Niemieccy archeolodzy z Uniwersytetu Christiana-Albrechta w Kilonii prowadzili wykopaliska we wczesnoneolitycznej osadzie, która znajduje się na terenie dzisiejszej Słowacji, niedaleko Vráble, w pobliżu granicy z Austrią i Węgrami. W młodszej epoce kamienia żyła w tym regionie kultura ceramiki wstęgowej rytej (KCWR).

Jej nazwa pochodzi od specyficznej kulistej formy naczyń, które ówcześni ludzie wyrabiali z gliny. Zdobili je ornamentem rytym w postaci spiralnych wstęg lub innych geometrycznych kształtów.

Zmarli zostali prawdopodobnie złożeni w ofierze

Archeolodzy badali dawną osadę, aby dowiedzieć się więcej o historii i zwyczajach przedstawicieli kultury KCWR. W trakcie ostatniego etapu wykopalisk odnaleźli masowy grób, w którym znajdowały się szczątki ok. 35 osób. Naukowcy twierdzą, że prawdopodobnie wszyscy przed śmiercią zostali ścięci, a następnie wrzuceni do dużego rowu. Badacze ocenili, że wielu spośród zmarłych to osoby w wieku nastoletnim.

Grób pochodzi z ok. 5000 r. p.n.e. Eksperci podejrzewają, że ludzie złożeni w grobie zostali zamordowani i złożeni w ofierze. Martin Furholt, profesor archeologii na Uniwersytecie Christiana-Albrechta uważa, że mogło mieć to coś wspólnego z dawnymi praktykami magicznymi i wierzeniami.

Uczony zauważa, że nieopodal masowego grobu odkryto również mur obrony, zbudowany w podobnym okresie. Prawdopodobnie ludzie z kultury KCWR wierzyli, że ofiara z ludzi może w nadprzyrodzony sposób wzmocnić nową fortyfikację. – Myślę, że to był sposób na dodatkową ochronę osady – twierdzi prof. Furholt.

Szkielety były pozbawione głów, ale czaszek brakowało w mogile

Co ciekawe, niemiecki uczony zwraca uwagę na to, że pradawni ludzie kultury ceramiki wstęgowej rytej mogą być przodkami pierwszych osadników neolitycznych w Europie Zachodniej. Tych samych, którzy budowali megalityczne budowle m.in. Stonehenge w Anglii oraz Carnac we Francji.

Naukowcy dokładnie przeanalizowali szkielety i okazało się, że szczątki nie miały żadnych dodatkowych urazów ani widocznych zmian patologicznych. Wszystkie dowody mogą potwierdzać hipotezę o celowym zamordowaniu tych ludzi i złożeniu ich do masowego grobu w formie rytualnej. Ciała leżały w różnych pozycjach, co oznacza, że zostały po śmierci bezładnie wrzucone do dołu. Co więcej, w mogile nie znaleziono czaszek, a badacze nie są pewni, jak i kiedy je usunięto.

Dlaczego ci ludzie zostali zamordowani?

Większość zmarłych w chwili śmierci miała od 18 do 25 lat, a niewiele osób przekraczało 30. rok życia. Archeolodzy podkreślają, że nie było tam żadnych osób starszych, natomiast był jeden noworodek. Co więcej, były to jedyne zwłoki, które nie zostały pozbawione głowy. – Musimy przeprowadzić więcej badań, aby dowiedzieć się, o co tutaj chodziło – przyznaje Zuzana Hukeľová, antropolożka, która brała udział w wykopaliskach.

Prof. Furholt zwraca uwagę na to, że w neolitycznej osadzie znajdowało się ok. 80 domostw, które zazwyczaj były wielopokoleniowe. Wioska była podzielona na trzy „dzielnice”, a mur obronny miał otaczać tylko jedną z nich. Bardzo możliwe, że było to osiedla, w którym mogła mieszkać elita tejże osady, która chciała odgrodzić się od reszty społeczności. Być może fortyfikacja miała bronić nie przed najeźdźcami z innych kultur lub plemion, ale przed własnymi sąsiadami.

Kim byli ludzie z kultury ceramiki wstęgowej rytej?

Kultura ceramiki wstęgowej rytej zajmowała terytorium, które podzielone było na wschodni i zachodni odłam. Kultura zajmowała głównie Wielką Nizinę Węgierską, Kotlinę Koszycką, Nizinę Wschodniosłowiańską, Ukrainę Zakarpacką, Transdanubię, Słowację i Dolną Austrię.

KCWR była pierwszą neolityczną kulturą, która pojawiła się w Europie Środkowej. Co ciekawe, ludzie z tej kultury przywędrowali również na obszar dzisiejszej Polski i była to pierwsza w pełni neolityczna kultura na naszych ziemiach. Osady kultury ceramiki wstęgowej rytej zakładane były na żyznych glebach.

Neolityczni osadnicy uprawiali różnego rodzaju zboża, takie jak pszenica płaskurka, orkisz, jęczmień, proso, groch, soczewica oraz mak. Ludzie z KCWR zbierali dzikie jabłka, orzechy, poziomki, czereśnie, a oprócz uprawy zbóż hodowali bydło, owce lub kozy. Przedstawiciele KCWR żyli w domach-gospodarstwach. Kilka takich domów składało się na jedną osadę, w której mogło mieszkać od 100 do 200 osób przez kilka pokoleń.

Źródło: Live Science.