolac  

Kaptol to historyczna osada, która powstała wokół zagrzebskiej katedry. Dzisiaj mieszczą się w niej siedziby ważnych instytucji kościelnych, takich jak archidiecezja zagrzebska, kapituła zagrzebska czy Archidiecezjalne Seminarium Teologiczne.  

Główną atrakcją turystyczną tego miejsca jest katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Katedra ta jest najwyższą budowlą o charakterze sakralnym w Chorwacji. Wewnątrz budynku mieści się bogaty skarbiec. 

Zagrebačka uspinjača, czyli jedna z najkrótszych w Europie kolei linowo-terenowych, znajdująca się przy ul. Tomićevej, łącząca Górne i Dolne Miasto / Fot. Andia/Universal Images Group via Getty Images

Esplande Zagreb Hotel

W samym sercu miasta znajduje się najbardziej znany i zabytkowy hotel w stolicy. Pochodzi z 1925 roku i oryginalnie miał służyć jako zakwaterowanie dla podróżujących pociągiem Orient Express. W swojej bogatej historii luksusowa placówka gościła wiele sławnych osób. Dzisiaj traktowany jest jako symbol miasta i najbardziej luksusowy hotel Zagrzebia.  

Muzeum Zerwanych Związków

Zagrzeb nazywany jest miastem muzeów. Nic dziwnego, znajdziemy tutaj masę nietypowych miejscówek do zwiedzania. Największą furorę w ostatnim czasie robi Muzeum Zerwanych Związków. Eksponaty znajdujące się w środku opowiadają historię nieudanych związków z całego świata. to jedyne takie miejsce, gdzie podziwiać można nieszczęśliwą miłość.

Muzeum rozpoczęło swoją działalność, gdy para artystów po zerwaniu wystawiła zbiór osobistych pamiątek dla szerszego grona odbiorców. Z czasem kolekcja się rozrosła, gdy inni ludzie zaczęli przesyłać swoje pamiątki.  

Loty z Warszawy do Zagrzebia

Do stolicy Chorwacji dostaniemy się z Polski bezpośrednio. Polskie Linie lotnicze LOT w swojej ofercie proponują loty z Warszawy do Zagrzebia bez żadnych przesiadek. Samoloty polskiego przewoźnika kursują dwa razy dziennie z częstotliwością do 8 rotacji w tygodniu. Dlatego bez problemu zaplanujemy wycieczkę w dogodnym dla nas terminie.

Atrakcyjna oferta PLL LOT sprawia, że stolica Chorwacji zyskuje coraz mocniej na popularności. Planując city break do Zagrzebia z samym bagażem podręcznym zapłacimy 741 zł w obie strony. Ceny biletów na trasie WAW–ZAG–WAW z bagażem rejestrowanym zaczynają się od 988 zł za cały wyjazd.  

Międzynarodowy Port Lotniczy Zagrzeb im. Franja Tuđmana to główny i największy port w Chorwacji. Ulokowany jest tylko 17 km na południowy wschód od centrum miasta. Z lotniska łatwo dotrzemy do centrum miasta za pomocą autobusowej komunikacji miejskiej. Rozkład busów dostosowany jest do godzin przylotów i odlotów. 

Ciekawostki o Zagrzebiu

  • Zagrzeb jest jednym z najstarszych europejskich miast. Pierwsze zapiski o nim sięgają aż 1134 roku.  
  • Od ponad 140 lat z okna wieży Lotrščak strzela się z ślepej armaty, która sygnalizuje mieszkańcom wybicie godziny 12.00.
  • Nazwa miasta wywodzi się z legendy o spragnionym rycerzu. Młody rycerz, wyczerpany podróżą z odległej krainy, trafił do Zagrzebia, gdzie znalazł źródło, obok którego stała kobieta o imieniu Manda. Zmęczony wojownik poprosił ją o pomoc i nalanie chochli wody – zagrabiti.
  • Zagrzeb znany jest z bezpłatnego Wi-Fi dostępnego praktycznie na terenie całego miasta.  
  • Pomnik Bana Josipa Jelacicia jest najpopularniejszym miejscem spotkań w tym mieście.
  • W zagrzebskim ogrodzie botanicznym, o niemal 100-letniej historii, podziwiać można ponad 10 tysięcy gatunków roślin, a około 20% z nich to gatunki tropikalne.
  • W stolicy Chorwacji znajduje się jedna z najkrótszych kolejek linowych na Starym Kontynencie. Odległość 66 metrów przemierzamy podczas 90 sekundowej przejażdżki z Górnego do Dolnego Miasta.  
  • W 1880 roku miasto dotknęło straszliwe trzęsienie ziemi o sile 6,3. Ucierpiało wiele cennych zabytków. Po katastrofalnych wydarzeniach Herman Bollé poświęcił większość swojego czasu na odbudowę i odrestaurowanie ponad 150 budynków wokół Zagrzebia.  
  • W Zagrzebiu napotkać też można na wiele legend o czarownicachW XVII wieku przerażeni mieszkańcy oskarżyli około 250 kobiet o czary, z czego większość trafiło na stos.  
  • Stolica Chorwacji to miejsce, gdzie znajdziemy nietypowe muzea. Do odwiedzenia mamy m.in. Muzeum Iluzji, Muzeum Nikoli Tesli, Muzeum Grzybów, Muzeum Tortur, Muzeum Kaca i, jedno z najbardziej popularnych, Muzeum Zerwanych Związków, o którym pisaliśmy wyżej.  
  • Pod historyczną dzielnicą Grič znajduje się sieć tuneli, które zostały wybudowane jako schronienie podczas II wojny światowej. Najdłuższy z nich ma 350 metrów.  
  • Do oświetlenia miasta nadal używane są stare latarnie gazowe. Co wieczór kilku latarników jeździ po mieście, odpalając 215 płomyków.  
  • Zagreb Advent to jeden z największych i najpiękniejszych jarmarków bożonarodzeniowych nie tylko w Europie, ale i na świecie. Co roku przynosi ciepło i radość w okresie świąteczno-noworocznym. Przyjezdni są w stanie poczuć ducha Bożego Narodzenia dzięki magicznej atmosferze, pięknie rozświetlonym lampkom w całym mieście oraz licznym występom, wystawom czy stoiskom z lokalnymi potrawami i grzanym winem. Szczególnym osiągnięciem Zagreb Advent jest zdobycie trzykrotnie z rzędu tytułu dla najlepszego jarmarku bożonarodzeniowego na Starym Kontynencie w latach 2016–2018. 

Co przywieźć z Zagrzebia?

Symbolem Chorwacji, a zarazem najpopularniejszą pamiątką z podróży jest suszona lawenda. Można ją dostać tutaj w każdej formie. Sprzedawana jest w małych woreczkach lub jako składnik kosmetyków, miodu czy przypraw.  

Entuzjaści chorwackiej kuchni, będąc w Zagrzebiu, mogą zaopatrzyć się w tradycyjne wyroby, takie jak oliwki, sery, figi, oliwę, wino, pierniki lub czekoladę.  

Odwiedzając Zagrzeb mężczyźni powinni zainteresować się zakupem krawata, ponieważ to właśnie w tym kraju został on wymyślony. Będzie więc stanowił doskonały souvenir z podróży. 

Co zjeść w Zagrzebiu?  

Będąc w Zagrzebiu warto zapomnieć na chwile o diecie i zasmakować miejscowych wyrobów, które z pewnością przypadną nam do gustu. Co ciekawe, lokalna kuchnia różni się od tej spotykanej w wakacyjnych resortach na wybrzeżu. Jednym z typowych, miastowych przysmaków jest zagorski štrukli, czyli zapiekany zawijaniec z płatów ciasta wypełnionego twarogiem, kwaśną śmietaną oraz jajkami. Serwowany zarówno na słodko, jak i wytrawnie. Najczęściej spotkać go można w wersji ze szpinakiem, serem lub mięsem.  

Zagrzeb to prawdziwy raj dla miłośników mięsa. Spróbujemy tutaj zagrebački odrezak, a więc tradycyjnego zagrzebskiego steka.. Z kolei Kotlovina to jednogarnkowa mieszanina różnego rodzaju mięs, kiełbas oraz warzyw duszonych w winnym sosie. Popularne są także dania z grilla.

W ramach przystawki przed obiadem polecamy skosztować lokalnych serów oraz wędlin. Doskonałym pomysłem będzie zamówienie świeżej ryby lub innych owoców morza. Warto pamiętać, że mieszkańcy Zagrzebia bardzo poważnie podchodzą do kwestii parzenia kawy. Radując się pieszymi wycieczkami po mieście, warto usiąść w kameralnej kawiarni i skosztować tego napoju w swojej ulubionej kompozycji.