Wyspa Wielkanocna jest znana na całym świecie dzięki tajemniczym posągom moai. Kamienne monolity liczą setki lat. Podróżników i naukowców przyciąga związana z nimi tajemnicza aura. Zastosowanie tych niezwykłych budowli od wieków pozostaje niewiadomą. Badacze nie są też pewni, jak powstawały. Bardzo możliwe, że mieszkańcy wysp skorzystali z drewnianych płóz przy transportowaniu najcięższych elementów.
Posągi moai – kolosy z Oceanu Spokojnego
Na Wyspie Wielkanocnej jest blisko 900 posągów moai. Co symbolizują? Najczęściej cytowane teorie mówią o wyobrażeniach bóstw i przodków. Uważa się też, że były związane z działalnością rytualną i stanowiły punkt odniesienia dla całej społeczności. Kamienne głowy powstawały między XV a XVII wiekiem. Ich zastosowanie i lokalizacja pozostają jednak tajemnicą. Co jakiś czas naukowcy publikują badania, w których przedstawiają dowody na nowe wytłumaczenia.
Według badań opublikowanych na łamach „Journal of Archaeological Science” głowy wyrzeźbiono na polecenie elitarnej klasy rządzącej. Miały zapewnić płodne plony i rozwiązać problemy związane z brakiem żywności.
Największa tajemnica Wyspy Wielkanocnej rozwiązana?
Badania zostały przeprowadzone przez archeolożkę Jo Anne Van Tilburg i zespół specjalistów, w tym geoarcheologów i geologów. Wspólnie zbadali dwa monolity wykopane w kamieniołomie Rano Raraku, gdzie znajduje się większość posągów. Oba znajdowały się w pozycji pionowej – jeden z nich był zakopany w głębokiej dziurze. To odkrycie ma być dowodem na to, że w kamieniołomie wyspiarze nie tylko rzeźbili głowy, ale też sadzili pola uprawne. Sprzyjała temu wyjątkowo żyzna gleba.
– Prawdopodobnie inne pionowe moai w Rano Raraku zostały zachowane na miejscu, aby zapewnić święty charakter samego kamieniołomu. Miały kluczowe znaczenie dla idei płodności, a w przekonaniu wyspiarskiej społeczności ich obecność stymulowała uprawy rolne – tłumaczy Van Tilburg.
Dodatkowo, analiza próbek gleby z kamieniołomu wskazała na obecność między innymi bananów i słodkich ziemniaków. To pierwsze badanie ukazujące kamieniołom jako złożony krajobraz, w którym żyzność gleby, rolnictwo i święta natura moai miały się ze sobą przenikać.
Posągi moai nie są identyczne. Niektóre wyróżniają się kształtami i rozmiarami. / fot. Getty Images
Badacze z Binghamton University w Nowym Jorku zauważyli z kolei, że większość posągów znajduje się w pobliżu źródeł słodkiej wody.
– Za każdym razem, gdy widzieliśmy ogromne ilości świeżej wody, widzieliśmy gigantyczne posągi. To było absurdalnie przewidywalne – wspomina profesor Carl Lipo.
Naukowcy kontynuują badania, żeby ustalić, czy rozmiary i inne cechy posągów rzeczywiście mogą być powiązane z jakością zasobów wodnych.
Wyspa Wielkanocna jest znana z posągów moai, ale to nie jedyne atrakcje
Posągi moai to jeden z najbardziej znanych landmarków na świecie. Nie dziwne więc, że Wyspa Wielkanocna kojarzy się właśnie z nimi. To wyjątkowe miejsce na Oceanie Spokojnym ma jednak do zaoferowania nie tylko tajemnicze monolity.
Wyspa Wielkanocna jest rajem dla fotografów. / fot. Getty Images
Nad Zatoką Anakena położona jest jedyna piaszczysta plaża na wyspie. Znajduje się w granicach parku narodowego, a tym samym jest wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Legendy głoszą, że to właśnie na plażę Anakena przypłynął pierwszy władca wyspy Hotu Matuʻa wraz ze swoim ludem. Miejsce to przez lata było jednym z religijnych centrów społeczności wyspy.
Kolejne fascynujące historyczne miejsce na wyspie to Orongo, dawne centrum obrzędów i kamienna osada dawnych mieszkańców wyspy. Budowle zostały odrestaurowane w latach 40. ubiegłego wieku przez amerykańskiego archeologa Williama Mulloya. Niedaleko znajduje się Rano Kau – krater wulkaniczny o średnicy ok. 1,5 km. Jego dno pokrywa zarastające jezioro.
Będąc na Wyspie Wielkanocnej, nie zapomnij o zwiedzeniu Orongo. / fot. Getty Images
Na Wyspie Wielkanocnej jest około 200 stanowisk archeologicznych. Jeden dzień to zdecydowanie za mało, żeby nacieszyć się klimatem tego miejsca i choć trochę je poznać. Najlepiej od razu zaplanować 3- lub 4-dniową wycieczkę.
