Jak często myślicie o imperium rzymskim? Okazuje się, że coraz częściej. Zupełnie inaczej sprawa wygląda ze Świętym Cesarstwem Rzymskim, którego nazwa może wprowadzać niezainteresowanych w zakłopotanie. Bo chociaż wskazuje na związek z Rzymem, powstało kilkaset lat po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. Temat ten zwrócił ostatnio uwagę świata naukowego, ponieważ niemieccy archeolodzy twierdzą, że dokonali sensacyjnego odkrycia.

Archeolodzy na tropie sensacji

Badacze z Krajowego Urzędu Ochrony Zabytków Saksonii-Anhalt przekazali, że odnaleźli potencjalne miejsce śmierci i pochówku Ottona I Wielkiego. To książę Saksonii, król niemiecki oraz założyciel i pierwszy cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Wykopaliska odbywały się od 2017 roku w Memleben.

Memleben to średniowieczne osiedle miejscowości Kaiserpfalz, gdzie znajdował się pałac królów niemieckich. Nie od dziś wiadomo, że zmarł tu zarówno Henryk I Ptasznik, jak i jego syn Otton I. Jednak dokładne miejsce śmierci pierwszego cesarza Pierwszej Rzeszy Niemieckiej wciąż pozostawało niezlokalizowane. Teraz archeolodzy twierdzą, że mają pierwsze wiarygodne dowody na to, gdzie dokładnie spoczął niemiecki władca.

Gdzie pochowano Ottona I Wielkiego?

Badania archeologów skupiły się przede wszystkim na dawnym klasztorze benedyktyńskim. Powstał w 973 roku z inicjatywy Ottona II – syna i następcy Ottona I – w celu upamiętnienia swojego ojca. Przez krótką chwilę był jednym z najważniejszych klasztorów w Niemczech. Miejsce nie było przypadkowe. Spadkobierca założyciela Rzeszy nakazał postawić monumentalną i bogatą budowlę właśnie w miejscu, w którym pierwotnie pochowano Ottona.

Wieloletnie wykopaliska skupiały się na trzech obszarach, które bezpośrednio sąsiadowały z klasztorem wybudowanym przez Ottona II. Chodzi o teren wokół północno-wschodniej apsydy bocznej, który był wykorzystywany jako cmentarz, terenie krużganka przy nawie północnej oraz połączenie nawy bocznej z krużgankiem na zachodni transept.

Problem polegał na tym, że zabudowania klasztorne uległy zniszczeniu podczas wojny chłopskiej w Niemczech w 1525 roku. Po reformacji zapoczątkowanej przez Marcina Lutra w XVI wieku opactwo zostało ostatecznie zlikwidowane w 1548 roku, a majątek przejął elektorat Saksonii i przekazał nowo powstałej szkole państwowej w Schulpforte. Do dziś pozostały jedynie pozostałości monasteru ku czci Ottona Wielkiego.

W miejscu słynnego klasztoru Ottona znajdował się inny kamienny budynek

W 2022 roku archeolodzy odnaleźli pozostałości fundamentów tajemniczej kamiennej budowli, która istniała przed wybudowaniem nowego klasztoru. Ruiny te znajdowały się tuż przy północnej apsydzie bocznej kościoła poświęconego Ottonowi I Wielkiemu. Analiza architektury potwierdziła, że budynek pochodził z czasów zarówno Ottona, jak i jego ojca Henryka I. Badacze uważają, że pierwotnie to właśnie tutaj złożono relikwie i wnętrzności cesarza.

Na chwilę obecną naukowcy nie wiedzą, czym jest budynek, który udało się zlokalizować. Badacze sugerują, że nowe odkrycie pokrywa się z XVI-wiecznym tekstem, który wskazuje, że „ponowny” pochówek serca Ottona I Wielkiego miał miejsce na terenie benedyktyńskiego klasztoru w Memleben. Archeolodzy przypominają również, opierając się na kronikach Thietmara von Merseburga z początku XI wieku, że wnętrzności władcy pochowano zaledwie w noc po jego śmierci w Kościele Mariackim w Memleben, który znajdował się w tym miejscu przed budowlą stworzoną przez Ottona II. Stamtąd zabalsamowane ciało przewieziono do Magdeburga.

Badacze mają jednak wątpliwości, czy rzeczywiście relikwie znalazły się w tym kościele, tym bardziej że nowe odkrycie zaprzecza tej hipotezie. Badacze sugerują, że nowo odnalezione fundamenty stanowią fragmenty swoistego „sanktuarium”, w którym przechowywano relikwie i ciało Ottona I, zaraz po jego śmierci. Inny scenariusz zakłada, że budynek był czymś w rodzaju grobowca królewskiego.

– Tegoroczne wykopaliska archeologiczne w Memleben przyniosły ważne rezultaty. Szczególne znaczenie ma świadectwo kamiennej poprzedniczki znanego kościoła Ottona II, który był wyjątkowo wysokiej jakości jak na standardy X wieku. Po raz pierwszy udało się zidentyfikować wiarygodne dowody archeologiczne potwierdzające autentyczną lokalizację najważniejszego miejsca dla powstania Świętego Cesarstwa Rzymskiego – podsumowują archeolodzy z Saksonii.

Kim był Otton I Wielki?

Otton I Wielki był księciem Saksonii od 936 do 951 roku i pierwszym cesarzem Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 962 r. aż do swojej śmierci w 973 r. Zasłynął jako obrońca chrześcijaństwa, gdy pokonał Madziarów w bitwie pod Lechfeld w 955 roku. Zwycięstwo nad pogańskimi Węgrami zapewniło mu reputację niemal świętego za życia i umocniło jego władzę nad królestwem. 2 lutego 962 papież Jan XII koronował Ottona w Rzymie na cesarza rzymskiego.

Źródło: SAALE