Ciekawostki o Belgii – nie tylko frytki, czekolada i diamenty

Spis treści:

1. Belgia – państwo kontrastów, integracji i europejskiego znaczenia
2. Ciekawostki o Belgii – 30 mniej znanych faktów na temat jednego z krajów Beneluksu

Choć Belgia często kojarzy się przede wszystkim z Brukselą, unijnymi instytucjami, frytkami czy czekoladą, to ma do zaoferowania znacznie więcej niż mogłoby się wydawać. Ten stosunkowo niewielki kraj to serce zjednoczonej Europy kryje w sobie nieoczywiste fakty, intrygujące miejsca i zaskakujące tradycje, które czynią go niezwykle interesującym kierunkiem podróży. Dla wielu odwiedzających Belgia okazuje się pełna kontrastów i niespodzianek – zarówno w dużych miastach, jak i na prowincji.

Belgia – państwo kontrastów, integracji i europejskiego znaczenia

Belgia, oficjalnie Królestwo Belgii, to państwo położone w północno-zachodniej Europie, nad Morzem Północnym, graniczące z czterema krajami: Francją, Luksemburgiem, Niemcami i Holandią. Należy do unii gospodarczej Beneluksu i odgrywa kluczową rolę w strukturach międzynarodowych, takich jak Unia Europejska, NATO, ONZ, a także Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

Powierzchnia Belgii wynosi 30 530 km², co czyni ją niemal dziesięciokrotnie mniejszą od Polski. Pomimo niewielkich rozmiarów, kraj ten ma istotne znaczenie polityczne i gospodarcze w Europie. Według szacunków na 2025 rok, liczba ludności Belgii przekroczyła 11,8 miliona mieszkańców, co nadal plasuje ją wśród najgęściej zaludnionych krajów świata – średnio ponad 385 osób na km². Gęstość zaludnienia jest szczególnie wysoka w Regionie Stołecznym Brukseli oraz w aglomeracjach takich jak Antwerpia i Gandawa.

W Belgii mieszka również znacząca Polonia, której liczebność przekracza obecnie 75 tysięcy osób. Największe skupiska Polaków znajdują się w Antwerpii, Liege oraz Brukseli, gdzie działa wiele organizacji polonijnych i szkół z językiem polskim.

Bruksela, będąca stolicą Belgii i największym miastem kraju, odgrywa wyjątkową rolę na arenie międzynarodowej. Znajdują się tu siedziby głównych instytucji UE, takich jak Komisja Europejska, Rada Europejska, Parlament Europejski (część sesji) oraz kwatera główna NATO. Dzięki temu Bruksela bywa nazywana „stolicą Europy”. Znana jest również z zabytków, takich jak Grand Place, Pałac Królewski, czy ikoniczne Atomium – monumentalna stalowa konstrukcja symbolizująca cząsteczkę żelaza.

System językowy Belgii jest skomplikowany i odzwierciedla wielonarodowy charakter państwa. Obowiązują trzy języki urzędowe: niderlandzki (flamandzki), francuski oraz niemiecki. Niderlandzki, używany głównie w Flandrii, stanowi język ojczysty dla około 60% populacji. Francuski dominuje w Walonii i w Brukseli – mówi nim około 39% obywateli. Język niemiecki, choć urzędowy, używany jest przez niespełna 1% ludności, głównie we wschodniej części Walonii. Bruksela pozostaje oficjalnie dwujęzyczna – z dominacją języka francuskiego.

Od 2002 roku oficjalną walutą Belgii jest euro (€). Zastąpiło ono franka belgijskiego (BEF), który był w obiegu od XIX wieku. Kurs wymiany przy wprowadzeniu euro wynosił 1 € = 40,3399 BEF. Belgia odgrywa istotną rolę w kształtowaniu polityki monetarnej strefy euro poprzez udział w pracach Europejskiego Banku Centralnego.

Belgia pozostaje konstytucyjną monarchią parlamentarną. Głową państwa jest król Filip I Koburg, który objął tron w 2013 roku po abdykacji swojego ojca, króla Alberta II. Chociaż monarcha pełni funkcje głównie reprezentacyjne, posiada również prerogatywy konstytucyjne, m.in. mianowanie premiera, podpisywanie ustaw i reprezentowanie kraju na arenie międzynarodowej. W 2025 roku Filip I kontynuuje aktywność w dziedzinach społecznych, edukacyjnych i ekologicznych, wspierając m.in. działania na rzecz zielonej transformacji Belgii.

Zgodnie z modelem federalnym, Belgia podzielona jest na trzy regiony autonomiczne: Region Flamandzki, Region Waloński oraz Region Stołeczny Brukseli, który można zwiedzić w 48 godzin. Regiony te mają odrębne parlamenty i rządy, odpowiedzialne za politykę w takich dziedzinach jak edukacja, transport, gospodarka czy opieka zdrowotna. Regiony flamandzki i waloński podzielone są dodatkowo na 10 prowincji, które w 2025 roku są zorganizowane w 43 okręgi administracyjne. Ten podział ma na celu uwzględnienie różnorodności językowej i kulturowej kraju oraz umożliwienie sprawnego zarządzania lokalnego.

Ciekawostki o Belgii – 30 mniej znanych faktów na temat jednego z krajów Beneluksu

1. Belgia odzyskała niepodległość, oddzielając się od Królestwa Niderlandów w 1830 roku w wyniku rewolucji belgijskiej. Decyzja o jej suwerenności została potwierdzona na konferencji londyńskiej. W 1831 uchwalono konstytucję i wybrano nowego króla – Leopolda I. Oba państwa połączono w 1815 roku na mocy kongresu wiedeńskiego. Wcześniej Belgia znajdowała się pod okupacją francuską.
2. Stosunkowo młode państwo zawdzięcza nazwę Rzymianom. Gdy Juliusz Cezar podbijał północną Galię (dzisiejsza Belgia), plemię zamieszkujące tereny nazywało się Belgae. W ten sposób zdobyte tereny zyskały nazwę „Gallia Belgica”.
3. Wcześniej wspominaliśmy, że mieszkańcy posługują się aż trzema językami w zależności od regionu. Co ciekawe, ponad połowa populacji traktuje jako swój pierwszy język niderlandzki, jednak aż 80% mieszkańców mówi po francusku. Wynika to z tego, że większość Wspólnoty Flamandzkiej używa również języka francuskiego jako drugiego.
4. Do Belgii należy nieoficjalny rekord świata 652 dni – jak podaje Reuters – bez bez uformowanego rządu. Fakt ten nie przeszkodził, aby Królestwo przewodniczyło Unii Europejskiej w 2010 roku.
5. Najbardziej rozpoznawalnym symbolem czekoladowej krainy jest Manneken Pis, czyli posąg siusiającego chłopca. Znajdziemy go w pobliżu Wielkiego Placu w Brukseli. Chłopiec ma bogatą garderobę i można go zobaczyć w różnych kostiumach, zgodnie z zaplanowanym wcześniej harmonogramem. Istnieje wiele legend na jego temat. Najpopularniejsza z nich mówi, że dziecko uratowało Belgię przed oblężeniem, oddając mocz na płonący knot ładunków wybuchowych najeźdźców.
6. Z czego znana najbardziej jest Belgia? Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Ich znakiem rozpoznawczym są m.in. frytki, gofry, czekolada oraz piwo.
7. Frytki narodziły się w Belgii i podobno tutaj spróbujemy najpyszniejszych smażonych ziemniaków na świecie. Podobno sekret tkwi w ich podwójnym smażeniu. Według lokalnych mieszkańców, najlepszym dodatkiem do frytek jest majonez.
8. Pierwsze wzmianki o produkcji czekolady pochodzą sprzed 400 lat. Belgowie potrafią wyprodukować jej aż do 600 tysięcy ton rocznie. Znajdziemy tutaj ponad 2 tysiące sklepów z światowej klasy wyrobami czekoladowymi. Roczne spożycie na jednego mieszkańca wynosi około 6 kg. Najwięcej czekolady sprzedaje się na międzynarodowym lotnisku w Brukseli.
9. Piwo nosi status narodowego napoju Belgii i istnieje tu ponad 1000 różnych jego odmian. Nic dziwnego, że każde z nich podawane jest w innej szklance. Belgowie nie akceptują piwa w nieodpowiednim do niego szkle. Zaskoczyć może informacja, że w latach 70. XX w. dzieci do szkolnych obiadów dostawały lekkie piwo. Na całe szczęście władza wymieniła je na napój bezalkoholowy, chociaż nadal pojawiają się głosy poparcia tej tradycji. W Belgii powstała pierwsza Akademia Piwa. Kultura belgijskiego piwa została wpisana w 2016 roku na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
10. Wafle brukselskie czy gofry z Liège – jaka jest różnica? Pierwsze z nich są robione z białek lub rzadkiego ciasta drożdżowego, dzięki czemu są o wiele lżejsze i mają prostokątny kształt. Drugie, z dodatkiem cukru perłowego, posiadają bardziej karmelowy smak. Gofry z Liège są o wiele grubsze i bogatsze.
11. Do granic belgijskiego imperium kolonizacyjnego należało ulokowane w Afryce Środkowej Kongo. Królestwo rządziło krajem 80 razy większym od siebie.
12. Antwerpia szczyci się tytułem światowej stolicy diamentów. Ponad 80% kamieni szlachetnych szlifowanych i sprzedawanych jest tutaj. Większość z nich została pozyskana z dawnej kolonii w Kongo.
13. Signal de Botrange to najwyższy szczyt Ardenów oraz punkt belgijskiego królestwa. Jego wysokość wynosi 694 m n.p.m. Co ciekawe, przewyższa o niewiele ponad połowę najwyższy budynek w Warszawie – Verso Tower (310 m).
14. Belgijscy mężczyźni zajmują drugie miejsce pod względem wzrostu (181,5 cm) na świecie, zaraz po Holendrach (182,5 cm). Kobiety znacznie zaniżają średnią wzrostu społeczeństwa z średnią 166 cm.
15. Belgowie i Holendrzy mają wiele wspólnego. Obie nacje są bardzo liberalne i tolerancyjne. Dwa lata po wprowadzeniu w Holandii małżeństw par jednopłciowych, Belgia też je dopuściłs. Ponadto od 2002 roku umożliwiono dokonywanie eutanazji.
16. Uważa się, że popularny w Wielkiej Brytanii krykiet został sprowadzony przez imigrantów z Belgii. Pierwsza zapiski o nim pojawiły się w belgijskim poemacie z 1533 roku.
17. Belgijscy kolarze, zaraz po Francuzach, najczęściej triumfowali w klasyfikacji generalnej Tour de France. Łącznie zdobyli 18 tytułów, a sąsiedzi z południa – 36.
18. Belgia to najmniejsze państwo, gdzie odbyły się letnie igrzyska olimpijskie. Najważniejsza impreza czterolecia miała miejsce w Antwerpii i rozgrywała się w 1920 roku.
19. Wskaźnik rozwodów w Belgii wynosi 70% i jest trzecim najwyższym w Europie – tuż za Litwą i Łotwą.
20. Największy festiwal muzyki elektronicznej Tomorrowland odbywa się w prowincjonalnym parku rekreacyjnym De Schorre w Boom we Flandrii. Od 2015 roku przyciąga miliony fanów z całego świata za sprawą największych gwiazd i bardzo oryginalnej scenografii. Inne popularne festiwale w Belgii to: Rock Werchter , Brussels Summer Festival i I Love Techno.
21. Istnieje spora szansa, że bajka twojego dzieciństwa pochodzi właśnie stąd. Kraj nad Morzem Północnym słynie z komiksów. Zarejestrowanych ich jest tutaj aż 800. Seria o Smerfach to zdecydowanie najpopularniejsza z nich. Niebieskie, malutkie stworzonka w białych czapkach narodziły się właśnie w Belgii dzięki Studio Peyo. W Brukseli można odwiedzić oficjalny sklep Smerfów.
22. W Brukseli organizowany jest jeden z największych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie, który odwiedza blisko 2,5 miliona osób.
23. Pierwszy europejski „drapacz chmur” stanął w Belgii. Boerentoren w Antwerpii ma wysokość 96 m (25 pięter). Był najwyższym budynkiem Starego Kontynentu do roku 1940. Co ciekawe, budynek nie wpisuje się w standardy dzisiejszych wieżowców.
24. Fani zamkowych klimatów pokochają ten fakt. Tytuł państwa z największą liczbą zamków na metr kwadratowy przypada Belgii. Mówi się, że w niektórych regionach przypadają aż dwie tego typu budowle na wioskę. Planując podróż warto odwiedzić Gravensteen, Château fort de Bouillon, Het Steen czy Château de Walzin.
25. Belgia to najbardziej zurbanizowany kraj w Europie. Aż 98 % populacji mieszka w miastach.
26. Bruksela jest siedzibą dla ponad 120 organizacji międzynarodowych i 1400 organizacji pozarządowych.
27. Kusttram (ang. Belgium Coast Tram) to najdłuższa linia tramwajowa na świecie. Trasa nad wybrzeżem między granicami Francji i Holandii liczy 68 km. Całość przejedziemy w godzinę, zatrzymując się na 68 przystankach.
28. Ciekawostka dla miłośników odnowy biologicznej. W niewielkiej, belgijskiej miejscowości Spa (nazwa nie jest przypadkowa) otwarto pierwsze uzdrowisko i kasyno „la Redoute” w XVIII wieku. Jednak już w czasach starożytnych Rzymianie korzystali z lokalnych źródeł w celach leczniczych i zdrowotnych.
29. Belgom zawdzięczamy wiele wynalazków. Lista rzeczy którymi mogą się pochwalić jest imponująca. Znajdziemy na niej m.in. pigułkę antykoncepcyjną, plastik, saksofon, sieć WWW, asfalt, tramwaj elektryczny i silnik spalinowy. Tutaj narodziła się także teoria Wielkiego Wybuchu.
30. Belgowie płacą jedne z największych podatków dochodowych w Europie. Osoby, których roczne zarobki przekraczają 42 tys. euro, muszą odprowadzić podatek w wysokości 50%. Najniższy próg wynosi 25% przy zarobkach mniejszych niż 13 540 euro.

Nasz ekspert

Filip Nowek

Z wykształcenia dziennikarz, chociaż na co dzień zajmuje się komunikacją marketingową. Pasjonat podróżowania. Autor przewodników po europejskich krajach i ciekawostek o największych miastach świata. Prywatnie miłośnik tenisa i wypadów do kina.