Sułtanka Hurrem była ukochaną żoną sułtana osmańskiego Sulejmana Wspaniałego. Jej historia jest świadectwem siły wpływu kobiety na losy mocarstw.

Co ciekawe, o Roksolanie (bo tak też nazywano sułtankę), „głośniej” zrobiło się kilka lat temu za sprawą jednego z seriali telewizyjnych. Widzowie byli zachwyceni, kiedy dowiedzieli się, że zekranizowana historia wieki temu wydarzyła się naprawdę. Z miejsca zaczęli szukać ciekawostek o sułtance i jej mężu. Jedno z pytań najczęściej zadawanych przez internautów to: jak wyglądała sułtanka Hurrem?

Kim była sułtanka Roksolana?

I już na samym początku natrafiamy na powiązania Hurrem z Polakami. Kobieta urodziła się w państwie Jagiellonów jako Anastazja Lisowska i była Rusinką. W dodatku niewolnicą. W 1520 roku podarowano ją Sulejmanowi Wspaniałemu. On miał wówczas 26 lat, a ona była jeszcze nastolatką. Mówiono, że jej uroda była tak urzekająca, że ​​sułtan natychmiast się w niej zakochał. Wyzwolił ją z niewoli, poślubił i nadał jej imię Hürrem, co po turecku oznacza „radość”.

Sułtanka Hurrem szybko zdobyła władzę i wpływy na dworze. Była silną i inteligentną postacią polityczną, której przypisuje się pomoc w przekształceniu Imperium Osmańskiego w światową potęgę. Doradzała mężowi w sprawach państwowych. Podobno pomagała mu też redagować niektóre z jego najważniejszych dekretów.

– Sulejman zakochał się bowiem do tego stopnia w Roksolanie, że w końcu oddalił pozostałe kobiety z haremu, ludzi zaś, uważanych przez sułtankę za rywali do władzy, eliminował [...] W efekcie jej intryg życie stracił pierworodny syn Sulejmana, następcą zaś został Selim urodzony ze związku z Roksolaną – tłumaczy w komentarzu historycznym Konrad Jezierski na portalu Archiwów Polskich.

Z zachowanych źródeł historycznych wiemy też, że sułtanka Roksolana korespondowała z polskimi władcami. W XVI w. składała Zygmuntowi Augustowi kondolencje po śmierci Zygmunta Starego. Później życzyła Jagiellonowi „długiego życia i radości”. Korespondencja była o tyle niezwykła, że poza listami wysyłała również chusteczki, ręczniki i pidżamę.

Jak wyglądała sułtanka Hurrem? Swoją urodą zachwyciła Sulejmana Wspaniałego / fot. Pictures from History/Getty Images

Sułtanka Hurrem: historia

Pochodzenie Hurrem nie jest do końca pewne. Na przestrzeni wieków przypisywano jej zarówno włoski, jak i francuski rodowód. We Francji Hurrem doczekała się nawet operetki na swój temat. Przydomek Roksolana ma jednak potwierdzać Ruś jako jej miejsce urodzenia. W relacjach weneckich posłów oznaczał właśnie „Rusinkę”.

Kolejna poszlaka słowiańskiego pochodzenia sułtanki Hurrem pochodzi od samego Sulejmana Wspaniałego. W jednym ze swoich wierszy cesarz osmański nazwał ją „różą Kipczaku”, czyli stepów rozciągających się na północ od Morza Czarnego. Tereny te były zamieszkane przez Rusinów i Tatarów.

Samo imię Roksolany także budzi pewne wątpliwości. Według jednych źródeł późniejsza żona sułtana miała przyjść na świat jako Anastazja. Inni piszą o imieniu Aleksandra. Choć oba mogą kojarzyć się z Polską, sułtanka Hurrem nie była Polką. Co do tego nie ma większych wątpliwości. Zresztą na przestrzeni wieków mało kto pamiętał w Polsce o Roksolanie.

Co innego w Ukrainie. W Rohatynie do dziś stoi pomnik sułtanki. Jej postać pozostała ważna dla rozbudzonej ukraińskiej świadomości narodowej i historycznej. I nie ma znaczenia, że była niewolnicą.

Swoje wpływy wykorzystywała do manipulowania polityką dworu i do intryg przeciwko rywalom. Intrygi były szeroko znane w całym Imperium Osmańskim. Postrzegano je jako główne źródło konfliktów między potężnymi frakcjami na dworze.

Jak wyglądała sułtanka Hurrem?

Mówiono, że aparycja Hurrem była zniewalająca. Sulejman Wspaniały szybko uległ urokowi sułtanki. Jej największymi atutami miały być oczy i długie, zadbane włosy. Często nosiła je splecione w skomplikowane warkocze. W garderobie sułtanki przeważały ciepłe kolory, takie jak czerwień i żółć. Stroje były ozdobione drogimi klejnotami i misternymi haftami. Charakterystycznym elementem wyglądu Hurrem była chusta na głowie ozdobiona klejnotami i tkaniną haftowaną złotą nicią.

Oczywiście zjawiskowość sułtanki nie ograniczała się do jej wyglądu fizycznego. Żona Sulejmana Wspaniałego była znana ze swej inteligencji i wdzięku, czym zdobyła sobie przychylność najbliższych i nie tylko. Jej wpływ wykraczał poza dwór. Została zapamiętana ze swojej działalności charytatywnej i mecenatu nad sztuką.

Dziedzictwo Hurrem przetrwało wieki, a ona nadal jest inspiracją dla wielu. Jej ambicja i inteligencja pozostają przykładem tego, że kobiety mogą osiągnąć wszystko, a uroda i styl są nadal podziwiane.


Jak wyglądała sułtanka Hurrem? Swoją urodą zachwyciła Sulejmana Wspaniałego / fot. Pictures from History/Getty Images

Ile dzieci miała sułtanka Roksolana?

Roksolana i Sulejman doczekali się sześciorga dzieci. Dokładne daty ich narodzin są podważane. Historycy w większości zgadzają się jednak, co do tego, że narodziny pięciorga – Şehzade Mehmed, Mihrimah Sultan, Şehzade Abdullah, sułtana Selima II i Şehzade Bayezid – nastąpiły w ciągu od czterech do pięciu lat. Ostatnie dziecko Sulejmana i Roksolany, Şehzade Cihangir, przyszło na świat z garbem. Do tego czasu Roksolana urodziła wystarczająco dużo zdrowych synów, aby zabezpieczyć przyszłość dynastii.

Dzieci sułtanki Hurrem były ważną częścią historii osmańskiej. Wszystkie były wpływowymi postaciami na dworze i pozostawiły trwałe dziedzictwo. W szczególności Selim II, który został sułtanem. Jego rządy nie są jednak opisywane pozytywnie. Selim miał być najmniej zdolny z całego rodzeństwa i zapoczątkował okres panowania nieudolnych sułtanów.

Sułtan Sulejman i Aleksandra

Sulejman Wspaniały był dziesiątym sułtanem Imperium Osmańskiego. Panował w latach 1520–1566. Jest znany jako jeden z najpotężniejszych i najbardziej wpływowych sułtanów w historii. Przypisuje się mu doprowadzenie Imperium Osmańskiego do największych sukcesów, zabezpieczenie jego granic i rozszerzenie jego terytorium.

Urodził się w 1494 roku w Trabzonie, na wybrzeżu Morza Czarnego, na terenie dzisiejszej Turcji. Był synem Selima I i wnukiem Mehmeda II. Dorastając, był pod silnym wpływem nauk swojego dziadka, które obejmowały silny nacisk na sprawiedliwość i uczciwość. Uczył się nauk islamskich i szkolił się w sztukach wojskowych.

W 1520 roku, w wieku 26 lat, Sulejman zastąpił swojego ojca jako sułtan Imperium Osmańskiego. Natychmiast zaczął rozszerzać swoje granice, zajmując terytorium na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej i Europie. Był znany ze swojej uczciwości i sprawiedliwości, wzbudzając wśród poddanych poczucie zaufania. Znany był również z wielkiej siły militarnej i strategii, co doprowadziło do wielu zwycięstw w bitwach.

W opracowaniach historycznych o Sulejmanie Wspaniałym nie można pominąć jego relacji, a następnie małżeństwa z sułtanką Hurrem. Miała ona ogromny wpływ na swojego męża. Zachwyciła go nie tylko urodą, ale też intelektem. Sulejman oficjalnie miał jedną żonę. Nie można jednak zapominać o tym, że przez pewien czas otaczał go również harem składający się z 17 kobiet.

Jak umarła sułtanka Hurrem?

Sułtanka Hurrem zmarła z przyczyn naturalnych 15 kwietnia 1558 roku w Stambule w Turcji. Uważa się, że powodem jej śmierci była starość lub choroba. Prawdopodobnie czerniak złośliwy. Została pochowana w meczecie Sulejmana w Stambule.