Klosterøy to wyspa w okręgu Rogaland w południowo-zachodniej Norwegii. Ma powierzchnię zaledwie 1,7 km2, a znajduje się na północ od wyspy Fjøløy i bezpośrednio na zachód od wyspy Mosterøy. Znana jest głównie ze średniowiecznego klasztoru, który jest jednym z najlepiej zachowanych tego typu obiektów w kraju.

Na norweskiej wyspie odkryto targowisko z epoki wikingów

We wrześniu 2023 r. archeolodzy przeprowadzili nowe badania z wykorzystaniem radaru penetrującego grunt. Badacze wierzyli bowiem, że w okolicy tak zabytkowej budowli mogą natknąć się na ślady innych interesujących obiektów z przeszłości. I nie pomylili się. Po kilku miesiącach badań i analiz udało im się zidentyfikować pozostałości półziemianek, a także fundamenty pomostów lub hangarów dla łodzi z epoki wikingów.

Naukowcy twierdzą, że odkrycia pozwalają postawić tezę, że wszystkie te obiekty miały związek z targowiskiem, które znajdowało się na wyspie. W oświadczeniu napisali, że tę interpretację wspierają liczne znaleziska na Klosterøy dokonane z użyciem wykrywacza metali. W przeszłości archeolodzy odnaleźli m.in. średniowieczne monety i odważniki.

– Jeśli okaże się, że na wyspie Klosterøy rzeczywiście znajdowało się targowisko, a nasze interpretacje są prawidłowe, odkrycie będzie wyjątkowe dla tej części Norwegii – napisali naukowcy z Uniwersytetu w Stavanger.

Archeolodzy odnaleźli domostwa typu półziemianek

– Półziemianki (ang. pit house, sod house, przyp. red.) to konstrukcje, w których podłoga jest wykopywana poniżej poziomu gruntu. Domy takie były budowane w różnych miejscach Europy, szczególnie powszechnie w Skandynawii i na Islandii – wyjaśniają. Podobne domostwa odnaleziono w takich miejscach jak Kaupang w Tønsberg i Bjørkum w Lærdal.

Archeolodzy przyznali, że w wykopanych pod domostwa dołach często można znaleźć różne pozostałości. Mogą znajdować się tam otwory po słupach nośnych, a nawet ślady palenisk. – Dzięki swojej konstrukcji półziemianki są chłodne latem i ciepłe zimą. Przypuszcza się, że pełniły one funkcję warsztatów rzemieślniczych – powiedział Kristoffer Hillesland, archeolog z Uniwersytetu w Stavanger.

Naukowcy poinformowali, że w okolicy klasztoru natrafili także na możliwe ślady nieznanych wcześniej kurhanów, a także warstw gleby, które dowodziły działalności rolniczej. W rozmowie z czasopismem „Science Norway” prof. Håkon Reiersen z Uniwersytetu w Stavanger powiedział, że od wielu lat uważał teren wokół klasztoru Utstein za bardzo interesującą lokalizację dla ewentualnych badań radarowych.

Handel kwitł na wyspie od wczesnej epoki wikingów

– W ostatnich latach otrzymaliśmy informacje o licznych odkryciach dokonanych dzięki wykrywaczom metali, w tym przedmiotów związanych z handlem, takich jak odważniki i monety. Za pomocą radaru penetrującego grunt chcieliśmy zbadać między innymi to, czy mogą istnieć dodatkowe ślady działalności handlowej – przekazał mediom prof. Reiersen.

Badania radarowe prowadzone były na terenie prywatnego gospodarstwa na wyspie Klosterøy / fot. Grethe M. Pedersen / Uniwersytet w Stavanger

Badania gruntów gospodarstwa Utstein Gard wykazały działalność rolniczą prowadzoną na tym terenie od ok. VII wieku n.e. Właściciel ziemi, na której prowadzono prace badacze, powiedział, że ekscytuje go fakt, iż tak historycznego odkrycia dokonano na jego farmie.

– Wiemy, że żyjemy na historycznie interesującym obszarze. Ziemia w Utstein była uprawiana co najmniej od epoki wikingów. Żywimy ogromne zainteresowanie i szacunek dla historii, której jesteśmy częścią – powiedział.

– Nie jestem zaskoczony, że obecne wyniki wskazują, iż na wyspie Klosterøy w epoce wikingów i wczesnym średniowieczu rzeczywiście mogły znajdować się targowisko i osada – mówi Reiersen. – Być może zdjęcia stąd nie są tak spektakularne jak w wypadku innych odkryć, ale rezultaty są naprawdę interesujące – podsumował.

Źródło: Science Norway