Tenochtitlán – jedno z największych miast świata

Tenochtitlán założono około 1325 roku n.e. Stało się to w miejscu, gdzie, według legendy, ukazał się Aztekom orzeł. Siedział na kaktusie i konsumował węża. Lud ten poszukiwał miejsca na swoją siedzibę. Uznał, że jest to odpowiednie miejsca do zamieszkania. Tyle legenda.

Początkowo mała osada na wyspie jeziora Texcoco w ciągu zaledwie dwóch stuleci zmieniła się nie do poznania. Tenochtitlán rozrosło się w wielkie miasto. Stało się ważnym ośrodkiem politycznym, religijnym i handlowym. Naukowcy spierają się do dzisiaj, ile mogło mieszkać w nim osób. Według szacunków było to od kilkuset tysięcy osób do nawet miliona.

Rozplanowanie stolicy Azteków

W centralnej części miasta wznosiła się wielka piramida schodkowa Teocalli z dwiema świątyniami na szczycie. Były poświęcone Huitzilopochtli (bóg wojny i słońca) i Tlalocowi (bóg płodności i deszczu). Do dziś można podziwiać jej ruiny. Obok znajdowała się świątynia Quetzalcoatla (Pierzastego Węża, jeden z kluczowych bogów Azteków). Piramid było jednak więcej i były poświęcone innym bogom. W sąsiedztwie kompleksu ceremonialnego władca miał olbrzymi pałac. 

Dalej znajdowała się dzielnica rezydencjonalna, w której mieszkali możni, arsenały i budynku użyteczności publicznej. Zewnętrzną część miasta stanowiły dzielnice zamieszkiwane przez kupców, rzemieślników i rolników. Tenochtitlán było połączone groblą z Tlatelolco. Tam usytuowany był wielki plac – targowisko, gdzie sprzedawano lub wymieniano produkty z nawet bardzo odległych rejonów. Kres miastu położył najazd konkwistadorów – Hiszpanów, w XVI wieku.

Trójwymiarowa rekonstrukcja Tenochtitlán

Trójwymiarowe obrazy ukazujące stolicę Azteków wykonał w ramach projekty „Portret Tenochtitlán” zespół kilkunastu ekspertów pod kierunkiem artysty duńskiego pochodzenia, Thomasa Kole’a. Prace trwały ponad półtora roku. Odtworzono stolicę u szczyty jej potęgi w 1518 roku, na kilka lat przed jej zniszczeniem przez konkwistadorów, czyli hiszpańskich najeźdźców. Wówczas była to część imperium, które liczyło około 5 mln osób.

Aztekowie – kim byli?

Pochodzenie Azteków nadal jest niejasne. Prawdopodobnie początkowo byli myśliwymi i zbieraczami zamieszkującymi północny Płaskowyż Meksykański. Potem, w XII wieku migrowali ku Ameryce Środkowej. Być może było to związane z upadkiem cywilizacji Tolteków. Nazwa „Aztekowie” prawdopodobnie nawiązuje do ich pochodzenia. Wywodzi się od słowa od Aztlán, co tłumaczone jest jako „Biała Ziemia”, „Ziemia Białych Czapli” lub „Miejsce Czapli”.

Aztekowie byli wojowniczym ludem. Szczególnie okrutna była ich praktyka składania ofiar z ludzi poprzez wydzieranie serca, obdarcie żywcem ze skóry lub dekapitację. Ofiara z ludzi towarzyszyła również… rytualnej grze w piłkę zwanej pokatok.

Cywilizacja aztecka upadła po podboju Europejczyków. W ten sposób przepadło mnóstwo cennych źródeł pisanych, które były najczęściej bezwzględnie niszczone przez konkwistadorów i katolickich duchownych.

Źródła: 

  • A portait of Tenochtitlan
  • Michałowski K. (red.), Encyklopedia sztukia starożytnego, Warszawa 1974
  • praca zbiorowa, Mitologia. Mity i legendy świata, Warszawa 2009