Co roku muzułmanie z całego świata oczekują aż na niebie pojawi się półksiężyc w kształcie sierpa. Oznacza to, że oficjalnie rozpoczyna się pierwszy dzień ramadanu, dziewiątego miesiąca według kalendarza muzułmańskiego. To najważniejsze święto islamu.

Kiedy wypada ramadan?

Dzień, w którym rozpoczyna się ramadan zmienia się co roku. Wszystko dlatego, że kalendarz islamski oblicza się na podstawie faz Księżyca. Początek i koniec najważniejszego miesiąca muzułmanów określa specjalna komisja obserwacji Srebrnego Globu w Arabii Saudyjskiej.

Niekiedy jest to bardzo trudne zadanie, ponieważ w tym okresie sierp Księżyca widać jedynie przez 20 minut. W przypadku, kiedy nie jest widoczny gołym okiem z powodu zachmurzenia, komisja dokonuje obliczeń, aby przewidzieć, czy może być już widzialny na niebie. W 2024 roku ramadan przypada od niedzieli 10 marca do poniedziałku 7 kwietnia.

Skąd pochodzi tradycja ramadanu?

Ramadan jest jednym z dwunastu miesięcy muzułmańskiego kalendarza, który był również częścią kalendarzy starożytnych Arabów. Nazwa pochodzi od arabskiego słowa „ar-ramad”, co oznacza upał. Muzułmanie wierzą, że w 610 roku anioł Gabriel ukazał się prorokowi Mahometowi i przekazał mu Koran, świętą księgę islamu.

Wyznawcy wierzą, że to objawienie, czyli Lajlat al-Kadr (Noc Siły lub Noc Przeznaczenia) wydarzyło się właśnie w trakcie ramadanu. W tym miesiącu wierni poszczą, aby upamiętnić objawienie Koranu. Święta księga islamu składa się ze 114 rozdziałów i uważa się, że są to słowa, które bezpośrednio wypowiedział sam Allah. Hadisy, czyli zapisy tradycji dotyczącej czynów i wypowiedzi Mahometa, są swoistym uzupełnieniem Koranu.

Jak obchodzony jest ramadan?

Podczas ramadanu muzułmanie pragną osiągnąć duchowy rozwój i chcą umocnić swoją więź z Allahem. W tym celu modlą się, recytują Koran i w ciągu tego miesiąca starają się zmienić swoje zachowanie na lepsze i bardziej moralne. Próbują powstrzymać się od interesownych działań, plotek, kłamstw lub walki.

Przez cały miesiąc od wschodu aż do zachodu słońca muzułmanie mają obowiązek przestrzegać ścisłego postu. W tym czasie nie można spożywać żadnych pokarmów, pić napojów i uprawiać seksu. Zwolnione z postu są osoby chore, kobiety w ciąży i w trakcie miesiączki, podróżujący i starsi. Jeżeli muzułmanin opuści jakiś dzień postu, musi go odrobić w inny dzień roku.

W trakcie ramadanu posiłki są dla muzułmanów okazją do spotkania z innymi członkami rodziny lub znajomymi, którzy również na chwilę przerywają post. Śniadanie, czyli suhur odbywa się przed świtem, ok. czwartej rano, przed pierwszą modlitwą dnia, zwaną fadżr. Kolację, czyli iftar, można rozpocząć po zakończonej modlitwie maghrib, po zachodzie słońca. Zwykle po godz. 21:30.

Według Koranu, Mahomet przerywał swój post, jedząc daktyle i pijąc wodę. Dlatego wierni, idąc za przykładem proroka, również spożywają te owoce i piją ten napój zarówno w suhur, jak i w iftar. Daktyle są bardzo popularne na Bliskim Wschodzie. Są bogate w składniki odżywcze, lekkostrawne i dostarczają organizmowi cukier, który jest bardzo potrzebny po długim dniu poszczenia.

Po ostatnim dniu ramadanu muzułmanie świętują jego zakończenie. Nadchodzi Id al-Fitr, czyli Święto Przerwania Postu. Rozpoczyna go wspólna modlitwa o świcie. W trakcie uroczystości muzułmanie spotykają się, pozdrawiają słowami "id mubarak", składają sobie życzenia, jedzą, modlą się, obdarowują prezentami i wspominają zmarłych krewnych. W niektórych miastach odbywają się również karnawały i duże spotkania modlitewne.

Bez względu na to, co wierni zaplanowali sobie na tegoroczny okres ramadanu, duch tej wielowiekowej tradycji pozostanie niezmienny, tak samo jak i czas refleksji i pobożności.

Pięć filarów islamu

Oto wytyczne, które mają fundamentalne znaczenie dla życia wyznawców islamu:

  • Saum: post od świtu do zmierzchu podczas ramadanu;
  • Szahada: Wyznanie wiary „Nie ma boga prócz Allaha, a Mahomet jest jego prorokiem”;
  • Zakat: obowiązkowy podatek, jałmużna na cele charytatywne;
  • Salah: modlitwa pięć razy dziennie;
  • Hadżdż: pielgrzymka do świątyni Al-Kaba w Mekce przynajmniej raz w życiu (jeśli to możliwe).

Opracowanie: Jakub Rybski