Żelazny Szlak Rowerowy zatacza szeroką pętlę, przecinając polsko-czeską granicę i kreśląc na mapie niemal sześćdziesięciokilometrową nitkę. Da się go przejechać w trzy godziny, dużo lepiej jednak na wycieczkę przeznaczyć cały dzień i zaplanować po drodze kilka postojów przy największych atrakcjach regionu.  

Jak wygląda Żelazny Szlak Rowerowy? 

Ta trasa wygląda jak spełnienie marzeń większości rowerzystów. Jest świetnie oznakowana (choć trzeba wziąć pod uwagę, że logotypy są inne po obu stronach granicy), z gładką nawierzchnią, na której poradzą sobie nawet rowery szosowe (krótki odcinek szutrowany w razie konieczności łatwo ominąć) i w przeważającej większości odseparowana od ruchu samochodowego.

Tam, gdzie zahacza o drogi publiczne, twórcy projektu wybrali najmniej ruchliwe ulice. Szlak jest trasą okrężną, więc da się wystartować w dowolnym miejscu (zazwyczaj Godów lub Jastrzębie Zdrój). I na tyle łatwy, że mogą się nie niego wybrać nawet najmłodsi rowerzyści. A gdyby jednak zabrakło sił, łatwo pominąć kilka odcinków i zredukować całkowity dystans do nieco ponad trzydziestu kilometrów.  

Żelazny Szlak Rowerowy / Fot. Adobe Stock

Skąd wziął się pomysł na Żelazny Szlak Rowerowy?

Idea zrodziła się już w 2016 rokiem, a jej propagatorem był wójt gminy Godów, Mariusz Adamczyk. Prace trwały niemal pięć lat. Projekt w tzw. międzyczasie urósł do pokaźnych rozmiarów i wymagał ścisłej współpracy z Czechami. W efekcie powstała jednak jedna z najbardziej atrakcyjnych tras rowerowych na całym Śląsku i polsko-czeskim pograniczu.  

Strzałem w dziesiątkę okazało się wykorzystanie starych, nie pełniących już pierwotnej roli nasypów kolejowych. Śląsk, ze względu na znacznie przemysłowe, opleciony był niegdyś gęstą siecią torów. Z czasem jednak, wraz z rozwojem komunikacji drogowej, znaczenie kolei zmalało, a wiele połączeń zlikwidowano.

Jednym z nich była linia Zebrzydowice-Wodzisław Śląski-Jastrzębie Zdrój. I to właśnie ją włączono w przebieg Żelaznego Szlaku Rowerowego.

Żelazny Szlak Rowerowy / Fot. Adobe Stock

Nasypy, doskonale utwardzone i przygotowane do przenoszenia większych obciążeń, świetnie sprawdziły się jako podwalina ścieżki rowerowej i nowej nawierzchni mineralno-żywicznej. Dodatkową zaletą jest ich oddalenie od ruchu samochodowego, ale też kilkumetrowe wyniesienie nad poziom innych dróg.

Dzięki temu ma się wrażenie, jakby sunęło się nad ziemią, z doskonałym widokiem na okolice. Ruptawa z rozległą panoramą na Beskidy, Pałac w Zebrzydowicach, nieczynna kopalnia Jas-Mos w Jastrzębiu, czeska Karvina, drewniany kościół św. Anny z XIX wieku w Gołkowicach, pałacyk angielski w Piotrowicach czy żelazny most kolejowy w Godowie (dziś oddany rowerzystom) to tylko część atrakcji na trasie.

Oprócz nich jest też mnóstwo mniej oficjalnych miejsc:

  • potoki i rzeki,
  • pastwiska z soczystą zielenią,
  • jeziora,
  • rozległe pola,
  • lasy i malownicze wsie.

Dzięki nim ta wycieczka staje się przygodą kompletną i jeszcze przyjemniejszą.

Żelazny Szlak Rowerowy to jeden z 16 laureatów wakacyjnego plebiscytu „Cuda Polski 2023”, organizowanego przez magazyn „National Geographic Traveler” i serwis National-Geographic.pl. Liczący niespełna 55 kilometrów szlak zdobył największą liczbę głosów spośród wszystkich nominowanych propozycji z województwa śląskiego. Dodajmy, że o tytuł nowego cudu Polski walczyły także Muzeum Zamkowe w Pszczynie oraz Trójwieś Beskidzka, czyli trzy malownicze wioski: Istebna, Koniaków i Jaworzynka. 

Pełna lista zwycięzców plebiscytu „Cuda Polski 2023”: 

  • Dolnośląskie – Miasto Bardo,
  • Kujawsko-pomorskie – Wyspa Młyńska z Młynami Rothera,
  • Lubelskie – Włodawa,
  • Lubuskie – Park Książęcy Zatonie,
  • Łódzkie – Monopolis,
  • Małopolskie – Pustynia Błędowska,
  • Mazowieckie – Park Nauki Torus w Ciechanowie,
  • Opolskie – Twierdza Nysa,
  • Podkarpackie – Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce,
  • Podlaskie – Odkrywkowa Kopalnia Kredy w Mielniku,
  • Pomorskie – Zagroda Inicjatyw Twórczych Swołowo,
  • Śląskie – Żelazny Szlak Rowerowy,
  • Świętokrzyskie – Geopark Świętokrzyski,
  • Warmińsko-Mazurskie – Gołdap,
  • Wielkopolskie – Antidotum Airshow Leszno,
  • Zachodniopomorskie – Ogrody Hortulus w Dobrzycy.