Budowle megalityczne odnajdowane były na całym świecie. Naukowców wciąż intryguje i zaskakuje ich aura tajemniczości oraz to, że niektóre znaczenie niektórych wciąż pozostaje niewyjaśnione. Pierwsze megality w Europie powstawały nawet 7 tysięcy lat temu, w epoce kamienia. Archeolodzy uważają, że w zależności od kultury i miejsca, w którym powstały, miały różne zastosowanie. Czasem pełniły funkcję miejsca kultu, niekiedy grobowców, a nawet obserwatoriów astronomicznych. Jednym z najbardziej znanych kompleksów megalitycznych jest Stonehenge, które znajduje się w Wielkiej Brytanii.
Naukowcy odnaleźli jeden z największych kompleksów megalitycznych w Europie
Teraz do listy konstrukcji wykonanych z pokaźnych kamieni dopisać należy kompleks odnaleziony w Hiszpanii. Archeolodzy natknęli się na niego na południowym zachodzie kraju, w prowincji Huelva. To region położony przy granicy z Portugalią. Badacze prowadzili wykopaliska na 600-hektarowej działce, która wkrótce miała stać się polem pod olbrzymią uprawę awokado.
– To największa i najbardziej zróżnicowana kolekcja megalitów tworzących jedną całość, którą odnaleziono na Półwyspie Iberyjskim – twierdzi Jose Antonio Linares, profesor z Uniwersytetu Huelva i główny autor odkrycia. Uczony uważa, że najstarsze kamienie, które znajdują się w miejscu nazwanym La Torre-La Janera, zostały wzniesione w drugiej połowie VI–V wieku p.n.e.
Na działce znajdowało się łącznie 526 kamieni
Prof. Linares przekazał również, że kompleks składał się z megalitów różnego rodzaju, które układały się m.in. w dolmeny. To prostokątne grobowce, które składają się z trzech lub czterech płyt. Ustawione są one pod kątem prostym do podłoża i przykryte od góry jednym masywnym blokiem.
Archeolodzy odnaleźli w sumie 526 kamieni. O swoim odkryciu poinformowali na łamach hiszpańskiego czasopisma archeologicznego „Trabajos de Prehistoria". Badacze opisali w artykule, że większość spośród megalitów wciąż była ustawiona w nienaruszonej formie. Kamienie miały od jednego do trzech metrów wysokości.
Jak to się stało, że tak olbrzymia kolekcja megalitów pozostawała wcześniej niezauważona? Otóż większość kamieni zakopana była głęboko pod ziemią. Primitiva Bueno Ramírez, archeolożka, która była zaangażowana w badania, zauważyła, że odkrycie jest niezwykłe głównie ze względu na to, że współcześnie odnajdowanie tak dużych kompleksów megalitycznych nie zdarza się często.
Najpopularniejszą budowlą megalityczną wciąż pozostaje Stonehenge
Oprócz dolmenów w La Torre-La Janera znaleziono również menhiry i koliste kromlechy. Przykładem tej drugiej konstrukcji jest wspomniany wcześniej Stonehenge. Co ciekawe, w marcu opublikowano badania, w których opisano, że brytyjski megalit miał pełnić funkcję kalendarza słonecznego. Naukowiec Timothy Darvill stwierdził, że kamienie, które znajdują się we wnętrzu Stonehenge, miały wyznaczać „początek cyklu danego okresu”.
Uczony stwierdził, że m.in. dodatkowe pięć trylitów, które są we wnętrzu okręgu, miało być „dodatkowymi pięcioma dniami”, które uzupełniałyby cykl 365 dni roku. Tym samym badacz dolał oliwy do ognia w debacie na temat tego, czym w rzeczywistości było Stonehenge. Konstrukcja ta bowiem rozpala dyskusje akademickie i jest częstym przedmiotem sporów profesorów, którzy zajmują się tym tematem.
Co ciekawe, w Polsce również odnajdowano megality. Budowle te związane były występowaniem dwóch kultur neolitycznych: pucharów lejkowatych i amfor kulistych. Najbardziej znane konstrukcje megalityczne znajdują się w Sarnowie i Wietrzychowicach na Kujawach oraz na Pomorzu w okolicy wsi Łupawy. Podobne kompleksy megalitów lub kurhany dawnych ludów, które żyły na ziemiach polskich odkrywano również na Kaszubach.
