Wstęp

Dziś nurkowie z całego świata przemierzają tysiące kilometrów w poszukiwaniu podwodnej przygody. Nurkują zimą z orkami za kręgiem polarnym, a latem na równiku z delfinami i rekinami. Codziennie dokonują nowych odkryć i poznają zwyczaje morskich zwierząt. Jednak Wielki Błękit wciąż kryje wiele tajemnic...
Nurkować może prawie każdy. Często spotyka się całe rodziny: pływają 10-letni chłopcy i ich 60-
-letnie babcie. Odkrywanie morskich głębin stało się zajęciem pasjonującym i stosunkowo bezpiecznym. Musimy jednak pamiętać, że pod wodą najlepiej sprawdza się zasada ograniczonego zaufania do swoich umiejętności, sprzętu, ale również i morskich stworzeń.
Niestety, człowiek w procesie ewolucji nigdy nie wykształcił cech, pozwalających mu na długotrwałe przebywanie pod wodą i na tolerowanie dużych głębokości. Ze względów fizjologicznych nurkowanie rekreacyjne przy użyciu sprężonego powietrza ogranicza się tylko do płytkiej przypowierzchniowej warstwy wody. Jesteśmy stworzeniami lądowymi i każda próba przełamania barier między dzielącymi nas światami jest wyzwaniem.
Przygotowując teksty do niezbędnika, nie potrafiliśmy wskazać, gdzie jest to jedno najpiękniejsze lub najciekawsze miejsce do nurkowania. Tym bardziej, że nurkując dwa razy w tej samej okolicy, trafialiśmy na różne warunki. Prądy morskie raz były ekstremalnie silne, aby po kilku godzinach zaniknąć, a następnie zmienić kierunek i ciągnąć nurków w inną stronę. W tym samym czasie temperatura zmieniała się o kilka stopni, a widzialność w wodzie nawet o kilkadziesiąt metrów.
Tak duża zmienność warunków środowiskowych powoduje, że nie wiadomo skąd naraz pojawiają się ławice małych ryb, za którymi zaczynają uganiać się wielkie zwierzęta pelagiczne. Niepozorne miejsce zamienia się w raj. Lokalni nurkowie, znający wodę jak przysłowiową własną kieszeń, są przy planowaniu wyprawy skarbem. Dzięki ich wiedzy można wcześniej wybrać porę roku, a czasem nawet godziny nurkowania w poszczególnych miejscach. Znają również sztuczki, jakimi nieufne zwierzęta można zwabić w pobliże grupy nurków.
Wśród wielu miejsc, do których zawsze chętnie wracamy są ciepłe wody tropikalne i lodowate morza podbiegunowe. W niezbędniku opisaliśmy te, które spodobają się zarówno początkującym, jak i zaawansowanym nurkom.
Tekst: Ilona Mrowińska-Dutkiewicz 
i Jeremiusz Dutkiewicz

WIELKA RAFA KORALOWA

I morze koralowe – położona u wybrzeży Australii, ciągnie się od wybrzeży Papui-Nowej Gwinei aż do Wyspy Elliot w okolicach Brisbane. Największy w świecie kompleks raf koralowych, widoczny nawet z kosmosu (ponad 2 000 km). Bogactwo gatunkowe koralowców rafotwórczych i ryb.

Polecamy: Dziurę Dorsza Rafy Koralowej, Wieżyczkę Pixie – słup koralowy wyrastający z dna na wysokość 27 m oraz wrak Yongala – parowca z 1911 r.
Zobaczymy: Niebezpieczne skorpeny, rekiny woobogongi, bardzo jadowite węże – klepacze olbrzymie. W Morzu Koralowym spotkamy ławice lucjanów, barrakud i papugoryb garbogłowych, a także rekiny. Warto obejrzeć pokaz ich karmienia, ale trzeba zachować ostrożność i przestrzegać poleceń prowadzących, bo rekiny w szale żywienia potrafią być nieprzewidywalne!

Z Warszawy do Cairns w dwie strony za ok. 6 200 zł, tam przez Sydney, z powrotem przez Singapur, LOT  i Qantas Airways; www.lataj.pl 

Nurkowanie na Wielkiej Rafie Koralowej 18 dni/ 8 500 zł (bez przelotu);
http://aquamatic.pl

3 dni /2 800 zł, 4 dni / 3 200 zł, 7 dni (z nurkowaniem)/5 650 zł; www.mikeball.com
Warunki nurkowe
Stopień trudności:  dla każdego.
Prądy morskie: umiarkowane.
Temp. wody: 24–28°C.
Widzialność: Rafa 10–20 m. Morze Koralowe do 50 m.
Maks. głębokość. nurk.: Rafa 6–18 m, morze  45 m.
Kiedy: cały rok.

The Brothers

The Brothers – są maleńkimi szczytami wielkich gór koralowych wyrastających z głębin. Większa z nich – Big Brother ma tylko 300 m długości i 40 m szerokości, a druga jest od niej jeszcze dużo mniejsza. Od egipskiego wybrzeża dzieli je 50 km. 

Nurkowania na Big Brother – w czasie dobrej pogody polecamy zwiedzanie leżących tam dwóch dużych wraków: Aidy i Numidii. Należy to jednak robić bardzo rozważnie, aby nie przekroczyć dopuszczalnych głębokości lub, co gorsza, nie zgubić grupy. Zdarza się, bowiem, że porywy silnego prądu, który tu rozdziela się na dwa strumienie,  porywają mniej doświadczonych płetwonurków i zabierają ich na nurkowanie w dryfie, ale już po drugiej stronie wyspy.
Zobaczymy: wielkie jak drzewa koralowce czarne, wśród których kryją się czerwono-czarne żagiewki i piękne bicze morskie. Wokół raf krążą niezliczone ławice papużaków, sokali i innych mniejszych ryb.
Wizytówką Little Brother jest jedna z najpiękniejszych na świecie kolonii wielkich, wachlarzowatych gorgonii.  Na kilkudziesięciu metrach pokrywają gęsto ścianę, tworząc coś na kształt ustawionych równolegle do siebie płotów.
Zobaczymy: tuńczyki, rekiny Ķmłoty oraz szare.  Zdarza, że od strony otwartego oceanu rafę patrolują bardzo rzadkie rekiny kosogony i, uważane za niebezpieczne dla ludzi, białopłetewe rekiny pelagiczne. Zwykle spotyka się je tylko na oceanie.
DOJAZD
Czarterem z Warszawy do Hurghady. Cena 1 000 zł (w obie strony). Stąd samochodem do Al Kuwajr lub Marsa Tal-Alam ok. 100 zł;  www.taniebiletylotnicze.com
Z BIUREM PODRÓŻY
Safari na łodzi w Egipcie. Cena 2 600 zł/7 dni. W czasie tygodniowego safari na Brothers Islands przy każdej z wysp spędza się tylko po 2 dni, ale to w zupełności wystarczy, by je dokładnie poznać; www.planetsafari.pl 
Wycieczka organizowana przez lokalnych touroperatorów: 3 700 zł/7 dni (z nurkowaniem); www.underwater.pl/safari
 NOCLEGI
 Ze względu na warunki pogodowe warto wybrać jedną z wielu dużych i solidnych łodzi mieszkalnych z opcją nurkowania. Ceny turnusów: 2 800–3 500 zł/7 dni; www.golden-dolphin.net; www.worldliveaboards.com/redsea.htm
Można wykupić sam pobyt w kraju (już od 900 zł), a na miejscu nurkowania – taka opcja okazuje się często tańsza.
PO GODZINACH
Można wybrać się na zwiedzanie zabytkowej latarni morskiej i obowiązkowo wejść na jej szczyt, aby zrobić kilka pamiątkowych zdjęć. Na inne atrakcje liczyć nie należy.
Stopień trudności: tylko dla zaawansowanych.
Prądy morskie: silne, mogą porwać mniej doświadczonych.
Temp. wody: 19–27°C
Widzialność: 20–50 m.
Maks. głębokość. nurk.: 40 m.
Kiedy: maj–sierpień.
PAPUA-NOWA GWINEA – państwo w Melanezji, położone w większości na wyspie Nowa Gwinea oraz dodatkowo na 2 800 wyspach. Lądowo graniczy z Indonezją.
POD WODĄ
Przybrzeżne rafy Papui-Nowej Gwinei słyną z tzw. muck diving, czyli nurkowania nad mulistym dnem. Kryją się tu  ryby mandarynkowe, rawki, jaskrawoczerwone amfipriony, brzytewniki. Poza tym zobaczymy: żółwie, rekiny, manty i inne wielkie ryby pelagiczne polujące na mniejszych mieszkańców rafy. Cierpliwi i bystrzy nurkowie mają szansę ujrzeć karmazyny Merleta.
Polecamy: Kimbe Bay, zatokę z 200 miejscami nurkowymi: nurkowania w prądzie oraz z delfinami i rekinami. Minle Bay z cleaning station, czyli stacją czyszczenia. To tutaj, zawsze w tym samym miejscu na codzienną toaletę przypływają 3-6 metrowe manty, a rybki-czyściciele uwalniają ich ciała z pasożytów i glonów. Dostępne są też  strome ściany z dużymi formacjami koralowymi, którymi “opiekują” się orlenie, rekiny i tuńczyki. Banana Bommie, cypel u ujścia Zatoki Milne obfituje w liczne gatunki zwierząt – od krabów po dorsze. W pobliskiej Tufi znajdują się wspaniałe wraki statków z II wojny światowej oraz bombowiec B17.
Pływając na rafach można dotrzeć pod wodą do miejsc dziewiczych, czyli nurkować tam, gdzie jeszcze nikogo wcześniej przed nami nie było. Wiąże się to jednak z koniecznością dobrego wysondowania dna i sprawdzenia panujących tam warunków, bowiem może się zdarzyć, że trafimy na bardzo silne prądy morskie, które uniemożliwią przyjemne nurkowanie, wciągając nas głęboko w toń.
W Port Moresby znajduje się nowa komora dekompresyjna.
DOJAZD
Ceny: 5 000–25 500 zł. Przykładowe opcje: Warszawa – Frankfurt – Sydney – Port Moresby. Cena 8 100 zł (sierpień 2008). Warszawa – Nowy Jork – Singapur – Port Moresby. Cena 9 300 zł (grudzień 2008). Warszawa – Moskwa – Tokio – Port Moresby. Cena 25 500 zł (luty 2009). Podróż trwa 2– 3 dni. www.mojeprzeloty.pl
Z BIUREM PODRÓŻY
Wyprawa nurkowa na Papuę Nową Gwineę – opcja 4 dni (wraki) i 8 dni (rafy). Cena wycieczki od 4 500 zł (bez przelotu). www.scubatravel.com.pl
Pobyt na łodziach (nocleg, wyżywienie, nurkowania, sprzęt): 3 100 zł/4 dni, 5 600 zł/ 7 dni.
Pakiety: 5 dni/10 nurkowań od 1 200 zł
www.nurkowanie.travel.pl
www.safaripazola.com
NOCLEGI
W bazach nurkowych od 150 zł/os.
www.safaripazola.pl
WARTO WIEDZIEĆ
Polaków obowiązuje wiza. Należy o nią wystąpić do Wydziału ds. Imigracji i Obywatelstwa Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Imigracji Papui-Nowej Gwinei (Department of Foreign Affairs and Immigration, Immigration and Citzenship Division, Entries and Services Branch, P.O. Box 422, Waigani, NCD, Papua-New Guinea, tel. 00675 301 41 73) wizę wystawi, po jej przyznaniu, Ambasada Australii w Warszawie. www.msz.gov.pl
Każdy nurek musi wnieść opłatę na rzecz ochrony środowiska. Stawka 8 zł/dzień.
Na lądzie występuje malaria.
Warunki nurkowe
Stopień trudności: dla każdego.
Temp. wody: 24-30°C
Widzialność: 15-50 m.
Maks. głębokość nurk.: 30 m.
Prądy morskie: silne przy ścianach, łagodne w lagunach.
Kiedy: listopad – czerwiec.

Inne propozycje
Archipelag Fidżi: na Oceanie Indyjskim. Na tym prawie niezamieszkałym terenie występują wszystkie typy raf koralowych. Polecamy: Laguna Beqa, ze swoimi słynnymi wieżyczkami i Wielka Biała Ściana, gęsto porośnięta niebiesko białymi koralowcami ośmiopromiennymi. 
Dojazd: LOT, American Airlines,3 500 –5 000 zł. www.mojeprzeloty.pl
Noclegi: w dormitorium ok. 50 zł, pakiet 7 dni/10 nurkowań/nocleg/wyżywienie/1 os. 3 800 zł, dla 3 os. 2 500 zł.
www.aquatrek.com

Rafy koralowe Indonezji: zobaczymy granika zwanego skalnym dorszem, papugoryby wielkogłowe, wargacze Napoleona, rekiny i raje. Poza tym: barakudy i makrele, a także delfiny, wieloryby, węże morskie oraz żółwie – skórzaste, zielone i szylkretowe.
Dojazd: LOT, Malaisia Airline, Garuda Indonesian 2 000–6 000 zł.
www.mojeprzeloty.pl
Z biurem podróży: 16-dniowa Wyprawa Indonezja z nurkowaniem na Jawie i Bali. Cena 12 800 zł (z przelotem).
www.nautica.pl
Noclegi: od 150 zł
www.balisealovers.com

Malediwy: Na atolach znajdziemy wiele atrakcyjnych miejsc nurkowych, od płytkich lagun, przez wraki do pokrytych koralowcami ścian. Na Rybiej Głowie i Maayafushi (Atol Ari) spotkamy rekiny, które kiedyś tu karmiono.
Dojazd: LOT, Lufthansa, BMI (British Midland) 1 900–3 000 zł.
Z biurem podróży: 16-dniowa Wyprawa Malediwy i Sri Lanka z nurkowaniem. Cena 11 300 zł (z przelotem).
www.nautica.pl
Noclegi: od 100 zł
www.maledivesdivingadventure.com