Brama Isztar to majestatyczna, pięknie zdobiona brama miejska, którą wzniesiono w Babilonie. Zabytek oblicowany był glazurowaną cegłą kolorowaną niebieskim barwnikiem. Na bramie przedstawiono wyobrażenia nawet 575 zwierząt, które symbolizowały różne bóstwa. Budowla ta nie przetrwała w całości do czasów współczesnych. Została jednak zrekonstruowana z prawdziwych fragmentów.
Brama Isztar znajduje się w Muzeum Pergamońskim w Berlinie
Uważa się, że brama powstała za panowania króla Nabuchodonozora II, który panował w latach 604–562 p.n.e. Poświęcona została bogini Isztar. Była północną bramą miasta, otwierającą „drogę procesyjną”, która ciągnęła się aż do E-sagili – świątyni boga Marduka. Dotychczas historycy sądzili, że wybudowano ją na cześć podboju Jerozolimy przez władcę Babilonu.
Brama Isztar znajduje się obecnie w Muzeum Pergamońskim w Berlinie. To jedno z najsłynniejszych muzeów na świecie zostało w ubiegłym roku zamknięte dla zwiedzających. To z powodu remontu, który ma potrwać aż 14 lat. Międzynarodowy zespół naukowców z Włoch, Niemiec i Stanów Zjednoczonych wykorzystał tę okazję i postanowił jeszcze raz zbadać monumentalny zabytek.
– W najnowszym badaniu przeanalizowaliśmy wypalone cegły użyte do budowy Bramy Isztar, kompleksu wejściowego do starożytnego miasta Babilon w południowej Mezopotamii. Udało nam się wydobyć wiarygodne dane dotyczące wszystkich trzech faz powstawania bramy, z których najwcześniejsza obejmowała cegły z inskrypcją króla Nabuchodonozora II – napisali badacze na łamach PLOS One.
Nowe badanie bramy babilońskiej
Badacze w artykule zwrócili uwagę na fakt, że fazy powstawania Bramy Isztar od dawna były przedmiotem zaciętej dyskusji. Naukowcy przyznali, że dotychczasowe metody badawcze mogły zawodzić, ponieważ m.in. datowanie radiowęglowe nie wskazuje na konkretny okres, lecz wyznacza szeroki przedział czasowy, który należy zawęzić innymi dowodami archeologicznymi.
– Materiały archeologiczne opierają się zazwyczaj na próbkach radiowęglowych. Oznacza to, że próbki te mogą być obarczone niepewnością sięgającą setek lat. Nawet w szczęśliwych okolicznościach znalezienia węgla drzewnego bezpośrednio powiązanego z próbką archeomagnetyczną, kalibracja danego wieku radiowęglowego na wiek kalendarzowy nie zawsze jest prosta – napisali autorzy.
Właśnie dlatego zespół podszedł do badań z wykorzystaniem innej metody. Aby rozważać sporną kwestię datowania bramy, uczeni pobrali drobne próbki z pięciu cegieł palonych z Bramy Isztar z muzeum w Berlinie i zmierzyli pole magnetyczne każdej z nich. Była to metoda znana jako metoda paleomagnetyczna lub datowanie metodą archeomagnetyczną.
Odkrycie rzuca światło na powstanie Bramy Isztar
Polega ona na tym, że bada się zmiany kierunku linii pola magnetycznego i zapis natężenia pola magnetycznego i jego kierunku w cząsteczkach tlenków żelaza poddanych wysokim temperaturom. Chodzi o zmierzenie orientacji i natężenia pola magnetycznego w obrębie niezaburzonych obiektów archeologicznych. Następnie dokonuje się porównania otrzymanych wyników z tabelami dawnych orientacji magnetycznych w danym regionie, co pozwala określić dokładny wiek obiektu.
Badanie to wykazało, że nie było znaczących luk chronologicznych pomiędzy poszczególnymi fazami budowy. Uczeni twierdzą, że pierwszy etap rozpoczął się dopiero 3 lata po podboju Jerozolimy przez Babilon, który nastąpił w 586 roku p.n.e. Miasto Izraelitów zostało zburzone, a najeźdźcy zniszczyli pierwszą Świątynię Żydów. Terytorium kraju wcielono do Babilonii, a mieszkańcy miasta zostali wysiedleni. Okres ten nazywany jest niewolą babilońską.
– Skoro wszystkie pomiary pola magnetycznego w pięciu cegłach palonych były podobne, bramę zbudowano ok. 583 r. p.n.e. Co więcej, datowanie jest zbieżne z okresem panowania Nabuchodonozora II, podczas którego wydano rozkaz budowy bramy – napisał zespół. Naukowcy wskazują, że w momencie ukończenia bramy król żył. Dotychczas uważano, że władca Babilonu zmarł tuż po ukończeniu pierwszej fazy.
– Odkrycie sugeruje, że Brama Isztar nie zmieniła stylu w trakcie budowy. Uważamy, że fazy druga i trzecia są powiązane z pierwotnym projektem bramy i odzwierciedlają cały proces budowy, a nie późniejsze renowacje, które miały zmienić pierwotną konstrukcję – napisali autorzy. Uczeni sugerują zatem, że ich odkrycie może oznaczać, że brama wcale nie powstała jako bezpośrednie uczczenie zwycięstwa Babilończyków. Być może powód był zupełnie inny. To wyjaśnią dopiero przyszłe badania.
Źródło: PLOS One
