TEGO nie przebije żadna ludzka broń! 11 największych erupcji wulkanów

Czas: 640 tysięcy lat temu

Siła: VEI 8

Cała park Yellowstone to właściwie jeden wielki aktywny wulkan, drżący pod stopami odwiedzających go turystów. Naukowcy dotarli do śladów trzech erupcji o sile 8 w skali VEI. Pierwsza miała miejsce 2 100 000 lat temu, druga 1 200 000 lat temu, a trzecia dla geologów jest stosunkowo “świeża”: sprzed 640 000 lat. Badacze przekonują, że ilość wyrzuconej łącznie podczas tych trzech wydarzeļ lawy zatopiłaby cały Kanion Kolorado. Nie raz, lecz 11 razy! Ostatnia z erupcji utworzyła krater o średnicy od 48 do 72 kilometrów.

Jakie są szanse by coś takiego wydarzyło się dziś? Według Roberta Smitha, sejsmologa z Uniwersytetu Utah w Salt Lake City wynoszą mniej więcej jak 1 do 700 tysięcy. Zatem raczej możemy spać spokojnie.

Fot. Shutterstock

Czas: 19 lutego 1600

Siła: VEI 6

Ten szczyt to miejsce największej odnotowanej w dziejach erupcji w Ameryce Południowej. Wybuch wyrzucał błoto i skały na 120 kilometrów od szczytu. Prawdopodobnie zjawisko było na tyle silne, że wpłynęło na klimat. Okresy letnie, które nastąpiły po erupcji, były najzimniejsze od 500 lat. Na okolicę spadła chmura pyłu o powierzchni 50 kilometrów kwadratowych.

Znajdujący się w Peru wulkan zniszczył miasta Arequipa oraz Moquengua tak silnie, że oba potrzebowały kolejnych stu lat na odbudowę.  

Czas: 1883

Siła: VEI 6

Na początku trzęsła się ziemia, a potem w nocy z 26 na 27 kwietnia gigantyczna eksplozja wyrzuciła w powietrze mroze ognia, skał i pyłu. A jej huk był słyszalny w obrębie tysięcy mil.

Eksplozja wytworzyła tsunami o wysokości dochodzącej nawet do 40 metrów. Kataklizm pochłonął 34 tysiące ofiar i doszczętnie zniszczył wyspę. Od grudnia 1927 pojawiają się w tym miejscu kolejne, mniejsze wybuchym, które utworzyły w kraterze stożek nazwany Anak Krakatau (Dziecko Krakatau). Anak jest aktywny i od czasu do czasu budzi się do życia tworząc wokół siebie nową wyspę.

Ilustracja pochodzi z raport brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Naukowego opisującego erupcję. Wydano go 5 lat po wydarzeniu.

Czas: 1902

Siła: VEI 6

Erupcja tego wulkanu określana jest jako jedna z największych w XX w. Przez poprzednie 500 lat gwatemalski wulkan pozostawał uśpiony. Po eksplozji w 1902 pozostał krater o średnicy 1,5 kilometra.

Od tego czasu wulkan co jakiś czas przypomina o sobie. W 1922 nastąpił wybuch o sile VEI 3, a siedem lat później wyrzucił w przestrzeń chmurę dymu i gorącego pyłu wulkanicznego, która zabiła 5 tysięcy osób.  

Czas: 1912

Siła: VEI 6

Wulkan Novarupta znajduje się na Alasce. Jego eksplozja uznana została za najsilniejszą w ubiegłym wieku. Góra wyrzuciła w powietrze 12,5 kilometra sześciennego magmy i pyłu, które zasypały powierzchnię około 7,8 kilometra kwadratowego.

Czas: 1991

Siła: VEI 6

Wyboraź sobie 5 kilometrów kwadratowych skał i pyłu wyrzuconych w powietrze z niesamowitą siłą. Tak właśnie w 1991 wygląda erupcja wulkanu Mount Pinatubo na Filipinach. Widoczna na zdjęciu kolumna pylu liczyła 35 kilometrów wzwyż!

Gdy opadła pyłu było tak wiele, że dachy niektórych domów nie wytrzymywały naporu i po prostu się zawalały. Oprócz tego w powietrzu znalazły się setki ton dwutlenku siarki. Roznoszone wraz z frontami atmosferycznymi sprawiły, że tego lata temperatura obniżyła się średnio o pół stopnia przez cały kolejny rok.

Czas: 50 n.e.

Siła: VEI 6

Wyspa Ambryn nie jest duża. To zaledwie 665 kilometrów kwadratowych powierzchni, należące do Republiki Wanuatu. To właśnie ona stała się świadkiem spektakularnych serii erupcji. Od 1774 roku wulkan na wyspie budził się prawie 50 razy. To jeden z najaktywniejszych wulkanów na świecie, a życie w jego sąsiedztwie jest bardzo niebezpieczne. W 1894 roku sześć osób zabiły wyrzucane z wulkanu skały, czwórka zginęła w potokach lawy. W 1979 kwaśny deszcz spowodowany aktywnością wulkanu doprowadził do poparzeń u wielu osób z lokalnej ludności.   

Czas: 450 AD

Siła: VEI 6 +

W historii odnotowano zaledwie dwie erupcje tego wulkanu. Znajdujący się w El Salvador obiekt położony jest zaledwie kilka mil od stolicy kraju, San Salvador. Po wybuchu około 450 roku połowa powierzchni dzisiejszego kraju została przykryta popiołem, zniszczeniu uległy miasta Majów, a ich mieszkańcy musieli salwować się ucieczką.

Po katastrofie na pewien czas uległy przerwaniu lokalne szlaki handlowe, a Majowie przenieśli się na niziny obecnej Gwatemali. W kalderze wulkanu obecnie jest największe jezioro w kraju.

Czas: około 1610 p.n.e.

Siła: VEI 7

Geolodzy uważają, że wulkan Thira na Morzu Egejskim wybuchł z siłą kilku bomb atomowych w ciągu ułamka sekundy. Choć nie mamy żadnych spisanych źródeł bardzo możliwe, że to największa erupcja jaką kiedykolwiek obserwował człowiek.

Wyspa Santorini była domem cywilizacji minojskiej. Historycy podejrzewają, że mieszkańcy spodziewali się nadejścia kataklizmu i dlatego opuścili wyspę. Jednak towarzyszące erupcji fale tsunami i zmiany temperatury z powodu wyrzutu dwutlenku siarki najprawdopodobniej przyczyniły się do upadku tej cywilizacji.  

Czas: 1000 n.e.

Siła: VEI 7

Jego erupcja wyrzuciła materiał wulkaniczny na odległość około 1200 kilometrów, a więc sięgnęła północnej Japonii. Bo eksplozji powstała kaldera o średnicy około 4,5 kilometra i głębokości kilometra. Obecnie jest tam jezioro Tianchi, zwane Niebiańskim Stawem. To popularne miejsce odwiedzane przez turystów.

Wulkan znajduje się na granicy Chin i Korei. Ostatnia jego erupcja zdarzyła się w 1702 roku i obecnie geolodzy uważają obiekt za uśpiony. W 1994 zanotowano emisje gazów z wierzchołka stożka oraz okolicznych gorących źródeł, ale oprócz tego nie zanotowano żadnych innych oznak aktywności.

Czas: 1815

Siła: VEI 7

To najsilniejsza z eksplozji wulkanicznych zaobserwowanych i zbadanych przez ludzkość. Siedem w skali VEI to o jeden stopień od wierzchołka skali. Wulkan do dziś jest aktywny, to zarazem najwyższa góra na achipelagu.

Erupcja z kwietnia 1815 roku była tak głośna, że słyszeli ją mieszkańcy oddalonej o prawie dwa tysiące kilometrów Sumatry. Pochłonęła 71 tysięcy ofar, a wiele pobliskich wysp zostało zasypanych wulkanicznym pyłem.