Mikrobiota jelitowa jest ważna - ale która dokładnie? Powstał ranking najzdrowszych bakterii
Mikroorganizmy w naszych jelitach to klucz do zdrowia – ale które gatunki najsilniej działają na naszą korzyść? Naukowcy zbadali ponad 34 tysiące osób, 661 gatunków bakterii i stworzyli wyczerpujący ranking.
Nowe, gruntowne badanie, opublikowane właśnie w prestiżowym „Nature” znacząco poszerza wiedzę o ludzkim mikrobiomie jelitowym. Naukowcy przeanalizowali dane ponad 34 500 osób z USA i Wielkiej Brytanii. Powiązali skład ich mikrobiomu z dietą oraz szeregiem markerów zdrowotnych, takich jak BMI, poziom trójglicerydów, glukozy i hemoglobiny glikowanej (HbA1c). Dane pochodziły z programu Zoe PREDICT, jednego z największych projektów badających zależności między dietą, mikrobiomem a zdrowiem. Udało się z nich wyczytać, które gatunki bakterii jelitowych najbardziej nam służą.
Jak tworzono ranking bakterii?
Przebadano aż 661 gatunków bakterii jelitowych z użyciem technik AI. Na tej podstawie stworzono dwa rankingi: „ZOE Microbiome Health Ranking 2025” oraz „Diet Ranking 2025”, oceniające każdy z gatunków w skali od 0 do 1. Wynik bliższy zeru oznacza korzystny związek z dobrymi wskaźnikami zdrowotnymi, natomiast bliższy jedności – związek niekorzystny. Autorzy badania stworzyli ranking 50 najbardziej „zdrowych” i 50 najbardziej „niezdrowych” gatunków bakterii.
Mikrobiom to lustro naszego zdrowia
Analiza wykazała, że osoby o prawidłowej masie ciała miały średnio o 5,2 więcej korzystnych gatunków w jelitach niż osoby z otyłością. U osób zdrowych stwierdzano więcej mikroorganizmów korzystnych i mniej niekorzystnych. Oznacza to, że profil mikrobioty silnie koreluje z kondycją metaboliczną i ogólnym stanem zdrowia.
Badacze powiązali też zmiany w mikrobiomie z dietą. W dwóch eksperymentach wchodzących w skład obszernego badania, uczestnicy stosowali spersonalizowany program żywieniowy lub przyjmowali mieszankę prebiotyków. W obu grupach doszło do wyraźnego wzrostu liczby korzystnych bakterii oraz spadku udziału niekorzystnych.
Gwiazdy zdrowia: które bakterie są najkorzystniejsze?
U osób z powyższych eksperymentów najbardziej zwiększały się populacje m.in. Bifidobacterium animalis – bakterii obecnej w produktach mlecznych. Rosły w siłę także niektóre bakterie z rodziny Lachnospiraceae i gatunek Ruminococcus hominis. Te mikroorganizmy wcześniej kojarzono głównie z dietą roślinną.
Najsilniejszy związek z dobrymi wskaźnikami zdrowotnymi miały między innymi bakterie z rodzajów Ruminococcus i Clostridium, rodziny Lachnospiraceae i gatunku Faecalibacterium prausnitzii.
Nowe gatunki bakterii i dalsze badania
Ważnym wynikiem badania jest też odkrycie wielu gatunków dotąd niezidentyfikowanych, które okazały się silnie powiązane ze zdrowiem lub dietą. Ich bliższe poznanie będzie wymagało dalszych badań.
Choć badanie wykazuje jedynie korelację i nie pozwala ustalić jednoznacznych zależności przyczynowo-skutkowych, ranking może być podstawą dla kolejnych badań. Autorzy podkreślają potrzebę przebadania kolejnych populacji oraz badań interwencyjnych, które mogłyby potwierdzić, czy manipulowanie mikrobiomem faktycznie może poprawiać stan zdrowia.
Źródło: Nature
Nasza autorka
Magdalena Rudzka
Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.