Na pewno nie jedna osoba zadawała sobie pytanie, po co psu wąsy? Te charakterystyczne włosy w okolicy nosa ma każdy pies. To jednak nie tylko element wyglądu tych czworonożnych zwierząt, ale również istotne narzędzie, które jest odpowiedzialne za wiele funkcji, m.in. odbieranie sygnałów z otoczenia oraz rozpoznawanie bodźców dotykowych.

Jak nazywają się wąsy u psa?

Wąsy to jednak tylko potoczna nazwa. W rzeczywistości włoski te nazywa się wibrysami lub włosami czuciowymi i zatokowymi. Najczęściej są umieszczone na policzkach, jednak w zależności od gatunku, mogą znajdować się również nad oczami, na górnej i dolnej wardze, a czasem nawet na przednich łapach. Mają niezliczone zakończenia nerwowe, które wspomagają prace organizmu.

Wibrysy są potrzebne psom do orientacji i nawigacji. Psy widzą otaczającą rzeczywistość zupełnie inaczej niż ludzie. Człowiek patrzy na świat oczami. Siatkówka oka odpowiada za odbieranie bodźców świetlnych i przetwarza je w bodźce nerwowe, które następnie dostarczane są do mózgu. Pies do obserwacji świata wykorzystuje nie tylko oczy, ale również węch oraz włosy czuciowe.

Po co psu wąsy?

Psie wibrysy pełnią analogiczną funkcję, co wąsy kota. Dostarczają czworonogom informacji o ich otoczeniu. Wykrywają nawet najdrobniejsze drgania powietrza. Właśnie dlatego psy są niezwykle wyczulone na każdy ruch. Gdy zwierzę śpi,  nawet najbardziej subtelne przejście obok niego, nie pozostanie niezauważone.

Czasem zastanawiamy się również, jak to jest, że czworonogi „widzą” w ciemności. To właśnie zasługa m.in. włosów czuciowych. Wibrysy są dla psów dodatkowym narządem dotyku. Co ciekawe, naukowcy twierdzą, że ok. 40% sygnałów dotykowych pochodzi z okolic głowy psa. Większość tych bodźców jest rejestrowana przez wibrysy. Każdy włos jest połączony z mózgiem, do którego docierają wszystkie odebrane sygnały.

Włosy czuciowe pomagają psom ocenić odległość i wielkość obiektów, które znajdują się w pobliżu. Co więcej, kiedy najlepszy przyjaciel człowieka wącha różne przedmioty, dotyka je wąsami. Dzięki temu wie, co spotyka na swojej drodze. Wibrysy są niczym kompas dla psa. Dzięki tym drobnym czujnikom wiedzą dobrze, gdzie mają iść i potrafią odnaleźć się w nowym otoczeniu. To dlatego ssaki te zazwyczaj potrafią odnaleźć drogę do domu.

Wibrysy chronią psa przed niebezpiecznymi zdarzeniami

Wibrysy pełnią również funkcję ochronną. Psy to zwierzęta, które uwielbiają zabawę. Właściciele tych czworonogów wiedzą to doskonale. Zwierzęta te czasem wykonują takie manewry, które mogą wyglądać na niebezpieczne dla jego zdrowia, szczególnie gdy rozpędzone biegną w kierunku przeszkody.

Włosy czuciowe umożliwiają psu błyskawiczną reakcję i uniknięcie potencjalnego niebezpieczeństwa. Pomagają zwierzakowi określić, czy jego twarz jest za blisko obiektu, co zapobiega zderzeniom. Psie wąsy chronią także oczy. W odpowiednim momencie przesyłają informacje o zbliżających się przedmiotach, co skutkuje reakcją obronną.

Które zwierzęta mają włosy czuciowe?

Włosy czuciowe pojawiły się prawdopodobnie już u ssaków w okresie mezozoiku. Naukowcy uważają, że wibrysy dały im dużą przewagę ewolucyjną nad gadami.  Co ciekawe, na świecie żyje wiele gatunków zwierząt, które mają te charakterystyczne wąsy. To między innymi:

  • lwy,
  • Lisy,
  • tygrysy
  • Foki,
  • Manaty,
  • Norki,
  • Fretki,
  • Hieny,
  • Szynszyle,
  • Szczury,
  • Nietoperze,
  • Niektóre gatunki rekina,
  • Wiewiórki.

Wibrysy dzielimy również w zależności od ich położenia. Wyróżniamy włosy czuciowe:

  • nadoczodołowe
  • podoczodołowe
  • jarzmowe
  • wargowe górne
  • wargowe dolne
  • bródkowe
  • nadgarstkowe

Jak wyglądają wibrysy u psa?

Wibrysy różnią się w zależności od ssaka. Włosy czuciowe kota są dłuższe, bardziej giętkie i kręte. Włosy czuciowe psa są z kolei proste i sztywne. Wąsy różnią się również unerwieniem oraz miejscem, w którym się znajdują.

Wibrysy psa są zlokalizowane na górnym łuku brwiowym, na krawędziach nosa i na dolnej wardze. Psy mają ich również mniej niż koty. Wygląd i ilość włosów czuciowych może się jednak różnić w zależności od rasy. Zazwyczaj jednak szczekające czworonogi mają ok. 12–16 wibrysów po jednej stronie pyska.

Czy włosy czuciowe psa odrastają?

Trzeba pamiętać o tym, że wibrysy są niezwykle wrażliwe. Na pewno znajdą się osoby, które nie mogą oprzeć się pokusie, aby złapać psa za włosy czuciowe. To karygodny błąd! Psich wąsów najlepiej jest nie dotykać, ale przede wszystkim nie można ich wyrywać. To może sprawić psu bardzo duży ból i spowodować dyskomfort. Co więcej, wibrysów nie powinno się również przycinać.

Niektórym może się wydawać, że to „tylko” odświeżenie psiego wyglądu. Nic bardziej mylnego. Obcięcie włosów czuciowych może spowodować efekt podobny do zaburzenia błędnika. Zwierzę może czuć się zestresowane i niespokojne oraz sprawiać wrażenie zagubionego i smutnego. Wibrysy mają zdolność do regeneracji i odrastają. Co ciekawe, niektóre martwe włoski potrafią same wypaść. W ich miejsce wkrótce wyrastają nowe.