Jeden z najdłużej niepobitych rekordów świata w lekkiej atletyce należy do Bułgarki – Stefki Kostadinovej. Pobiła go w skoku wzwyż, na Mistrzostwach Świata w lekkiej atletyce w Rzymie, w 1987 r. Tego imponującego wyniku – 2,09 m – do dziś nikt nie pobił. Granicę dwóch metrów Kostadinova w swojej sportowej karierze przekraczała aż 197 razy. Pobiła tez w sumie siedem rekordów świata. Pochodzi w Płowdiwu i jest honorową obywatelką tego miasta.
Fakt, że Bułgaria jest największym na świecie producentem olejku różanego jest powszechnie znany. Ale mało kto wie, że to samo dotyczy lawendy. W ostatnich latach Bułgaria wyprzedziła dotychczasowego lidera w produkcji lawendy, czyli Francję. Lawenda świetnie się w Bułgarii udaje, dzięki ciepłemu bałkańskiemu klimatowi. Koszty pracy są tam znacznie niższe niż we Francji. Dlatego bułgarski olejek kosztuje połowę tego, co francuski. Historia uprawy lawendy w Bułgarii ma co najmniej sto lat. Także „lawendowa” rywalizacja Bułgarii i Francji nie jest niczym nowym – trwa od lat 80. poprzedniego wieku.
Historyczne ciekawostki o Bułgarii
Bułgaria to jedno z najstarszych państw Europy. Powstała w 681 roku. Chrześcijaństwo przyjęła w roku 864. Jest także jedynym państwem w Europie, które nigdy nie zmieniło nazwy. Pierwszy bułgarski parlament został zwołany 11 maja 1879 roku. To czyni go najstarszą instytucją parlamentarną w Europie.
W Bułgarii znajduje się jeden z najciekawszych i najczęściej fotografowanych budynków z czasów komunizmu w całej Europie. Dom-Pomnik Komunistycznej Partii Bułgarii wybudowano w 1981 r. na szczycie góry Buzłudża, w łańcuchu Starej Płaniny. Przypominający wielkie UFO obiekt jest olbrzymi. Ma 42 metry średnicy, a góruje nad nim 70-metrowa wieża zwieńczona czerwoną gwiazdą. Wykonany z betonu budynek to przykład architektury nurtu brutalizmu. Wewnątrz znajduje się wielka sala, którą zdobiło niemal tysiąc metrów kwadratowych mozaik. Dziś budynek jest już tylko malowniczą ruiną, ale podejmowane są próby jego zachowania i konserwacji.
Kulinarne ciekawostki o Bułgarii
Lactobacillus bulgaricus to podgatunek probiotycznej bakterii zwanej pałeczką kwasu mlekowego. To jeden z głównych mikroorganizmów obecnych w jogurcie. Został odkryty w 1905 r. przez bułgarskiego mikrobiologa Stamena Grigorova. Dziś, wraz ze Streptococcus thermophilus bakteria ta jest używana na całym świecie do produkcji jogurtu, a także jako składnik preparatów probiotycznych. Jest obecna także w wielu serach. Odpowiada za tzw. fermentację mlekową, czyli rozłożenie laktozy do kwasu mlekowego. Dzięki niemu jogurt ma kwaśny smak.
W Bułgarii produkowano wino już 6 tys. lat temu. Uprawa winorośli kwitła też za czasów starożytnego państwa Traków, ok. 2,5 tys. lat temu. W czasach Związku Radzieckiego Bułgaria stała się czwartym producentem wina na świecie. Oczywiście cała ta produkcja była konsumowana właśnie w komunistycznej części Europy. Po 1989 roku Bułgaria zaczęła produkować wina wysokiej jakości i eksportować je na Zachód Europy. Dziś ma ok. 60 tys. hektarów winnic, w których uprawia się zarówno szczepy międzynarodowe, jak cabernet sauvignon i merlot, jak i mnóstwo lokalnych, np. mavrud czy dimyat. A jej znaczenie na winiarskiej mapie świata wciąż rośnie.
Gojnik i czosnek bułgarski to dwie rośliny powszechnie konsumowane w Bułgarii. Obecnie robią międzynarodową karierę w świecie zdrowego żywienia i kulinariów. Gojnik, znany również jako herbata mursalska, szałwia libańska czy herbatka wysokogórska, to ziele uważane w Bułgarii niemal za panaceum. Napar z gojnika ma leczyć rany, wspomagać trawienie i odporność, likwidować zgagę i pobudzać. Potwierdzono jego działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Czosnek bułgarski, inaczej samardala, to składnik mieszanki przypraw o tej samej nazwie, a przy okazji niezwykle ozdobna roślina. Używa się jej do przyprawiania mięsa, jajek, ziemniaków i sałatek.
Bułgarskie góry i trasy narciarskie
Choć kojarzymy ją, jeszcze z czasów PRL, z nadmorskimi kurortami, znacznie więcej jest w Bułgarii kurortów górskich. A konkretnie – wypoczniemy tam w 26 miejscowościach nad morzem i aż w 56 w górach. Co nie dziwi, bo aż 60% powierzchni tego kraju pokrywają właśnie góry. Bułgaria to raj dla miłośników górskich wędrówek. Jej góry są nie tylko rozległe, ale i bardzo różnorodne. Od osiągającego niemal 3 tys. m n.p.m. masywu Riły, przez malownicze Rodopy, usiany jeziorami masyw Pirin, po pełną oryginalnych skalnych formacji Starą Płaninę.
A jak góry – to i narty. Bułgaria ma ogromny narciarski potencjał i jest coraz lepiej znana pod tym względem w Europie. Największym ośrodkiem narciarskim kraju jest Bansko w górach Piryn, gdzie regularnie odbywają się zawody Pucharu Świata. Można tu jeździć po 75 kilometrach tras. Niewiele mniejszy jest Borovets (58 km tras), a jego dużą zaletą jest niewielka odległość od Sofii. W całej Bułgarii jest 21 ośrodków narciarskich i w sumie 228 km tras.
Przyroda Bułgarii
Bułgaria to jedno z najbardziej bioróżnorodnych miejsc w Europie. Występuje tu 3900 gatunków roślin, 210 gatunków ryb, 18 gatunków płazów, 37 gatunków gadów, 428 gatunków ptaków i 95 gatunków ssaków. W sumie w Bułgarii występuje około 1300 gatunków endemicznych (5% całkowitej flory, 8,8% wszystkich gatunków innych niż owady i 4,3% gatunków owadów).
Przyczyną tego bogactwa jest zróżnicowanie środowisk, ekosystemów i mikroklimatów. W Bułgarii można podobno wyróżnić ponad 900 typów siedlisk. Choć w kraju są tylko cztery parki narodowe, liczba wszystkich obszarów chronionych i rezerwatów jest znacznie większa i wynosi aż 1392, w tym 340 unijnych obszarów „Natura 2000”.
