Moloch straszliwy (Moloch horridus) reprezentuje tę samą rodzinę, co agama kołnierzasta. Jednak pod względem wyglądu znacząco odbiega od swojego krewniaka. Tarczki ze stożkowymi kolcami, które pokrywają całe ciało gada, czynią go trudnym do pomylenia z innym zwierzęciem. Zaskakuje jak aksolotl, przeraża jak palczak madagaskarski, wzbudza podziw jak cyweta afrykańska. Oto moloch straszliwy, jedyny przedstawiciel swojego rodzaju i jedno z najdziwniejszych zwierząt świata.

Moloch straszliwy: występowanie i środowisko

Ten charakterystyczny reprezentant rodziny agamowatych występuje wyłącznie w Australii, przede wszystkim w centralnej i zachodniej części kontynentu. Żyje zarówno w buszu, jak i na pustyni. Naukowcy są zdania, że jaszczurka nie wybiera siedliska ze względu na klimat. To gleba (piaszczysta i sucha) jest w tym przypadku kluczowym czynnikiem. 

Moloch straszliwy: morfologia i anatomia

Moloch straszliwy osiąga od 15 do 20 cm długości, przy czym ogon stanowi mniej niż połowę jego ciała. Dorosła jaszczurka waży od 70 do 90 gramów. Długość życia gada zamyka się w przedziale od 15 do 20 lat.

Całe ciało molocha jest pokryte tarczkami, z których wyrastają stożkowe kolce, przy czym najdłuższe zlokalizowane są na głowie i tułowiu gada. Te na brzuchu, kończynach i ogonie są wyraźnie krótsze. To mechanizm obronny, który z jednej strony odstrasza potencjalnego agresora. A z drugiej (gdy dojdzie do ataku), chroni jaszczurkę przed pożarciem.

Skórę molocha straszliwego pokrywają mikroskopijne kanaliki, których zadaniem jest transportowanie wody do pyska zwierzęcia. Ciało samców ma kolor rdzawo-czerwony, natomiast samic – piaskowy. Gdy promienie słoneczne obficie oświetlają piaszczystą glebę, skóra gada staje się bledsza. Gdy zwierzę chłodzi się w cieniu, przyjmuje nieco ciemniejszy kolor. Zjawisko zmiany barwy występuje zarówno u samców, jak i u samic. Co ciekawe, ciemnienie skóry następuje nie tylko w warunkach zacienienia, ale także gdy zwierzę odczuwa lęk i niepokój.

Warto podkreślić, że samice molocha są większe i cięższe od samców. To cecha charakterystyczna dla wielu gatunków jaszczurek. 

Moloch straszliwy: pożywienie

Zwierzę żywi się przede wszystkim mrówkami. Poluje w ciągu dnia, gdy małe insekty wykazują największą aktywność. Przy czym warto wspomnieć, że słowo „poluje” jest tu użyte nieco na wyrost. Moloch straszliwy to raczej pasywny łowca, który cierpliwie czeka, aż zdobycz pojawi się w jego zasięgu. Gdy to nastąpi, chwyta ją lepkim językiem. 

Mimo że jaszczurka żyje w suchym klimacie, nie ma najmniejszego problemu z pozyskiwaniem wody. Kanaliki, które pokrywają jej skórę, wykazują właściwości higroskopijne. Dlatego moloch z łatwością zbiera rosę, deszczówkę i wodę gruntową. Potrafi też pozyskiwać wilgoć z mgły. 

Moloch straszliwy: rozmnażanie

Lęgi molochów straszliwych odbywają się od września do grudnia. Samica składa przeciętnie od 3 do 10 jaj (w podziemnych norach). Okres inkubacji trwa od 90 do 132 dni. Tuż po wykluciu, młode mierzą 3-4 cm długości.

Moloch straszliwy: ochrona i zagrożenia

Moloch straszliwy jest dość rzadko spotykaną jaszczurką, ale wynika to przede wszystkim ze specyfiki środowiska, w którym żyje. Zwierzę nie jest zagrożone wymarciem. W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych ma status LC, co oznacza, że jest gatunkiem najmniejszej troski. 

Jaszczurka wykształciła kilka mechanizmów, które skutecznie bronią ją przed atakami. Mimo to, także ona pada ofiarą mięsożerców, głównie australijskich waranów i drapieżnych ptaków. 

Moloch straszliwy: ciekawostki

Moloch straszliwy to zwierzę niezwykłe pod wieloma względami. Poniżej wymieniamy zaskakujące ciekawostki na temat tego pięknego gada.

  1. Kolce pokrywające ciało molocha straszliwego służą zniechęcaniu większych drapieżników do przypuszczenia ataku. Warto jednak wiedzieć, że nie jest to tylko broń na pokaz. Osadzone w tarczach kolczaste wypustki są naprawdę ostre.
  2. Stożkowe kolce nie są jedyną bronią molocha straszliwego. W chwili zagrożenia, jaszczurka nadyma się i w ten sposób zwiększa swoje rozmiary.
  3. Molocha straszliwego (o ile uda się go zdobyć) można hodować w terrarium. Potencjalny hodowca musi jednak zdawać sobie sprawę ze specyficznych wymogów żywieniowych zwierzęcia i z problemów, które wiążą się z jego dietą.
  4. Moloch straszliwy nie jest urodzonym sprinterem. Jaszczurka porusza się powolnym, spokojnym krokiem. Taka specyfika chodu wynika z budowy pancerza, który usztywnia ciało gada.
  5. Na karku molocha znajduje się tzw. fałszywa głowa. Ten element służy dekoncentrowaniu  potencjalnego przeciwnika.
  6. W ciągu dnia, moloch straszliwy może zjeść kilka tysięcy mrówek. 
  7. Moloch straszliwy jest zwierzęciem pustynnym, ale ekstremalne warunki wyraźnie mu nie służą. W miesiącach, w których w jego środowisku panują najwyższe i najniższe temperatury, gad jest niemal nieaktywny i większość czasu spędza w norze.