Sauna to jeden z najważniejszych elementów kultury Estonii. Chociaż dziś to tylko miejsce wypoczynku i relaksu, w dawnych czasach pobyty w saunie miały wymiar również symboliczny i rytualny. To w saunach na świat przychodziły dzieci, a ludzie u kresu życia spędzali tu swoje ostatnie chwile. To ciemne i ekstremalnie gorące pomieszczenie było początkiem i końcem, życiem i śmiercią.

Sauna jako mistyczna przestrzeń do refleksji

„Siostrzeństwo świętej sauny” w reżyserii Anny Hints to dokument opowiadający o grupie kobiet, które kilka razy w roku zostawiają wszystko za sobą i udają się w głąb lasu, nad jezioro na południu Estonii. Czeka tam na nie tradycyjna drewniana sauna dymna. To wyjątkowy rodzaj sauny, który wywodzi się z regionu Võru i znajduje się na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Większość filmu jesteśmy wraz z kobietami zamknięci w małym i ciemnym pomieszczeniu. Praca kamery pozwala poczuć piekielnie wysoką temperaturę panującą w środku. Debiutująca reżyserka postawiła w filmie na opowieść poprzez cielesność i nagość, ale także pokazanie tradycyjnych obrzędów. Na zdjęciach widzimy uderzenia brzozowymi witkami o nagie plecy, polewanie ciała zimną wodą oraz nacieranie solą. Wszystkiemu towarzyszą wypowiadane słowa, które brzmią niczym pradawne zaklęcia.

To opowieść o sile kobiet i siostrzeństwa

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że jest to prosta historia, która ukazuje pewne lokalne praktyki w odległym kraju bałtyckim. Hints szybko nie pozostawia złudzeń, że to opowieść o sile kobiet i pewnym poczuciu kobiecej solidarności. Bohaterki filmu żartują sobie z mężczyzn i prowadzą luźne dyskusje o swojej rodzinie i trudach macierzyństwa. Pojawiają się jednak i trudne tematy, takie jak gwałt i poronienie.

Poczucie bliskości i klaustrofobicznej przestrzeni sprawia, że widz może poczuć nie tylko temperaturę panującą w saunie, ale również cały wachlarz emocji, który towarzyszy kobietom podczas poszczególnych opowieści. A wraz ze spływającym potem, w saunie spływają również rozterki i cierpienia. Reżyserka zwykłe spotkanie pokazała w sposób mistyczny i w znakomitym stylu skłania do refleksji nad tym, czym jest współczesna kobiecość.

Festiwal Millenium Docs Against Gravity od 12 maja w wybranych kinach

Anna Hints zdobyła za film nagrodę za reżyserię na festiwalu Sundance. „Siostrzeństwo świętej sauny" będzie można premierowo zobaczyć w podczas festiwalu Millennium Docs Against Gravity. Jubileuszowa 20. edycja największego polskiego festiwalu filmowego odbędzie się w dniach 12–21 maja w kinach w 8 polskich miastach (Warszawa, Wrocław, Gdynia, Poznań, Katowice, Łódź, Bydgoszcz i Lublin) oraz od 23 maja do 4 czerwca online na mdag.pl.

Niezapomnianym filmowym podróżom będą tradycyjnie towarzyszyły spotkania z twórcami i bohaterami oraz debaty wokół ważnych tematów zaprezentowanych na ekranie. W tym roku po raz pierwszy powstanie także „safe space" – inkluzywna przestrzeń do rozmów o psychologii oraz seksualności w warszawskiej Kinotece. Będą się tam także odbywały dyżury psychologiczne dla wszystkich osób, które w szczególny sposób poczuły się dotknięte przez festiwalowe filmy.

Hasło tegorocznej edycji MDAG brzmi „Nie bądź obojętny_a” i odwołuje się do słynnych słów Mariana Turskiego, które stały się także hasłem obchodów 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim organizowanych przez Muzeum POLIN. Te słowa korespondują z misją Millennium Docs Against Gravity oraz prezentowanym na festiwalu od lat programem filmowym. To wyraz wartości, które towarzyszą festiwalowi od początku istnienia – uważności i wrażliwości na otaczających nas ludzi.

„National Geographic Polska" jest patronem medialnym festiwalu Millennium Docs Against Gravity.