Archeologia na tropie Amazonek
Legendarne wojowniczki naprawdę istniały w regionach, w których starożytni Grecy lokalizowali Amazonki, a dowody na to pojawiają się od lat. Pod koniec 2019 roku naukowcy z rosyjskiego Instytutu Archeologii dokonali przełomowego odkrycia w obwodzie Woroneżskim w zachodniej Rosji. W miejscu pochówku znajdowały się cztery scytyjskie wojowniczki w wieku od około 13 do ponad 40 lat, które walczyły, żyły i zginęły na stepach zachodniej Rosji około 2300 lat temu. Część grobowca została splądrowana, ale pochówki dwóch kobiet były nienaruszone. Wydaje się, że jedna z nich zmarła w wieku ok. 25 lat. Jej ciało pochowano z ugiętymi nogami, w pozycji kobiety jeżdżącej konno, z dwoma włóczniami obok. Nienaruszone było również ciało najstarszej kobiety, której czaszkę nadal zdobiło ceremonialna nakrycie głowy zwane calathos. W ostatnim dziesięcioleciu w regionie znaleziono pochówki 11 innych uzbrojonych kobiet z tej samej epoki. W każdym z nich odnaleziono dowody na to, że otrzymały one takie same obrzędy pogrzebowe jak mężczyźni.
Amazonki - fakty i fikcja
Amazonki nie były tylko czystym wymysłem fantazji i archeologia tego dowiodła. Podobnie inne błędne wyobrażenia o Amazonkach mogą zostać odrzucone. Jednym z najsłynniejszych "zwyczajów" Amazonek było to, że rzekomo obcinały jedną pierś, aby móc wyciągać łuk. Ten fałszywy "fakt" utrwalał się od ponad 2500 lat.
Stwierdzenie to pojawiło się po raz pierwszy w 490 r. p.n.e., kiedy to patriotyczny grecki historyk Hellanikos próbował stworzyć greckie znaczenie dla obcego słowa Amazonka. A zatem skąd nazwa Amazonki według niego? Słowo to nie było określeniem greckim, ale "mazon" brzmiało trochę jak słowo oznaczające pierś, natomiast 'a' oznaczało "bez" w języku greckim. Hellanikos zaproponował więc, aby nazwa ta wskazywała na to, że Amazonki usuwały sobie pierś, aby mogły sięgać po łuk. Jego twierdzenie nie tylko zostało odrzucone przez innych Greków z jego czasów, ale też żaden starożytny artysta nigdy nie zaakceptował tego pomysłu. Wszystkie Amazonki w sztuce greckiej i rzymskiej pojawiają się z nienaruszonymi obiema piersiami. A w praktyce, łuczniczkom w niczym nie przeszkadzają ich piersi.
Innym utrzymującym się przekonaniem głoszonym przez starożytnych Greków było to, że Amazonki były plemieniem nienawidzących mężczyzn, dominujących kobiet, które zniewalały mężczyzn i okaleczały, zabijały lub odrzucały małych chłopców. Ten pogląd powstał prawdopodobnie dlatego, że Grecy ciemiężyli swoje własne kobiety. Zgodnie z ich logiką, jeśli kobiety były silne i niezależne, to mężczyźni musieli być słabeuszami zmuszonymi do poddania się im. Niektóre źródła jednak wychwalają Amazonki. Homer użył terminu określającego Amazonki, który tłumaczy się jako "równe mężczyznom". A wielu greckich poetów nazywało legendarne wojowniczki "kochającymi mężczyzn".
Niektórzy współcześni uczeni sugerują, że Amazonki były kobietami, które zrezygnowały z macierzyństwa, by zostać wojowniczkami. Ten pomysł podważają greckie wykazy pokoleń Amazonek, wszystkie oparte na liniach od strony matki. Co więcej, Grecy opisywali wojownicze Amazonki żywiące swoje dzieci mlekiem klaczy. Błędny pogląd o braku matek wśród Amazonek jest dodatkowo obalany przez groby prowadzących koczowniczy tryb życia łuczniczek jeżdżących konno, których prawdziwe życie inspirowało greckie opowieści o Amazonkach sprzed 2500 lat. Obok zakopanych z bronią szkieletów wojowniczek archeolodzy znaleźli niemowlęta i dzieci. Wojownicze kobiety na pewno były także matkami.
I wreszcie, wielu współczesnych uczonych zakłada, że Amazonki były czysto greckim wynalazkiem. Jednak badania pokazują, że wojownicze kobiety z rozległych stepów Azji Środkowej miały również wpływ na inne starożytne kultury, które zetknęły się z scytyjskimi nomadami. Przygodowe opowieści i relacje historyczne o wojowniczkach na wzór Amazonek pojawiły się w Egipcie, Persji, na Kaukazie, w Azji Środkowej, Indiach, a nawet w Chinach.
