Jeśli chodzi o Amazonki mitologia grecka przedstawia je jako zacięte wojownicze kobiety, zamieszkujące ziemie wokół i poza Morzem Czarnym. Najwięksi greccy bohaterowie udowadniali swoje męstwo, pokonując groźne królowe Amazonek w kilku słynnych mitach. W jednym z nich Tezeusz, mityczny założyciel Aten, walczył i pokonał Amazonkę Antiope. Herakles wyruszył na wykonanie swojej dziewiątej pracy z rozkazem zdobycia pasa wojennego, który nosiła królowa Amazonek Hippolita. W legendarnej wojnie trojańskiej, najlepszy grecki wojownik Achilles i zuchwała Amazonka Pentezylea walczyli wręcz na polu bitwy.

Znane Grekom jako "równe mężczyznom", Amazonki były uważane za równie odważne i zdolne do walki co mężczyźni. W greckiej sztuce i literaturze, Amazonki były niezmiennie przedstawiane jako dzielne i piękne, ale zawsze uzbrojone i niebezpieczne. Zanim Homer napisał Iliadę (około 700 r. p.n.e.), każdy grecki mężczyzna, kobieta, chłopiec i dziewczynka znali ekscytujące opowieści o Amazonkach.

Królowa scytyjska wraz z mężem oglądają tabun koni. Obraz amerykańskiego artysty Donato Giancoli. / DONATO GIANCOLA/NATIONAL GEOGRAPHIC IMAGE COLLECTION

Greccy artyści tworzyli niezliczone obrazy Amazonek noszących spodnie, jeżdżących na koniach, strzelających z łuków, wymachujących toporami, ciskających włóczniami, walczących i ginących heroicznie. Amazonki były popularnym tematem wykonywanej na zamówienie ceramiki, jak również publicznych rzeźb. Żywe sceny przedstawiające wojowniczki w trakcie walki zdobiły budynki i świątynie. Dla miłośników greckich mitów, mogą się one wydawać równie urojone jak hydra czy Pegaz. A zatem, jeśli tematem naszej dyskusji są Amazonki, czy istniały one naprawdę? Archeolodzy znajdują na to przekonujące dowody.

Wschodnie pochodzenie Amazonek

Ostatnie archeologiczne odkrycia grobów z V wieku p.n.e. sugerują, że na opowieści Greków o Amazonkach wpływ miało życie prawdziwych koczowniczych jeźdźców z Eurazji. W greckich mitach Amazonki korzystały z aktywnego życia na świeżym powietrzu, wolności seksualnej, polowań i działań wojennych. Te same cechy można było zaobserwować wśród ludów, które wędrowały po Scytii. Była to starożytna grecka nazwa ogromnego terytorium rozciągającego się od Morza Czarnego na wschód, aż po Mongolię.

Okupujący te ziemie Scytowie byli nomadami, którzy pojawili się tam już w IX w. p.n.e. Ich kultura rozprzestrzeniła się na całą Azję, od terenów Ukrainy po Syberię. Grecy po raz pierwszy zetknęli się ze Scytami, których życie koncentrowało się na jeździectwie i łucznictwie, w VII w. p.n.e., kiedy to Grecy zaczęli zakładać kolonie wokół Morza Czarnego.

Wraz z poszerzaniem się wiedzy Greków o Scytii, opisy i obrazy Amazonek w sztuce i literaturze nabrały bardziej realistycznych szczegółów, odzwierciedlających rzeczywiste zwyczaje i ubiór stepowych nomadów, w tym także ich koni i broni. Około 450 roku p.n.e. Herodot i inni pisarze opisywali, jak kobiety Scytii walczyły u boku mężczyzn na koniach, podobnie jak legendarne wojowniczki z mitu. Starożytni historycy greccy i rzymscy donosili, że Cyrus II Wielki, Aleksander Wielki i rzymski generał Pompejusz napotkali na wschodnich ziemiach kobiety podobne do Amazonek.