Powstały wcześniej niż Stonehenge. Poznaliśmy wiek słynnych megalitów w Bretanii
Tysiące megalitów, ustawionych w długie szeregi, od stuleci wzbudzają fascynacje ludzi. Mowa o regionie Carnac we francuskiej Bretanii. Teraz okazało się, że mogą być to najstarsze tego typu konstrukcje w Europie.
Spis treści:
Europa usiana jest konstrukcjami wzniesionymi z wielkich kamieni, czyli megalitów. Są to na przykład kręgi kamienne, takie jak słynne Stonehenge, ale też mniejsze – grobowce ziemno-kamiennie. Wykonano je kilka tysięcy lat temu, w okresie neolitu.
W wielu przypadkach archeolodzy do dziś nie mają wystarczających informacji, by precyzyjnie podać ich wiek. A to jest kluczowe, jeśli chcemy zrekonstruować sposób rozprzestrzeniania się tego fenomenu budowlanego.
Inwestycja na ratunek archeologom
Szczęście uśmiechnęło się jednak do archeologów. W centrum miasta Plouharnel w Bretanii zaplanowano budowę parku biznesowego. W czasie prac budowlanych badacze natknęli się na pozostałości po konstrukcjach megalitycznych. Le Plasker graniczy ze znanymi megalitami w Carnac.
Wykopaliska i analizy wykonano w ramach współpracy francusko-szwedzkiej. Projekt sfinansowała Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERC). W czasie badań nie odkryto megalitów, ale doły fundamentowe, w których niegdyś były umieszczone w równych szeregach tak jak w innych miejscach w regionie Carnac.
Doły te były ustawione wzdłuż palenisk lub otworów do gotowania. Nie jest jasne, czy paleniska te były używane do oświetlenia, gotowania lub ucztowania podczas wznoszenia kamieni.
Próbki organiczne do datowania radiowęglowego pobrano zarówno z pozostałości ognisk, jak i z fundamentów menhirów. Głazy zostały zapewne przeniesione w inne miejsca już w okresie neolitu.
Do dzisiaj trwają dyskusje, czym były aleje megalityczne. Wśród propozycji pojawiają się:
- obserwatoria astronomiczne;
- świątynie;
- cmentarze.
Najstarsze megality Europy?
W laboratorium określono wiek prawie 50 próbek i zastosowano statystykę bayesowską. To w tej chwili najbardziej precyzyjna metoda datowania radiowęglowego – dzięki niej niedawno na nowo określono wiek najstarszego bumerangu na świecie.
– Rzędy kamieni w regionie Carnac wydają się obecnie należeć do najwcześniejszych megalitycznych monumentów w Europie, a ta część została zbudowana między 4600 a 4300 r. lat p.n.e. Potwierdziliśmy również, że Zatoka Morbihan jest najwcześniejszym regionem megalitycznym w Europie – mówi archeolog Bettina Schulz Paulsson z Uniwersytetu w Göteborgu, jedna z autorek badań.
W tym samym miejscu odkryto również monumentalny grobowiec, zbudowany około 4700 r. p.n.e. Znajdował się bezpośrednio nad pozostałościami mezolitycznej chaty łowców-zbieraczy.
Dzięki najnowszym badaniom postawiono kropkę nad i jeśli chodzi o wiek megalitów z regionu Carnac. Są one równie stare jak podobne konstrukcje z Portugalii czy z Malty, co plasuje je wśród najstarszych w Europie.
Źródło: Antiquity
Nasz autor
Szymon Zdziebłowski
Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.