Dotychczas uważano, że po raz pierwszy człowiek udomowił krowę ok. 7000 lat temu. Bydło miało przybyć do wschodniej Afryki z obszarów dzisiejszej Turcji i Iraku. Wszystko wskazuje na to, że najnowsze odkrycie polskich naukowców może obalić tę tezę.
Do pierwszego udomowienia bydła doszło prawdopodobnie nawet 3000 lat wcześniej
Zespół badaczy z Polskiej Akademii Nauków prowadził ostatnio wykopaliska w rejonie Basenu Letti, w Dolinie Środkowego Nilu. To obszar, który położony jest w dzisiejszym Sudanie. Uczeni odnaleźli tam kości, które wstępnie datują na VII–VIII wiek p.n.e.
Bydło pochodzi od wymarłego tura. Do tej pory naukowcy sądzili, że zostało udomowione po raz pierwszy na Bliskim Wschodzie. Polscy uczeni są przekonani jednak, że ich odkrycie jest dowodem na domestykację lokalną, która wydarzyła się nawet 3 tysiące lat wcześniej – w Afryce.
– Ślady ludzi, którzy zamieszkiwali ten rejon, są zdecydowanie starsze i sięgają nawet VIII tysiąclecia p.n.e. Nimi zajmowaliśmy się w czasie najnowszych badań – powiedział w rozmowie z portalem Nauka w Polsce dr Piotr Osypiński, profesor Polskiej Akademii Nauk.
Naukowcy zastanawiają się, skąd udomowione bydło wzięło się w Afryce tak wcześnie
Najważniejsze pytanie brzmi: skąd pochodziło bydło, które udomowili pasterze z regionu Środkowego Nilu? Naukowcy przypominają, że już wcześniej pojawiały się tezy o tym, że w wyniku zmian klimatu i suszy we wschodniej Saharze dochodziło do częstszych interakcji pomiędzy ludźmi a turami. Były to jednak tylko hipotezy, niepoparte rzetelnymi dowodami.
– Ze względu na brak znalezisk (z dawniejszych wykopalisk) w postaci dobrze zachowanych kości dużych przeżuwaczy, idea lokalnego udomowienia bydła odeszła na dziesięciolecia w zapomnienie. Naukową debatę zdominowały nowinki genetyczne – mówi dr hab. Marta Osypińska z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, jedna z autorów badań.
– Tymczasem w czasie naszych badań w Letti dokonaliśmy odkryć, które rzucają nowe światło i na nowo pozwolą podjąć debatę o pochodzeniu bydła w Afryce – dodaje uczona.
Badacze odnaleźli kości pierwszych udomowionych krów
W trakcie najnowszych wykopalisk archeologom udało się odnaleźć zupełnie nowe kości. Znajdowały się pośród szczątków wielu innych gatunków zwierząt, które zamieszkiwały tysiące lat temu ten region. Badacze zwracają uwagę na to, że kości miał cechy „turopodobne” i należały właśnie do udomowionych krów.
Wstępna analiza wykazała, że ówcześni ludzie należeli do społeczności wczesnoneolitycznych. Uczeni wskazują, że zajmowali się głównie rolnictwem i łowiectwem. Polowali głównie na dzikie zwierzęta sawannowe, ale, co najważniejsze – nie na bydło.
Kolejne badania mają dokładnie zawęzić okres, z którego pochodzą kości prawdopodobnie najstarszych udomowionych krów na świecie. Jeżeli odkrycie się potwierdzi, będziemy mogli niewątpliwie mówić o prawdziwym przełomie dokonanym przez polskich naukowców. Co tylko potwierdza, że nasi archeolodzy to światowa czołówka.
Kiedy udomowiono pierwsze zwierzęta?
- pies – ponad 15 000 lat temu w Azji Wschodniej lub Afryce,
- koń – ok. 7000 r. p.n.e. na Bliskim Wschodzie,
- kot – ok. 5500 r. p.n.e. w Nubii,
- pszczoła miodna – ok. 4000 r. p.n.e. w południowej Azji,
- kura – ok. 3500 r. p.n.e. w południowej Azji,
- królik – ok. 1000 r. p.n.e. w starożytnym Rzymie,
Źródło: Nauka w Polsce.
