O Kiribati słyszymy rzadko, a szkoda. Ten wyspiarski kraj na Oceanie Spokojnym skrywa wiele tajemnic i fascynujących ciekawostek. To właśnie tutaj mieszkańcy jako pierwsi na świecie – o godz. 11:00 czasu polskiego – witają Nowy Rok. Z pewnością nieliczni wiedzą też, że Kiribati jest jednym krajem położonym na wszystkich półkulach Ziemi. Co więcej, jedna z tamtejszych wiosek nosi nazwę na cześć... Polski. Zaskoczeni? Szczegóły do sprawdzenia poniżej. 

Gdzie leży Poland? 

Poland to miejscowość leżąca na wyspie Kiritimati (współrzędne: 1°53' N i 157°51' W), wchodzącej w skład Kiribati. Za legendarnego założyciela wioski uznaje się Stanisława Pełczyńskiego, który przybył tu na przełomie XIX i XX w. W tym czasie mieszkańcy borykali się z poważnym problemem nawadniania swoich plantacji, co mogło przyczynić się do występowania klęski głodu.

Jednak dzięki pomocy naszego rodaka, właściciela plantacji kokosowych, udało się stworzyć nowy, znacznie ułatwiający codzienną pracę, system irygacji. Lokalsi, by wyrazić swoją wdzięczność, nazwali wioskę na cześć kraju, z którego pochodził Pełczyński. Ponadto wybudowano kościół pod wezwaniem świętego Stanisława, a zatokę w lagunie nazwano imieniem św. Stanisława. 

Położenie Poland (Fot. Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=201568)

O historii Poland trudno powiedzieć jednak coś pewnego. Inne źródła sugerują bowiem, że wioskę założono około 1916 r., czyli kiedy wyspę (prawdopodobnie) odwiedził inny Polak, antropolog Bronisław Malinowski (nie mylić z Ernestem Malinowskim, projektantem Centralnej Kolei Transandyjskiej), w trakcie podróży na Trobriandy. 

Ilu mieszkańców liczy Poland? 

Styl życia mieszkańców Poland nie zmienił się od lat. Poruszają się oni głównie pieszo i łodziami, a w ich menu dominują papaje, kokosy i ryby złowione w Zatoce św. Stanisława. Mężczyźni zajmują się rybołówstwem, dzieci zbierają kokosy, z których wybiera się miąższ i suszy lub produkuje cenny olejek, uznawany za specjalność tutejszych kobiet.

Według danych z 2020 roku Poland zamieszkiwało 404 osoby – 223 mężczyzn i 181 kobiet. W porównaniu z 2010 r. liczba ta zmniejszyła się o 37. 

W ramach ciekawostki dodajmy, że na Kiribati znajdują się inne wioski o znajomo brzmiących nazwach – London, Paris, Tahiti czy Asia. 

Polacy na świecie

Poland to jednak nie tylko wioska na Kirbati, to również miasto w Stanach Zjednoczonych. Jest ołożone w hrabstwie Chautauqua. Co więcej, w stanie Nowy Jork – w zachodniej jego części – znajduje się też wieś Poland. Liczy ponad 460 mieszkańców. Z kolei w kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska, ok. 160 km od Vancouver, zlokalizowane jest jezioro Poland. 

Biało-czerwonych akcentów można doszukiwać się w najbardziej odległych zakątkach globu. Najlepszym tego przykładem jest gmina Aurea w Brazylii, gdzie polski stał się jednym z języków urzędowych. Wiele w ostatnim czasie mówi się również o niewielkiej „polskiej wsi” na Syberii, Wierszynie, którą założyli emigranci z Małopolski i Zagłębia Dąbrowskiego.

Dziś wioska liczy 500-600 mieszkańców, a na miejscu działa szkoła, w której zajęcia są prowadzone w języku polskim. Jest też kościół, przy którym funkcjonuje Dom Polski.

– Miałem okazję spotkać się z rodakami, którzy kultywują polskie tradycje. Byłem pod wrażeniem ich znajomości języka polskiego, znajomości historii i bliskości z Polską. Mam świadomość, że jestem tysiące kilometrów od Polski, ale jednocześnie bardzo blisko Polski – mówił w 2021 r. Krzysztof Krajewski, ambasador RP w Rosji podczas wizyty w Wierszynie. 

Źródła: skiff.pl; wikipedia.org; historia.dorzeczy.pl; archiwum redakcji.