Place budowy często okazują się niezwykłymi stanowiskami archeologicznymi. Gdy powstaje nowy budynek lub droga, na miejsce przyjeżdża ekipa badaczy, która ma na celu przeprowadzenie wykopalisk. Jest to bowiem ostatnia szansa na sprawdzenie, czy w ziemi nie kryją się skarby przeszłości.

Ślady osadnictwa z epoki brązu na wschodzie Polski

Podczas budowy obwodnicy Chełma, w miejscowości Srebrzyszcze, w województwie lubelskim archeolodzy natrafili na prehistoryczną nekropolię i ślady osadnictwa. Znaleźli na niej m.in. szkielet pochowanego dziecka, a także szczątki zwierząt gospodarskich. O znalezisku poinformował w komunikacie lubelski oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA).

Archeolodzy na miejscu znaleźli również kilkanaście budynków mieszkalnych w typie półziemianek oraz kilka konstrukcji słupowych. Badacze znaleźli w środku fragmenty naczyń ceramicznych. Wstępne datowanie wykazało, że artefakty pochodzą z okresu od 700 do 400 lat p.n.e., czyli z epoki brązu lub wczesnej epoki żelaza.

Kultura amfor kulistych w okolicach Chełma

Naukowcy ustalili, że dziecko zostało pochowane wraz z dwoma naczyniami ceramicznymi, dwoma siekierkami wykonanymi z krzemienia narzutowego oraz bursztynową ozdobą. Jak poinformowali autorzy odkrycia, szkielet znajdował się w pozycji skurczonej i był otoczony obstawą kamienną.

– W prostokątnym, mieszkalnym obiekcie odkryto szkielety ośmiu krów oraz dwóch owiec. W trzecim tego typu założeniu, położonym najbardziej na zachód, znajdowały się szkielety co najmniej dwunastu dzikich świń – poinformowała GDDKiA. Jak przekazali badacze, cały kompleks grobowy może pochodzić sprzed 2200–2700 lat.

Archeolodzy uważają, że osada należała do neolitycznej kultury amfor kulistych. Kultura ta występowała latach 3100–2600 p.n.e. w dorzeczu Łaby, w Polsce, Mołdawii, na Wołyniu i Podolu. Jej nazwa wywodzi się od charakterystycznych wyrobów ceramicznych o kulistym brzuścu. Współcześnie można je znaleźć m.in. w muzeach w Krasnymstawie, Sandomierzu czy Gdańsku.

Czym była kultura amfor kulistych?

Osady tej kultury, które dotychczas odnaleziono, charakteryzowały się małą liczbą domów. Budowle były konstrukcji słupowej. Budowano je na planie nieregularnego czworokąta, a czasami również w formie ziemianki. Kulturę charakteryzowały przede wszystkim narzędzia, takie jak krzemienne siekierki i ostrza. Natomiast brak jest w znaleziskach kamiennych toporków.

Archeolodzy ustalili, że przedstawiciele tej kultury eksploatowali krzemień pasiasty z kopalni w Krzemionkach Opatowskich. Na terenie Polski ludność ta pozostawiła po sobie grobowce megalityczne typu skrzynkowego, które datowane są na połowę III tysiąclecia p.n.e.

GDDKiA podała w komunikacie, że badania archeologiczne na terenie budowy obwodnicy Chełma jeszcze się nie zakończyły i będą kontynuowane. Pierwszy etap prac budowlanych rozpoczął się w 2023 roku. Dwujezdniowa droga ekspresowa będzie miała 13,5 km długości i od północnej strony ominie miasto.

Źródło: Nauka w Polsce.