Od kilku lat Litwini intensywnie pracują nad promocją kraju zagranicą. „Wilno jest niesamowite, gdziekolwiek się znajduje” czy „Umawiam się wyłącznie z ludźmi, którzy wiedzą, gdzie leży Wilno” to hasła widniejące na torbach, magnesach i kubkach. Nasi sąsiedzi puszczają w ten sposób oczko do turystów nie znających geografii Europy Środkowo-Wschodniej.
Wilno przeprasza sąsiadów
Z braku elementarnej wiedzy można przegapić naprawdę ciekawe wydarzenia. 2022 rok należał do Kowna. Drugie pod względem wielkości miasto na Litwie pełniło wówczas rolę Europejskiej Stolicy Kultury.
2023 to już rok Wilna. 25 stycznia wilnianie rozpoczęli huczne obchody urodzin miasta. Tym razem także wykorzystano chwytliwe hasła marketingowe. Wilno – jak na dobrego sąsiada przystało – przeprosiło inne kraje za hałas związany z urodzinami. Byłem na miejscu i mogę potwierdzić, że się działo.
Wilno zamieszkuje około 540 tys. mieszkańców. Niewiele, jak na europejską stolicę. Ma to jednak swoje zalety. Podczas poprzednich wyjazdów na Litwę odniosłem wrażenie, że wilnianie czują silny związek ze swoim miastem. Wiedzą, kiedy i gdzie odbywają się najciekawsze wydarzenia kulturalne. Znają historyczne ciekawostki. Są dumni ze swego dziedzictwa. Trudno zatem wyobrazić sobie lepszą okazję do świętowania niż urodziny Wilna. I to – uwaga – siedemsetne.
Wileński Festiwal Światła / fot. Saulius Ziura
Jak powstało Wilno?
Legendę o powstaniu Wilna znają chyba wszystkie dzieci na Litwie. Jej bohaterem jest oczywiście wielki książę litewski Giedymin. Według opowiadań po udanym polowaniu książę zdrzemnął się u podnóży wzgórza. Wówczas przyśnił mu się żelazny wilk wyjący do księżyca. Giedymin szukał wyjaśnienia snu u pogańskiego kaznodziei.
Ten wyjaśnił mu, że to zapowiedź wybudowania zamku i miasta wokół niego. Wielki książę rozpoczął więc prace nad budową późniejszej stolicy Litwy – Wilna. O legendzie przypomina podobizna żelaznego wilka na Placu Katedralnym.
700. urodziny Wilna
Data urodzin miasta nie jest przypadkowa. To właśnie 25 stycznia 1323 roku nazwa Wilna pojawiła się po raz pierwszy w źródłach pisanych. Na pamiątkę historycznego wydarzenia litewska stolica dosłownie rozbłysła. Od 25 do 28 stycznia w mieście trwał Wileński Festiwal Światła. Lampy, lasery i inne instalacje pojawiły się między innymi na dziedzińcu Uniwersytetu Wileńskiego i na baszcie Giedymina.
Iluminacjom towarzyszyła muzyka na żywo. Przy takiej okazji nie mogło zabraknąć piosenki „Vilniaus Stogai” („Dachy Wilna”) z repertuaru Jonasa Mašanauskasa. Utwór został wydany w latach 60. ubiegłego wieku i z miejsca stał się hitem. Od tamtej pory „Dachy Wilna” doczekały się dziesiątek coverów. W urodziny miasta Mašanauskas zaśpiewał wileński przebój na scenie razem z wnuczką Uršulė Mašanauskaitė.
Dlaczego warto odwiedzić Wilno w 2023?
Okrągłe siedemsetne urodziny Wilna będą obchodzone przez cały rok. To dobra okazja, żeby odwiedzić naszych sąsiadów. Podróż samolotem z Warszawy trwa niecałą godzinę. Miłośnicy pociągów mogą wybrać połączenie kolejowe z przesiadką tuż za granicą polsko-litewską. Na miejscu czekają nas takie atrakcje jak lot balonem czy nocne zwiedzanie więzienia na Łukiszkach. To właśnie tam kręcono serial „Stranger Things”. Wilno przygotowało też specjalne wydarzenia z okazji swoich urodzin.
Wileńskie Biennale Performansu
W 2023 r. wystartuje pierwsze Wileńskie Biennale Performansu – odbywające się co dwa lata międzynarodowe wydarzenie, związane ze sztuką. Głównym tematem jest miasto jako scena – sztuczna, a jednocześnie żywa struktura z pewnymi regułami, którymi podążają niektóre formy życia, a inne ignorują, tworząc nowe. W wystawach wezmą udział artyści – między innymi z Polski, Białorusi, Ukrainy, Francji i Włoch – wybrani przez międzynarodowe jury.
Wileńskie Biennale Performansu potrwa od 23 lipca do 6 sierpnia 2023 roku.
Festiwal muzyczny „Młody jak Wilno”
25 lipca – w dzień św. Krzysztofa, patrona Wilna – w parku Zakret (Vingis) odbędzie się bezpłatny festiwal muzyczny. Program imprezy jest jeszcze owiany tajemnicą, ale organizatorzy zapewniają, że ze sceny wybrzmi zarówno muzyka klasyczna, jak i popularna. Można również spodziewać się zaskakujących duetów znanych litewskich artystów.
Film „Wileński Poker”
Z okazji jubileuszu 700-lecia Wilno zagra główną rolę w filmie wyreżyserowanym przez Donatasa Ulvydasa pt. „Wileński poker”. To ekranizacja słynnej powieści Ričardasa Gavelisa pod tym samym tytułem. Książka została przetłumaczona na wiele języków obcych. W powstanie filmu zaangażowano wielu litewskich artystów: muzyków jazzowych, malarzy, rzeźbiarzy i fotografów. W filmie będzie można usłyszeć nową wersję wspomnianego wcześniej szlagieru „Vilniaus Stogai”. Tym razem w wykonaniu piosenkarki jazzowej Kotryny Juodzevičiūtė.
„Wileński poker” R. Gavelisa został również wybrany jako punkt wyjścia dla nowej wystawy stworzonej w Muzeum MO. Jej autorami są reżyser Oskaras Koršunovas i scenograf Gintaras Makarevičius. Zaplanowana na wiosnę wystawa to nie tylko upamiętnienie historii Wilna, ale też krytyczne spojrzenie na doświadczenie i przyszłość współczesnego miasta.
