W 1997 roku koparki pracujące w kamieniołomie na terenie dzisiejszej Szkocji niespodziewanie odkopały kości młodej kobiety, która zmarła ponad 4000 lat temu. Została pochowana w pozycji przykucniętej w wyłożonym kamieniami grobie. Od czasu odkrycia niewiele było o niej wiadomo. Nazwano ją Kobietą z Upper Largie, co jest nawiązaniem do nazwy kamieniołomu. Najnowsza rekonstrukcja twarzy rzuca jednak zupełnie nowe światło na to, jak mogła wyglądać.

Rekonstrukcja twarzy kobiety ze Szkocji

Efekt pracy naukowców to cyfrowe popiersie przedstawiające młodą kobietę z ciemnymi warkoczami, ubraną w strój ze skóry jelenia.

– Dokonując rekonstrukcji, zwykle myślę, że zaglądamy do ich świata, [co oznacza], że nas nie widzą [...] Pomyślałem, że ciekawym pomysłem byłoby trochę to przekręcić i pomyśleć, że ona nas widzi. I jak widać, spogląda na nas trochę krytycznie (nie winię jej za to...) – tłumaczył Oscar Nilsson, artysta medycyny sądowej ze Szwecji, autor podobizny kobiety, w mailu do redakcji Live Science.

Analiza szkieletu i zębów kobiety z epoki brązu wykazała, że ​​najprawdopodobniej zmarła w wieku dwudziestu kilku lat. W swoim krótkim życiu miała borykać się z chorobami lub niedożywieniem. Badaczom nie udało się wyodrębnić jej DNA, dlatego pochodzenie etniczne pozostaje niewiadomą.

Zaskakująca rekonstrukcja twarzy kobiety sprzed 4 tys. lat. Żyła w dzisiejszej Szkocji / Oscar Nilsson

Kim była Europejka z epoki brązu?

Znalezione w jej grobie fragmenty ceramiki sugerują jednak, że mogła być przedstawicielką kultury pucharów dzwonowatych. Zapoczątkowali ją w Europie Środkowej ludzie, których przodkowie pochodzili ze stepu euroazjatyckiego. Kultura ta dotarła do Wielkiej Brytanii około 2400 roku p.n.e. Dowodny DNA wskazują, że przybysze wyparli większość mieszkańców Wielkiej Brytanii, w tym społeczności neolityczne, które zbudowały Stonehenge.

W celu rekonstrukcji czaszki kobiety z Upper Largie badacze wykonali tomografię komputerową (CT), a następnie wydrukowali ją na drukarce 3D. Model był jednak niekompletny. Brakowało żuchwy, a lewa strona czaszki była we fragmentarycznym stanie.

– Pierwszą rzeczą, którą musiałem zrobić, była odbudowa lewej strony jej czaszki, a następnie utworzenie żuchwy, co jest oczywiście kwestią raczej spekulatywną – dodał Nilsson.

Rekonstrukcja odkrycia sprzed 20 lat

Biorąc pod uwagę wiek, płeć, wagę i pochodzenie etniczne (w tym przypadku: kobieta w wieku około 20–30 lat, wykazująca oznaki niedożywienia w pewnym okresie życia i prawdopodobnie pochodząca z regionu), ekspert wybrał wykres współczesnych osób pasujących do tych cech. Następnie wykorzystał pomiary ich tkanek do rozpoczęcia rekonstrukcji.

Na podstawie konturów czaszki zauważył, że oczy kobiety z Upper Largie były szeroko osadzone. Jej nos był szeroki i „prawdopodobnie nieco zadarty do góry”. Miała także zaokrąglone czoło i szerokie usta.

– Interesujące było dla mnie to, że po rekonstrukcji nie zauważyłam aż tak dużego niedożywienia – podsumował Nilsson. – Miała bardzo zaokrąglony szkielet twarzy, dzięki czemu wyglądała nieco zdrowiej.