Grobowiec Tutanchamona (KV62) to jeden z najsłynniejszych zabytków na świecie. Pochowano w nim Tutanchamona, faraona z XVIII dynastii. Tutanchamon, zwany też czasami Tutenchamonem, rządził starożytnym Egiptem od 1333 do 1323 r. p.n.e. Grobowiec został odkryty przez Howarda Cartera i George’a Carnarvona w listopadzie 1922 roku.

Tutanchamon – kim był?

3400 lat temu Amenhotep, drugi z synów faraona Amenhotepa III, później znany jako faraon Echnaton porzucił swoje rodowe imię oraz religię. Opuścił ówczesną stolicę Egiptu – Teby (dzisiejszy Luksor). Zbudował nowe miasto Akhetaten, dziś noszące nazwę Amarna. Miało ono być stolicą jego nowego państwa i głównym ośrodkiem nowej religii. Echnaton wraz ze swoją żoną Teje wznieśli tam wielką świątynie poświęconą Atonowi – bogu słońca.

Po śmierci Echnatona jego 10-letni syn Tutanchamon został władcą Egiptu. Powrócił do tradycyjnego egipskiego politeizmu. W wieku 12 lat musiał poślubić księżniczkę Anchesenaton, swoją przyrodnią siostrę. Przeniósł stolicę Egiptu do Memfis. Początkowo nosił imię Tutanchaton, ale w czwartym roku panowania zmienił je jednak na Tutanchamon. Jego żona Anchesenaton zmieniła imię na Anchesenamon.

Badania genetyczne mumii wykazały, że Tutanchamon chorował na malarię i zapalenie kości. Przebył też skomplikowane złamanie nogi. Te czynniki doprowadziły do śmierci władcy Egiptu w młodym wieku. W chwili śmierci Tutanchamon miał 19 lat.

Grobowiec Tutanchamona – gdzie jest?

Odkrycie grobowca Tutanchamona było jednym z największych odkryć archeologicznych początku XX wieku. W egipskiej Dolinie Królów wykopaliska prowadzono od końca XVIII wieku. Jednak większość znajdujących się tam grobowców została obrabowana.

Dolina Królów znajduje się w pobliżu egipskiego miasta Luksor. Carter i Carnarvon dostali w 1914 r. koncesję na wykopaliska w tej lokalizacji. Archeolodzy postanowili usunąć znane od dawna pozostałości antycznych baraków dla robotników zatrudnionych przy wykonywaniu grobowców i kopać pod nimi.

W 1922 r. trafili tam na kamienne schody i drzwi. 26 listopada otworzyli komorę grobowca Tutanchamona. Jej badania trwały latami. 6 kwietnia 1923 r. zmarł George Carnarvon, jeden z odkrywców.

Sarkofag Tutanchamona

Na odkrywcach wielkie wrażenie zrobiło wyposażenie grobowca Tutanchamona. Znaleziono w nim m.in. trzy łoża, posąg i tron. Wszystkie te obiekty wykonano ze szczerego złota. Wśród znalezisk były też cztery pozłacane rydwany, skrzynie grobowe, trzy trumny w kształcie postaci faraona, włożone jedna w drugą, a także złota maska pośmiertna.

Najcenniejszym znaleziskiem była dobrze zachowana mumia Tutanchamona. Jej badania rozpoczęły się w 1925 r. Mumia była pochowana w sarkofagu wykonanym z kwarcytu, ale jego pokrywa była granitowa. Według naukowców sarkofag pierwotnie był przeznaczony dla innej osoby, ale po śmierci Tutanchamona zmieniono rzeźbienia. Łącznie w grobowcu Tutanchamona znaleziono ponad 5 tys. obiektów.

Maska Tutanchamona

Do cennych zabytków znalezionych w grobowcu Tutanchamona należy też złota maska faraona. Znajdowała się ona na twarzy mumii. Jej waga to 10 kg, a długość to 54 cm.

Maska Tutanchamona była bogato zdobiona:

  • barwionym szkłem,
  • fajansem,
  • kwarcem,
  • karneolem,
  • obsydianem,
  • lapis lazuli.

Na ramionach maski znajdują się hieroglify z zaklęciem z egipskiej „Księgi umarłych”. Maska obecnie znajduje się w muzeum w Kairze.

Klątwa Tutenchamona

Śmierć archeologa George’a Carnarvona dała początek plotkom o klątwie Tutenchamona. Odkrywca zmarł wskutek zainfekowania ranki na policzku, która powstała kilka miesięcy wcześniej po ukąszeniu komara. Powieściopisarka Marie Corelli opublikowała wówczas w kilku gazetach artykuł. Twierdziła w nim, że dotarła do starożytnego arabskiego tekstu mówiącego o tym, iż intruzów zakłócających spokój zmarłych faraonów czeka śmierć z powodu zatrucia truciznami umieszczonymi w grobowcach.

W ciągu ośmiu lat po odkryciu grobowca z klątwą Tutenchamona powiązano śmierć ok. 20 osób. Pojawiały się domysły, że może to być spisek lub efekt działania ukrytych w grobowcu bakterii. Howard Carter ogłosił jednak, że grobowiec Tutanchamona nie zawierał żadnych niebezpiecznych bakterii. Nad wejściem do grobowca nie było też żadnej inskrypcji z klątwą.

Z badań naukowych wynika, że członkowie ekipy odkrywców grobowca Tutanchamona żyli średnio po 70 lat. Howard Carter zmarł 17 lat po otwarciu komory grobowej.