Co naprawdę mówią twoje sny? Wyjaśnia antropolożka
Co twoje sny mówią o tobie? To zależy od kultury, w której żyjesz – od indywidualnej komunikacji ze światem duchowym w Azji po uniwersalne archetypy Junga. Sprawdź, jak interpretacje snów różnią się na świecie.
Spis treści:
- Sny jako kulturowa praktyka duchowa
- Przesłania bogów, dusz i przodków
- Freud, Jung i nowoczesna psychologia snów
- Wąż, smok, słońce: znaczenie symboli w snach
- Czy każdy sen coś znaczy?
Od wyroczni z czasów starożytnego Rzymu po Zygmunta Freuda i Carla Junga – ludzie od dawna analizowali sny, aby rozszyfrować tajemnice umysłu. Twoja kraina snów to przestrzeń, w której wszystko jest możliwe. W jednej chwili spacerujesz po pięknej łące, a w następnej spadasz w przepaść i giniesz. Zęby mogą ci wypadać bez wyraźnego powodu – albo kątem oka możesz zobaczyć pełzającego węża.
Przeciętny dorosły człowiek około jednej trzeciej życia spędza we śnie. Oznacza to, że istnieje wiele okazji, aby nasz umysł doświadczał tych spersonalizowanych sennych pejzaży. Ale czy sny naprawdę coś znaczą? – To zależy, kogo zapytasz. – Antropolodzy mówią, że jeśli zrozumiesz, w co dana grupa myśli na temat snów, zrozumiesz całą jej kulturę – mówi Robin Sheriff, profesor antropologii na Uniwersytecie New Hampshire.
Zachodni psychologowie, tacy jak Zygmunt Freud i Carl Jung, spopularyzowali jedne z najbardziej znanych idei dotyczących interpretacji snów. – Ale niekoniecznie pokrywają się one z tym, jak sny rozumieją eksperci z dziedziny antropologii czy badacze folkloru.
Sny jako kulturowa praktyka duchowa
Interpretacja snów sięga czasów starożytnego Egiptu. – Jednak Sheriff twierdzi, że praktyka ta prawdopodobnie ma swoje korzenie w kulturach prehistorycznych, które nie pozostawiły po sobie zapisów. Zanim rozwinęła się nauka o snach, znana jako onejrologia, interpretacja snów była praktyką kulturową, która mogła łączyć ludzi z przodkami lub duchami.
– Sny miały głębokie znaczenie w tradycyjnej kulturze chińskiej, zwłaszcza w nadprzyrodzonym światopoglądzie, według którego duchy i dusze przodków aktywnie uczestniczą w sprawach ludzi – powiedział Ze Hong, profesor biologii ewolucyjnej na Uniwersytecie Makau. Sny były często traktowane jako znaczące kanały komunikacji ze światem duchowym. – Mogły ujawniać ukryte prawdy lub przewidywać przyszłe wydarzenia – dodaje Hong.
Przesłania bogów, dusz i przodków
W starożytnym Rzymie, jak pokazują zapisy, sny uważano za boskie przesłania od bogów. Wyrocznie senne odgrywały ważną rolę w ich interpretacji. Hong twierdzi, że taka praktyka istniała również w Chinach w czasach dynastii Zhou (1046–256 r. p.n.e.). Onejromancja – wróżbiarska interpretacja snów – stała się powszechnym narzędziem podejmowania decyzji politycznych, diagnozowania chorób czy analizowania relacji.
Związek między snami a światem duchowym odkrył także antropolog Roger Lohmann, badając kulturę snów w Papui-Nowej Gwinei. Choć kultura Zachodu rozumie sny metaforycznie, w Papui-Nowej Gwinei można je uznawać za równoległą podróż duszy.
– Zinterpretowałem pewien sen jako wyraz mojego lęku, że coś stanie się z moim komputerem – wspomina Lohmann. – Ale opowiedziałem tę historię mężczyźnie, który odwiedził mnie tego ranka, a on odparł: „Och, lepiej uważaj. Bądź bardzo ostrożny przy kominku”.
Freud, Jung i nowoczesna psychologia snów
Współczesna interpretacja snów w kulturach zachodnich zwykle opiera się na teoriach Freuda i Junga. Freud uważał, że sny to manifestacja stłumionych pragnień i popędów, które ujawniają się w formie metaforycznej.
Carl Jung miał inne podejście: sny to rozmowa pomiędzy świadomością a podświadomością i narzędzie przetwarzania codziennych problemów. Jung wprowadził koncepcję zbiorowej podświadomości, z uniwersalnymi archetypami – jak matka, bohater czy oszust – obecnymi w różnych kulturach.
Wąż, smok, słońce: znaczenie symboli w snach
W zależności od kultury symbolika snów może się diametralnie różnić. Wąż w zachodnich teoriach może być związany z seksualnością lub siłą. W hinduskiej interpretacji natomiast może symbolizować bogactwo i płodność.
Wspólnoty Hopi i Pueblo łączą węże z żyznością ziemi i cyklami rolniczymi, a w Zambii wiązane są z obecnością diabła. W Chinach nie ma jednej interpretacji. Symbole takie jak smoki czy słońce dominują jednak w tradycji jako oznaki boskiej przychylności.
Czy każdy sen coś znaczy?
Każdy z nas ma w ciągu życia tysiące snów. – Ale nie każdy sen niesie za sobą głębokie znaczenie. W Chinach sny wynikające z „nadmiernego myślenia” często uznawano za nieistotne i nieinterpretowalne.
W zachodnim podejściu sen może być inspiracją, narzędziem refleksji, ale także tylko iluzją. – Sny, podobnie jak poezja i sztuka, dają możliwość refleksji nad ludzkim doświadczeniem – podsumowuje Robin Sheriff.
Źródło: National Geographic