Dobiegły końca prace archeologów w Toruniu przy ul. Prostej, czyli w samym średniowiecznym centrum miasta. Powstanie tam nowa siedziba straży pożarnej. Przed budowlańcami do pracy przystąpili jednak archeolodzy, bo Toruń ma bogatą historię i wbicie łopaty w ziemię każdorazowo owocuje licznymi odkryciami. 

Wieża, mury i multum zabytków

Nie inaczej było w podczas robót przy ul. Prostej, które rozpoczęły się w grudniu 2023 r. Już w pierwszej godzinie prac odsłonięto fundamenty średniowiecznej wieży. Później odkopano też fragment muru oporowego fosy. 

– Jego glazurowane, zielonkawe elementy z początku sugerowały ornament, ale szybko okazało się, że to uzupełnienia ubytków po ostrzale – informowali strażacy z Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Toruniu na swoim profilu w mediach społecznościowych.

Konik pochodzi z przełomu XII i XIII wieku, czyli czasów lokacji Torunia / fot. Małgorzata Jarocka-Krzemkowska / PSP w Toruniu

Badacze przeszłości znaleźli też ceramiczny przedmiot, zapewne element związany z siecią elektryczną lub część instalacji do ostrzegania ludności i powiadamiania straży pożarnej. W podobny system Toruń był bowiem wyposażony na początku XIX wieku.

Koniec wykopalisk – zaskoczenia

Jak to często bywa na wykopaliskach, do najciekawszych odkryć dochodzi pod sam ich koniec. Tak było na przykład z grobowcem Tutanchamona. Howard Carter miał już kończyć sezon, gdy jego oczom ukazały się schody wiodące do grobu faraona. 

W przypadku Torunia podczas dosłownie ostatniego dnia badań archeolodzy natknęli się na niewielką, kilkucentymetrową figurkę konika. – Ta prawdopodobnie zabawka albo kukiełka – z uwagi na dziurkę pod spodem do nadziania na patyk – wykonana jest z glinki pokrytej glazurą i pochodzić może z przełomu XII i XIII wieku – przekazali strażacy. Oznacza to, że datowana jest na czasy lokacji miasta przez Krzyżaków.

Plątanina murów to typowe znalezisko w centrum średniowiecznego miasta / fot. Małgorzata Jarocka-Krzemkowska / PSP w Toruniu

Ciekawych znalezisk dokonanych w lutym było więcej. – Wśród artefaktów uwagę zwracają kolejne fragmenty glinianych naczyń z charakterystycznymi grzebieniowatymi ozdobami, carska klamra czy pochwa na nóż wykonana z kości – wyliczają strażacy.

Odkryto też pierścionek z bursztynu, który po odnalezieniu natychmiast zanurzono w wodzie dla ochrony. – Niestety, są to jedynie połamane elementy tej biżuterii, którą znaleziono w stanie spalonym – podano.

Mury, mnóstwo murów

W czasie badań miast o średniowiecznej metryce archeolodzy nieustannie natykają się na plątaninę murów z różnych epok. Podczas prac przy ul. Prostej ustalono, że średniowieczny mur oporowy przy fosie pokrywała XIX-wieczna ceglana licówka. – Dobudowana warstwa różni się znacznie od reszty. W murze zauważalne są pojawiające się regularnie co kilka metrów wyloty spustowe. Odniesienie ich położenia do poziomu kamiennego, pierwotnego muru miejskiego zdradza, że prawdopodobnie są elementem deszczowego systemu kanalizacyjnego – wyjaśniono w mediach społecznościowych.

Najczęstszymi znaleziskami w czasie wykopalisk są fragmenty naczyń ceramicznych  / fot. Małgorzata Jarocka-Krzemkowska/PSP w Toruniu

Co ciekawe, w pobliżu muru stały niegdyś drewniane budowle. Na placu robót archeolodzy zadokumentowali negatywy ścian. Są to wyraźnie rysujące się ciemne zabarwienia układające się w plany domostw. Z kolei w narożniku, gdzie mur miejski styka się z zachowanym i wciąż użytkowanym obiektem, odsłonięto palenisko, w którym prowadzono obróbkę metali. Archeolodzy znaleźli skupisko stopionych bryłek metalu i ślady po tej właśnie działalności.

Źródło: PSP w Toruniu.