Najpierw wzrok zatrzymuje się na zadziwiającej konstrukcji – wysokiej wieży zwieńczonej czymś w rodzaju opony lub gigantycznego donata. Obiekt, nazywany przez mieszkańców „wieżą ciśnień”, to jednak tylko preludium do atrakcji, które oferuje Park Nauki Torus w Ciechanowie.  

Historia Parku Nauki Torus

Konstrukcja, wsparta na ażurowym, spiralnie wygiętym fundamencie, w rzeczywistości jest nie tyle wieżą ciśnień, co zbiornikiem wyrównawczym na wodę. Przez ostatnie pięćdziesiąt lat stała się nieodłącznym elementem ciechanowskiego krajobrazu i jednym z symboli miasta. Obiekt architektoniczny nigdy zresztą nie był wykorzystywany w pełni zgodnie z przeznaczeniem.

Według planów, miał służyć do kumulowania zapasów wody w godzinach nocnych, kiedy występował najmniejszy pobór wody z sieci miejskiej. W czasie największego poboru, jego zadaniem było natomiast zasilanie i podnoszenie ciśnienia wody w sieci w dzielnicy przemysłowej. To, co dobrze wyglądało w projekcie, okazało się jednak trudne w realizacji.

Zaraz po oddaniu do użytku (w 1976 roku) okazało się, że system, na skutek błędów w wykonaniu, działa mało wydajnie i jest podatny na usterki. Po kilku pierwszych próbach napełniania wodą, został wyłączony zaledwie trzy lata po wybudowaniu.  

Park Nauki Torus w Ciechanowie / Fot. Materiał prasowy

Porzucona konstrukcja przez kolejne dekady niszczała, aż przed całkowitym unicestwieniem uratowało ją wpisanie na listę zabytków. Oraz fundusze unijne, które pozwoliły na modernizację. Nikt już jednak nie myślał, by przywracać zbiornikowi pierwotną funkcję. Sieć wodociągowa oparta jest dziś już na zupełnie innych technologiach i nie potrzebuje tego typu rozwiązań.

Konstrukcja zyskała nową rolę, stając się elementem większego projektu. Wieżę podświetlono i otoczono fontanną. Tuż obok zbudowano nowoczesny dwukondygnacyjny budynek, który wraz z wieżą stał się Parkiem Nauki Torus.

Zabytkowy zbiornik wyrównawczy jest architektoniczną perełką. O jego randze świadczy fakt, że w 2013 roku został uwzględniony w rankingu prestiżowego portalu The World Geography. Uznano go za jedną z najbardziej niezwykłych tego typu konstrukcji na świecie.

Park Nauki Torus w Ciechanowie / Fot. Materiał prasowy

Atrakcje Parku Nauki Torus w Ciechanowie

Do Parku Nauki Torus można więc wybrać się nawet i tylko dla samej wieży. Ale gdy już ją dokładnie obejrzymy, aż prosi się, by zajść do sal ekspozycyjnych muzeum. Tam można oddać się samodzielnemu eksperymentowaniu i odkrywaniu praw, które kształtują nasz świat. Ta podróż wiedzie przez kolejne obszary fizyki, matematyki, techniki i architektury, ale – jak przystało na nowoczesną ekspozycję – nie w sobie niczego z nudnych wykładów.

To raczej pełne zanurzenie się wszystkimi zmysłami w to, co nas otacza na co dzień. I choć głównym zadaniem Parku Nauki Torus jest zainspirowanie dzieci i młodzieży do zdobywania wiedzy, przy stanowiskach eksperymentatorskich bez trudu odnajdą się też dorośli. Chęć uczenia się – poprzez samodzielne doświadczanie nauki – nie jest przecież związana z wiekiem i można ją rozbudzać przez całe życie.

Park Nauki Torus jednym z „Cudów Polski”

Przypomnijmy, że Park Nauki Torus w Ciechanowie znalazła się wśród laureatów wakacyjnego plebiscytu Travelera „Cuda Polski 2023”. W sumie o miano „nowego cudu” walczyły trzy propozycje z Mazowsza. Oprócz ciechanowskiej „wieży ciśnień” także Centrum Folkloru Polskiego „Karolin” oraz warszawska Fabryka Norblina. 

Pełna lista zwycięzców plebiscytu „Cuda Polski 2023”: 

  • Dolnośląskie – Miasto Bardo,
  • Kujawsko-pomorskie – Wyspa Młyńska z Młynami Rothera,
  • Lubelskie – Włodawa,
  • Lubuskie – Park Książęcy Zatonie,
  • Łódzkie – Monopolis,
  • Małopolskie – Pustynia Błędowska,
  • Mazowieckie – Park Nauki Torus w Ciechanowie,
  • Opolskie – Twierdza Nysa,
  • Podkarpackie – Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce,
  • Podlaskie – Odkrywkowa Kopalnia Kredy w Mielniku,
  • Pomorskie – Zagroda Inicjatyw Twórczych Swołowo,
  • Śląskie – Żelazny Szlak Rowerowy,
  • Świętokrzyskie – Geopark Świętokrzyski,
  • Warmińsko-Mazurskie – Gołdap,
  • Wielkopolskie – Antidotum Airshow Leszno,
  • Zachodniopomorskie – Ogrody Hortulus w Dobrzycy.