Stegozaury to jedne z najpopularniejszych dinozaurów. Są znane nawet tym, którzy niekoniecznie pamiętają ich nazwę. Rozpoznawalność zawdzięczają wyjątkowo charakterystycznemu wyglądowi – małej głowie, beczkowatemu korpusowi, a przede wszystkim dwóm rzędom kostnych płyt w kształcie rombów, biegnących wzdłuż całego kręgosłupa zwierzęcia.
Rola unikatowego grzebienia na plecach stegozaurów nie jest jeszcze dobrze poznana. Mógł służyć odstraszaniu drapieżników, nadając roślinożernym stegozaurom wygląd groźnych potworów. Tę funkcję najprawdopodobniej spełniała również inna rzecz: kolce znajdujące się na końcu wysoko uniesionego ogona tych gadów.
Stegozaury żyły w środkowej i późnej jurze, czyli mniej więcej w okresie od 174 do 152 mln lat temu. Nie wiadomo, gdzie wyewoluowały. Jednak coraz więcej dowodów wskazuje na to, że mogły pojawić się po raz pierwszy na terenie dzisiejszych Chin.
Chiński stegozaur z jury
W najnowszym numerze czasopisma naukowego „Journal of Vertebrate Paleontology” opublikowano artykuł opisujący odkrycie nowego gatunku stegozaura. Został nazwany Bashanosaurus primitivus. Pierwsze słowo – Bashan – pochodzi od dawnej nazwy okolic miasta Chonqing w środkowych Chinach, gdzie znaleziono skamieniałości. Drugie słowo – primitivus – to po łacinie „pierwszy”, „pierwotny” albo „prymitywny”.
Bashanosaurus primitivus wędrował po Ziemi 168 mln lat temu, w środkowej jurze. Był stosunkowo niewielki. Od nosa do ogona miał tylko 2,8 m, o wiele mniej niż znane nauce wcześniej stegozaury, których długość może sięgać nawet dziewięciu metrów. Naukowcy podkreślają jednak, że odkryte kości mogły należeć po prostu do młodego osobnika.
Jakie kości stegozaura udało się znaleźć
Naukowcy nie wykopali kompletnego szkieletu, a jedynie kości ramienne, udowe, stóp, żebra, kręgi oraz kilka płyt kostnych. Znalezisko różni się od wcześniej odkopanych szczątków stegozaurów.
Bashanosaurus primitivus miał np. mniejsze łopatki i nieco inaczej zbudowane te części szkieletu, na których opierały się płyty kostne. Pewne cechy jego budowy przypominają plan ciała pierwszych opancerzonych dinozaurów, które żyły we wczesnej jurze, 20 mln lat wcześniej.
Naukowcy zinterpretowali to wszystko jako znak, że nowo odkryty dinozaur należy do nieznanego jeszcze gatunku. – Nasze analizy drzewa genealogicznego wykazały również, że Bashanosaurus primitivus to jeden z najwcześniejszych stegozaurów – mówi dr Dai Hui z instytutu badawczego w Chongqing, który stał na czele zespołu prowadzącego badania. – Stanowi to kolejną przesłankę potwierdzającą tezę, że stegozaury wyewoluowały w Azji – dodaje uczony.
Ile stegozaurów znamy
Do tej pory naukowcy poznali 14 gatunków tych dinozaurów. Ich szczątki były znajdowane na wszystkich kontynentach poza Antarktydą i Australią.
– Odkrycie nowego stegozaura w Chinach sugeruje, że ta grupa dinozaurów mogła wyewoluować nawet we wczesnej jurze. Jest to też jeden z najwcześniejszych znanych dinozaurów ptasiomiednicznych – mówi dr Susannah Maidment, paleontolożka z londyńskiego Muzeum Historii Naturalnej i współautorka pracy. I podkreśla, że Chiny stanowią gorący punkt, w którym odkrywa się coraz więcej gatunków stegozaurów.
