Większość z nas określenie „zwierzęta domowe” kojarzy z najpopularniejszymi pupilami: psami, kotami, chomikami i kawiami (świnkami morskimi). Jednak lista gatunków, jakie można spotkać w naszych domach, jest znacznie dłuższa. Przykłady tego, jakie są zwierzęta domowe, znajdziecie w dalszej części artykułu.

Ludzie hodują zwierzęta od zarania cywilizacji. Z badań wynika, że po raz pierwszy zaczęli z tego czerpać korzyści co najmniej 13 tys. lat temu. Z początku były to rzeczy bardzo wymierne: ochrona przed drapieżnikami, mięso, jaja, mleko czy wełna.

Jednak zwierzęta, które trzymamy w domu, zapewniają nam co innego. Przede wszystkim pozytywnie wpływają na nasze zdrowie psychiczne. Badania wykazały, że zwierzęta domowe sprzyjają obniżeniu ciśnienia tętniczego krwi i redukcji stresu. Mogą również chronić przed spadkiem funkcji poznawczych w wieku podeszłym. Zwierzę towarzyszące może również zwiększyć aktywność fizyczną, związaną ze spacerami i zabawami.

Zwierzęta domowe a zwierzęta udomowione

Na początku warto jednak wprowadzić zasadnicze rozróżnienie. Nie wszystkie zwierzęta domowe są zwierzętami udomowionymi. Domestykacja, czyli udomowienie oznacza celowe hodowanie jakiegoś gatunku pod kątem przekształcenia go w zwierzę przystosowane do obecności człowieka. Typowe przykłady to udomowienie psa (co najmniej kilkanaście tysięcy lat temu) i udomowienie kota (co najmniej 10 tys. lat temu).

Jednak wiele gatunków udomowionych to zwierzęta gospodarskie, takie jak konie, krowy, owce, kozy, kury, kaczki czy gęsi. Tych stworzeń z reguły nie trzymamy w domu. Natomiast do zwierząt domowych zaliczamy wiele takich, które nie podlegały procesom udomowienia. Tu zaliczyć należy większość ryb, gadów i ptaków, a także bezkręgowce.

Jakie zwierzęta domowe są więc zarazem w dużym stopniu udomowione? Poza psami i kotami można wśród nich wymienić:

  • kawię (świnkę morską),
  • fretkę domową,
  • karasia chińskiego (złotą rybkę),
  • królika domowego,
  • karpia brokatowego (koi),
  • kanarka,
  • mewkę japońską,
  • mysz domową,
  • szczura wędrownego,
  • jeża pigmejskiego.

Jakie są zwierzęta domowe w Polsce

Najpowszechniejsze zwierzęta domowe w naszym kraju to oczywiście psy i koty. Psów mamy w sumie ponad 7,3 mln. Daje nam to 11. miejsce na świecie – wyżej od nas jest RPA, niżej Włochy. Z kolei kotów w Polsce jest ponad 5,5 mln. To również daje nam 11. pozycję w rankingu, między Japonią a Rumunią.

Zwierzętami domowymi nierzadko są udomowione odmiany gryzoni: myszy i szczury. Sporą grupą zwierzaków domowych są też zwierzęta futerkowe. W domach możemy spotkać najczęściej:

  • króliki,
  • szynszyle,
  • kawie (świnki morskie),
  • chomiki.

Wielką popularnością cieszą się nieustannie ryby akwariowe. W Polsce często spotyka się takie gatunki, jak:

  • gupik pawie oczko,
  • karaś chiński,
  • mieczyk Hellera,
  • bystrzyk neonowy,
  • bojownik syjamski,
  • skalar żaglowiec,
  • kirysek pstry.

Osobna kategoria to ptaki. W warunkach domowych można hodować m.in.:

  • kanarki,
  • papużki faliste,
  • mewki japońskie,
  • zeberki,
  • amadyny,
  • nimfy białogłowe,
  • żako.

Zwierzęta domowe możemy trzymać także w terrarium. Najpopularniejsze gatunki to:

  • straszyk australijski,
  • skorpion włoski,
  • wąż zbożowy,
  • żółw grecki,
  • gekon,
  • drzewołaz złocisty,
  • szyszkowiec zwyczajny.

Jakich zwierząt nie wolno trzymać w domu

W domu legalnie możemy trzymać wiele zwierząt egzotycznych. Oto przykłady:

  • żeneta zwyczajna,
  • jeż pigmejski,
  • marmozeta,
  • fenek,
  • lotołapanka karłowata,
  • kapibara,
  • achatina.

Warto jednak podkreślić, że zwierzęta takie muszą pochodzić z legalnego źródła i znajdować się pod opieką weterynaryjną. Należy też liczyć się z tym, że nie będą tak oswojone i przyjazne, jak typowe zwierzaki domowe.

Jednak zgodnie z polskim prawem nie wszystkie zwierzęta wolno nam trzymać w domu. Reguluje to ustawa z o ochronie przyrody. Zakazuje ona hodowli i utrzymywania m.in. zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi, w tym drapieżnych i jadowitych. Wyjątkiem są placówki takie jak ogrody zoologiczne, cyrki i ośrodki badawcze. Złamanie tych przepisów podlega karze grzywny lub ograniczenia wolności.

Listę zwierząt, których nie wolno trzymać w domu określa minister właściwy do spraw środowiska. Znajdziemy na niej m.in.:

  • mrówkojady,
  • leniwce,
  • małpy człekokształtne,
  • hieny i likaony,
  • dzikie koty drapieżne,
  • rosomaki i ratele,
  • pandy,
  • niedźwiedzie,
  • węże jadowite,
  • węgorze elektryczne,
  • tarantule i czarne wdowy,
  • ośmiorniczki.

Zakazane jest też trzymanie w domu zwierząt znajdujących się pod ochroną prawną. Prawo nakazuje nawet, by zgłaszać fakt posiadania w domu wypchanego zwierzęcia zaliczanego do tej kategorii.

Nietypowe zwierzęta domowe

Czasami w polskich domach można spotkać zaskakujące gatunki zwierząt. Oto kilka przykładów:

  • szop pracz – trudny do oswojenia, bywa agresywny. Lubi towarzystwo innych osobników swego gatunku.
  • skunks – do trzymania w domu nadają się osobniki z usuniętymi gruczołami zapachowymi. Żyje do 10 lat.
  • wiewiórka – w domowych hodowlach najczęściej można spotkać wiewiórkę afrykańską, wiewiórkę Hudsona i wiewiórkę syberyjską. To zwierzę stadne, trudne do oswojenia.
  • świnia miniaturowa – osiąga do 50 kg wagi i żyje do 15 lat. To łagodne i towarzyskie stworzenie, łatwo przywiązujące się do człowieka.
  • legwan zielony – duży, piękny gad. Wymagający w hodowli.
  • kaczka – może mieszkać w domu, o ile zadbamy o jej higienę. W tym celu wymyślono specjalne ptasie pieluszki.