Morze Bałtyckie to jeden z ulubionych wakacyjnych kierunków Polaków. Trójmiasto i Wyspa Wolin to tylko część przykładów tego, jak różnorodne jest nasze wybrzeże. Warto poznać mniej znane ciekawostki o Morzu Bałtyckim, które prezentujemy poniżej.
Ciekawostki geograficzne o Bałtyku
Bałtycka plaża / fot. Getty Images
O Bałtyku uczymy się w szkole, ale najczęściej niewiele z tego pamiętamy. Dlatego przypominamy niektóre informacje:
- Morze Bałtyckie jest usiane tysiącami wysp. Wśród nich znajdują się prawdziwe perły, oferujące piękne plaże, wspaniałą roślinność i dziewicze widoki. Polacy najlepiej znają wyspy Wolin i Uznam. Warte uwagi są też Gotlandia, Bornholm czy Karsibór.
- Bałtyk jest bardzo mało słony. Średnie zasolenie Morza Bałtyckiego wynosi tylko 7 promili (0,7%). To kilkakrotnie mniej niż w oceanach. W niektórych częściach Bałtyku – np. Zatoce Botnickiej – zasolenie spada do rekordowo niskiego poziomu wynoszącego tylko 1–2 promile. Na tak niskie zasolenie Bałtyku wpływ ma przede wszystkim duża ilość docierającej do niego słodkiej wody i malejąca ilość wlewów wody słonej z Morza Północnego.
- Na Bałtyku występują sztormy. Średnia liczba dni z wiatrem sztormowym to ok. 45 w roku w części zachodniej, 55 w części środkowej i 48 w części wschodniej naszego morza. Najwięcej bałyckich sztormów powstaje w półroczu chłodnym, czyli od października do marca. Przy czym największą częstotliwość tych zjawisk notuje się w listopadzie, styczniu i marcu.
- Bałtyk był kiedyś jeziorem. Doszło do tego, gdy nie miał połączenia z Morzem Północnym. Taka sytuacja może się powtórzyć w przyszłości. Wówczas Morze Bałtyckie byłoby zapewne największym jeziorem na świecie. Na razie jednak ten tytuł przysługuje Morzu Kaspijskiemu. Wbrew nazwie jest ono bowiem jeziorem właśnie.
Morze Bałtyckie – ciekawostki przyrodnicze
Foki nad Morzem Bałtyckim / fot. fot. Michał Blaszke
Bałtycka przyroda jest różnorodna i niezwykła. Oto garść ciekawostek o niej:
- 100 lat temu szacowano, że w całym Morzu Bałtyckim żyło około 90–100 tysięcy fok – w tym ok. 1000 fok na odcinku wzdłuż m.in. wybrzeża, który dziś znajduje się w granicach Polski. Dziś te morskie ssaki są znacznie rzadsze i wymagają ochrony.
- Morświn to jedyny gatunek walenia występujący stale w Bałtyku. Populacja tego bałtyckiego krewniaka delfina została oszacowana na około 450 osobników. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznała ją za krytycznie zagrożoną wyginięciem. Czasami w Bałtyku pojawiają się też delfiny.
- W Bałtyku żyją meduzy. Najpospolitsze są niewielkie chełbie modre. Ich ciała w ponad 90 proc. składają się z wody. Dlatego po wyrzuceniu na brzeg (a to zdarza się dosyć często) szybko wysychają. Nie są groźne dla ludzi, choć ich dotknięcie nie jest szczególnie przyjemne.
- Morze Bałtyckie ma dziwne, wirujące plamy na powierzchni. Badania wykazały, że składają się one z pyłku sosnowego. Najbardziej wyraźne zdjęcia wirów zostały wykonane w maju. Właśnie wtedy zaczynają pylić sosny, rosnące na wybrzeżu Bałtyku.
- Zimą czasami nad Bałtykiem pojawiają się dziesiątki lodowych kul. To tzw. morszkulce. Powstają wskutek działania silnego mrozu i potężnego wiatru. A dokładniej wtedy, gdy mieszają się przechłodzona woda, błoto pośniegowe lub śnieg oraz śryż, czyli tzw. lód prądowy.
- W zimie na wybrzeżu Bałtyku może też pojawić się tzw. lodowa plaża. Można na nią natrafić np. rejonie Wyspy Sobieszewskiej nad Zatoką Gdańską.
- W polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej Morza Bałtyckiego może zalegać nawet 800 ton sieci-widm. Sieci te nadal łowią ryby, szkodząc ekosystemowi. Zagubione sieci stanowią też niebezpieczeństwo dla nurków, którzy mogą się w nie zaplątać.
- Na dnie Morza Bałtyckiego leży około 50 tys. ton broni chemicznej i 500 tys. ton broni konwencjonalnej. Zatopione statki stanowią ogromne niebezpieczeństwo dla bałtyckiego ekosystemu. Wycieka z nich np. paliwo. Największe zagrożenie stwarza jednak broń chemiczna. Zalegające w Bałtyku pojemniki z nią są skorodowane w 70–80%.
Ciekawostki turystyczne o Morzu Bałtyckim
Dąbki / fot. Getty Images
Urlop nad Bałtykiem spędza wielu naszych rodaków. Przypominamy najciekawsze informacje turystyczne:
- Plaże nad Bałtykiem są doceniane nie tylko przez Polaków, ale także przez turystów zza granicy. Łączna powierzchnia polskich plaż wynosi tylko 20 kilometrów kwadratowych. Co roku odwiedza je około 8 mln ludzi. Jeden plażowicz ma przeciętnie do dyspozycji powierzchnię 10 metrów kwadratowych.
- Na polskim wybrzeżu Bałtyku jest 15 latarni morskich. Dziewięć z nich jest już zautomatyzowanych. Można je zwiedzać, podążając Szlakiem Latarni Morskich. Układa się on w łagodną linię, biegnącą od zachodniej do wschodniej granicy Polski. Razem to ponad 600 km.
- Zimowy surfing na Bałtyku to wyzwanie. Oznacza m.in. zmagania z niskimi temperaturami wody i powietrza. Pomimo że Bałtyk to akwen stosunkowo płytki i nieduży, w okresie zimowym, dzięki regularnie występującym sztormom, potrafi wyprodukować fale na tyle duże i równe, że czasami nie odbiegają one jakością od tych występujących na oceanie.
- Jadąc wzdłuż linii brzegowej Morza Bałtyckiego, natrafimy na wiele przykładów świetnej nadmorskiej architektury. Taką podróż możemy odbyć rowerem. Niemiecka część trasy rowerowej wokół Morza Bałtyckiego to część międzynarodowego szlaku EuroVelo 10.
