Chorwacja cieszy się ogromną popularnością szczególnie w sezonie wakacyjnym. Wybrzeże Morza Adriatyckiego to idealny pomysł na urlop, jednak warto czasami wybrać się w głąb kraju. Tam czeka nas atrakcyjny i bogaty kulturowo Zagrzeb.

Poniżej przedstawiamy nasz redakcyjny przewodnik o stolicy Chorwacji, z którego dowiesz się o najważniejszych informacjach, pogodzie, zabytkach oraz mało znanych ciekawostkach na temat tego miasta. 

Najważniejsze informacje o Zagrzebiu

Zagrzeb to stolica, a jednocześnie największe miasto Chorwacji. Jego powierzchnia wynosi 641 km kw., czyli aż o 130 km kw. więcej od Warszawy. Położony jest w północno-zachodniej części kraju i rozciąga się wzdłuż rzeki Sawa. Północną stronę miasta otaczają zbocza góry Medvednica. Ze stolicy blisko jest do granicy ze Słowenią.

Zagrzeb podzielony jest na 17 dzielnic administracyjnych i leży na wysokości 400 metrów nad poziomem morza. Całą aglomerację zamieszkuje ponad 1,1 mln mieszkańców. Samo centrum miasta stołecznego liczy około 767 tys. osób, co sprawia, że jest również największym miastem pod względem liczby ludności.

Zagrzeb to ważny punkt na mapie politycznej kraju. Tutaj znajdują się siedziby rządu, organów administracyjnych oraz większości ministerstw.  

Do niedawna oficjalną walutą, która obowiązywał w Zagrzebiu była kuna chorwacka (HRK), którą mogliśmy kupić za około 50–60 groszy. 1 stycznia 2023 roku Chorwacja weszła do strefy euro, stając się 20. członkiem europejskiej wspólnoty walutowej. Ceny w mieście nad Sawą są średnio o połowę wyższe od tych w polskich sklepach, szczególnie w okresie wakacyjnym. Zaoszczędzić można, kupując żywność i inne najpotrzebniejsze produkty w dużych, sieciowych sklepach, takich jak Studenac, Ribica, Konzum czy Tommy.  

Miastami partnerskimi Zagrzebia są między innymi Londyn, Wiedeń, Rzym, Szanghaj, Buenos Aires oraz polski akcent – Warszawa. 

Pogoda w Zagrzebiu  

Pogoda i klimat Zagrzebia świetnie sprzyjają aktywnemu wypoczynkowi w formie długich wycieczek po mieście. Niestety, centralne ulokowanie miasta i brak dostępu do morza wpływa znacząco na warunki atmosferyczne. W stolicy Chorwacji panuje klimat oceaniczny (według klasyfikacji Köppena) z wpływami kontynentalnymi.

Standardowo można wyróżnić tutaj cztery pory roku. Lata w Zagrzebiu są suche i dosyć ciepłe, natomiast zimy chłodne oraz wilgotne. Średnia temperatura w ciągu roku wynosi ok. 20 stopni Celsjusza. Najbardziej deszczowy okres przypada od października do kwietnia. Opady występują najczęściej w postaci deszczu, śnieg jest rzadkim zjawiskiem. Roczna ich suma wynosi ponad 900 mm.  

Najcieplejszym okresem są miesiące od maja do września. Tytuł najgorętszego z nich trafia do sierpnia. Temperatura w czasie wakacyjnym wynosi średnio 27 st. C. Coraz częściej trafiają się fale upałów. Termometry mogą wtedy wskazywać ponad 30 st. C, sięgając nawet czasami granicy 40.  

Zima jest zdecydowanie łagodniejsza od tej znanej nam w Polsce. W ciągu dnia, jak i w nocy termometry nie spadają poniżej 0. Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń, kiedy średnia temperatura to 10 st. C. 

Kiedy najlepiej wybrać się do Zagrzebia?

Najlepszą porą na odwiedzenie stolicy Chorwacji jest maj oraz wrzesień. Zdecydowanie warto postawić na termin poza typowym sezonem wakacyjnym. Ominiemy wtedy fale upałów oraz spore grupy turystów. Wiosną i jesienią temperatury nie są zbyt wysokie, a opadów jest wtedy najmniej w ciągu roku, co sprzyja wycieczkom pieszym po mieście.  

Przypominamy, że Zagrzeb nie jest typowym kierunkiem wypoczynkowym. W porównaniu do innych popularnych miejscowości nie ma dostępu do morza. Planując wyjazd z nastawieniem wypoczynek, warto rozważyć stolicę Chorwacji jako przystanek do docelowej destynacji.  

Atrakcje Zagrzebia  

Do największych atrakcji turystycznych Zagrzebia można zaliczyć: 

  • Maksimir Mirogoj  
  • Gornij Grad – Górne miasto  
  • Donij Grad – Dolne miasto
  • Kamienna brama
  • Kaptol i Dolac
  • Muzeum Zerwanych Związków  
  • Esplande Zagreb Hotel  

Widok na Zagrzeb / Fot. xbrchx/Getty Images

Co warto zobaczyć w Zagrzebiu?  

Zagrzeb charakteryzuje się licznymi zabytkami, a także wybitną, różnorodną architekturą. Od północy centrum stolicy otoczone jest przez dzielnice willowe, natomiast od południa przez dawne dzielnice robotnicze, które obecnie przeżywają rozkwit i przechodzą rewitalizację.

Maksimir  

W dzielnicy Maksimir natrafiamy na założony w XVIII wieku ogród botaniczny, wzorowany na romantycznych angielskich parkach. Jest jednym z największych parków na terenie Europy Południowej i nosi status pomnika przyrody. W tym historycznym ogrodzie mieści się pochodzący z 1925 roku zagrzebski ogród zoologiczny oraz liczne jeziora.  

Mirogoj  

Mirogoj to główna nekropolia Chorwacji, założona na przełomie XIX i XX wieku. Cmentarz został zaprojektowany przez Hermanna Bollé i nazywany jest jednym z najpiękniejszych w Europie. Chętnie odwiedzany przez turystów ze względu na arkady, w których spoczywają wybitne osobistości chorwackiej historii. Lokalizacja u podnóża góry Medvednica to zdecydowanie dodatkowy atut tego pełnego zadumy miejsca.  

Gornji Grad – Górne Miasto

Gradec został założony w średniowieczu i przez wielu uważany jest za historyczne jądro stolicy Chorwacji. Najważniejszym miejscem Górnego Miasta jest Trg svetog Marka, czyli Plac Świętego Marka. W dawnych czasach pełnił funkcję handlową, a dziś stanowi polityczne centrum państwa. Mieści w sobie budynek chorwackiego parlamentu, Rządu oraz Rady Miasta Zagrzebia.

Głównym punktem placu jest crkva svetog Marka (Kościół Świętego Marka). Jest to XIV-wieczna gotycka budowla, która po przebudowie zyskała cechy neogotyckie. Podziwiać tam możemy rzeźby dwunastu apostołów, które powstały za sprawą głośnej galerii rzeźbiarskiej Petera Parlera i stanowią najważniejszy przykład rzeźby gotyckiej w Chorwacji. Dzwonnica kościoła prezentuje epokę baroku, a napisana na niej data – rok 1841 – symbolizuje czas jej największej przebudowy. Dach budowli imponuje swoim wyglądem. Kolorowy dach przyciąga wzrok, a znajdziemy na mozaikę – godło Zagrzebia oraz 3 średniowieczne herby.  

W Górnym Mieście znajduje się również barokowy kościół świętej Katarzyny, czyli crkva sv. Katarine, którego budowa trwała w latach 1620–1632. Kościół uważany jest za pierwszą budowlę barokową w Chorwacji. Wnętrze świątyni jest bogato zdobione stiukami Antonija Quadrija. Znajdziemy w nim również iluzjonistyczny ołtarz, prezentujący scenę „Święta Katarzyna i filozofowie aleksandryjscy” autorstwa Krištofa Andreja Jelovšeka.  

Donji Grad – Dolne Miasto  

Jest przeciwieństwem Górnego Miasta i stanowi współczesne miejskie centrum stolicy. Donji Grad został wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku, a jego głównym punktem jest Trg bana Josipa Jelačića (plac bana Josipa Jelačicia). Plac jest najpopularniejszym punktem turystycznym i głównym miejscem spotkań towarzyskich mieszkańców Zagrzebia.

Znajduje się tam pomnik Josipa Jelačicia, będący dziełem austriackiego artysty Antona Dominika Fernkorna. W czasach komunizmu usunięto figurę, natomiast przywrócono ją w 1990 roku. Na placu dumnie prezentuje się również Pałac Kolmar, będący dziś siedzibą Društvo hrvatskih književnika (Stowarzyszenia Chorwackich Księgarzy), a także kuća Popović (dom Popovicia) oraz fontanna Manduševac, stanowiąca symbol legendy o powstaniu Zagrzebia.  

Od zachodniej części placu ciągnie się jedna z najdłuższych ulic Zagrzebia – Ilica. Znajdują się na niej liczne sklepy, targi i inne punkty handlowe.   

Kamienna Brama

Jedna z najlepiej zachowanych części fortyfikacji starego miasta. W odległych czasach służyła jako brama wjazdowa do miasta. Na przestrzeni 100 lat dotknęły ją aż 4 pożary. Największy z nich miał miejsce w 1731 roku i strawił wiele okolicznych budynków. Obecnie stanowi miejsce kultu, ze względu na ołtarz z obrazem Matki Bożej. Legendy mówią o cudzie. Obraz został nienaruszony w pożarze, a niektórzy wierzą, że to on go zatrzymał.

Kaptol i Dolac  

Kaptol to historyczna osada, która powstała wokół zagrzebskiej katedry. Dzisiaj mieszczą się w niej siedziby ważnych instytucji kościelnych, takich jak archidiecezja zagrzebska, kapituła zagrzebska czy Archidiecezjalne Seminarium Teologiczne.  

Główną atrakcją turystyczną tego miejsca jest katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Katedra ta jest najwyższą budowlą o charakterze sakralnym w Chorwacji. Wewnątrz budynku mieści się bogaty skarbiec, który jest miejscem przechowywania peleryny króla Ladislava z XI wieku. 

Zagrebačka uspinjača, czyli jedna z najkrótszych w Europie kolei linowo-terenowych, znajdująca się przy ul. Tomićevej, łącząca Górne i Dolne Miasto / Fot. Andia/Universal Images Group via Getty Images

Esplande Zagreb Hotel

W samym sercu miasta znajduje się najbardziej znany i zabytkowy hotel w stolicy. Pochodzi z 1925 roku i oryginalnie miał służyć jako zakwaterowanie dla podróżujących pociągiem Orient Express. W swojej bogatej historii luksusowa placówka gościła wiele sławnych osób, w tym królowę Elżbietę II. Dzisiaj traktowany jest jako symbol miasta i najbardziej luksusowy hotel Zagrzebia.  

Muzeum Zerwanych Związków

Zagrzeb nazywany jest miastem muzeów. Nic dziwnego, znajdziemy tutaj masę nietypowych miejscówek do zwiedzania. Największą furorę w ostatnim czasie robi Muzeum Zerwanych Związków. Eksponaty znajdujące się w środku opowiadają historię nieudanych związków z całego świata. to jedyne takie miejsce, gdzie podziwiać można nieszczęśliwą miłość.

Muzeum rozpoczęło swoją działalność, gdy para artystów po zerwaniu wystawiła zbiór osobistych pamiątek dla szerszego grona odbiorców. Z czasem kolekcja się rozrosła, gdy inni ludzie zaczęli przesyłać swoje pamiątki.  

Jak dojechać z Polski?

Do stolicy Chorwacji dostaniemy się z Polski bezpośrednio. Polskie Linie lotnicze LOT w swojej ofercie proponują loty z Warszawy do Zagrzebia bez żadnych przesiadek. Samoloty na tej trasie kursują codziennie, dlatego bez problemu zaplanujemy wycieczkę w dogodnym dla nas terminie.

Międzynarodowy Port Lotniczy Zagrzeb im. Franja Tuđmana to główny i największy port w Chorwacji. Ulokowany jest tylko 17 km na południowy wschód od centrum miasta. Z lotniska łatwo dotrzemy do centrum miasta za pomocą autobusowej komunikacji miejskiej. Rozkład busów dostosowany jest do godzin przylotów i odlotów. 

Ciekawostki o Zagrzebiu

  • Pomnik Bana Josipa Jelacicia jest najpopularniejszym miejscem spotkań w tym mieście.
  • W zagrzebskim ogrodzie botanicznym, o niemal 100-letniej historii, podziwiać można ponad 10 tysięcy gatunków roślin, a około 20% z nich to gatunki tropikalne.
  • Muzea Zagrzebia skrywają w swoich zasobach płótna takich artystów, jak Rubens, Rembrandt, Caravaggio, van Dyck czy też Renoir.
  • W stolicy Chorwacji znajduje się jedna z najkrótszych kolejek linowych na Starym Kontynencie. Odległość 66 metrów przemierzamy podczas 90 sekundowej przejażdżki z Górnego do Dolnego Miasta.  
  • W 1880 roku miasto dotknęło straszliwe trzęsienie ziemi o sile 6,3. Ucierpiało wiele cennych zabytków. Po katastrofalnych wydarzeniach Herman Bollé poświęcił większość swojego czasu na odbudowę i odrestaurowanie ponad 150 budynków wokół Zagrzebia.  
  • Zagrzeb słynie (w negatywnym tego słowa znaczeniu) z prześladowań czarownic. W XVII wieku przerażeni mieszkańcy oskarżyli ponad 300 kobiet o czary, z czego aż 100 trafiło na stos.  
  • Stolica Chorwacji to miejsce, gdzie znajdziemy nietypowe muzea. Do odwiedzenia mamy m.in. Muzeum Iluzji, Muzeum Nikoli Tesli, Muzeum Grzybów, Muzeum Tortur, Muzeum Kaca i, jedno z najbardziej popularnych, Muzeum Zerwanych Związków, o którym pisaliśmy wyżej.  
  • Pod historyczną dzielnicą Grič znajduje się sieć tuneli, które zostały wybudowane jako schronienie podczas II wojny światowej. Najdłuższy z nich ma 350 metrów.  
  • Do oświetlenia miasta nadal używane są stare latarnie gazowe. Co wieczór kilku latarników jeździ po mieście, odpalając 217 płomyków.  
  • Jarmark bożonarodzeniowy w Zagrzebiu w latach 2016–2018 był wybierany jako najlepszy market bożonarodzeniowy w Europie. 

Co przywieźć z Zagrzebia?

Symbolem Chorwacji, a zarazem najpopularniejszą pamiątką z podróży jest suszona lawenda. Można ją dostać tutaj w każdej formie. Sprzedawana jest w małych woreczkach lub jako składnik kosmetyków, miodu czy przypraw.  

Entuzjaści chorwackiej kuchni, będąc w Zagrzebiu, mogą zaopatrzyć się w tradycyjne wyroby, takie jak oliwki, sery, figi, oliwę, wino, pierniki lub czekoladę.  

Odwiedzając Zagrzeb mężczyźni powinni zainteresować się zakupem krawata, ponieważ to właśnie w tym kraju został on wymyślony. Będzie więc stanowił doskonały souvenir z podróży.