Archeolodzy od dłuższego czasu prowadzą prace badawcze na terenie historycznej nekropolii San Giuliano in Barbarano. Cmentarz jest położony na północ od Rzymu, a konkretnie w objętym ochroną ze względów przyrodniczych Parku Marturanum.

Etruski grobowiec zaskoczył archeologów

Wykopaliska odkryły niedawno kolejną imponującą niespodziankę. Chodzi o etruski grobowiec, częściowo ukryty pod ziemią. Tu warto nadmienić, że nekropolia San Giuliano cała jest etruska (w końcu leży w sercu Południowej Etrurii). Według archeologów od innych tego typu cmentarzy wyróżnia ją jednak różnorodność pochówków. To niejedyne odkrycie związane z cywilizacją etruską w ostatnich latach. Jakiś czas temu analiza barw ujawniła niewidoczne szczegóły starożytnych malowideł Etrusków.

Wróćmy do najnowszego okrycia. Grobowiec w kształcie równoległościanu o szerokości 14 metrów i wysokości 10 metrów odnaleziono podczas czyszczenia najbardziej reprezentatywnych komór grobowych na tym osobliwym cmentarzu. Osobliwym dlatego, że grobowce wykuwano w skale. Datowanie ekspertów wskazuje na okres między VII a III wiekiem p.n.e.

Gwoli ścisłości, na chwilę przed opisywanym odkryciem restauratorskie prace wykonywano przy Tomba della Regina, czyli Grobowcu Królowej. Podczas sprzątania badacze zauważyli coś, co wyglądało na drugi, częściowo zakopany monumentalny grobowiec. Po ostrożnym usunięciu gęstej roślinności konstrukcja wyłoniła się w całej okazałości.

Nowo odkryty etruski grobowiec niedaleko Rzymu / Soprintendenza Archeologia Belle Arti Paesaggio Etruria Meridionale

Nekropolia starożytnego ludu

Znalezisko jest doskonale zachowane. Podkreśla również charakterystyczne dla kultury etruskiej, opanowaną do perfekcji sztukę wykuwania komór grobowych w klifach i skalistych zboczach. Eksperci uważają, że trójkomorowy grobowiec zwieńczony trzema drzwiami powstał w V lub IV wieku p.n.e., niedługo po sąsiadującym z nim Grobie Królowej.

Grobowiec Królowej jest uważany za jeden z najważniejszych na całej nekropolii. Został wykuty w V wieku p.n.e. w skale o szerokości 14 m i wysokości 10 m. Tego typu grobowców jest wiele wzdłuż skalistej ściany zwróconej w stronę płaskowyżu San Giuliano. To tam znajdowała się starożytna osada. Te komory grobowe są swego rodzaju dowodem zmian w społeczeństwie etruskim. Świadczą bowiem o pojawianiu się nowych klas społecznych.

Prace konserwatorskie przy nowo odkrytych grobowcach mają zostać ukończone jeszcze w tym roku.

Kim byli Etruskowie?

Etruskowie, nazywani też Tyrrenami, zamieszkiwali północną cześć dzisiejszych Włoch od VII wieku p.n.e. do I wieku n.e. Czas ich największej potęgi przypada na lata 600–475 p.n.e. Wtedy tereny ich panowania znacząco poszerzył się, między innymi o Kampanię.

Pochodzenie Etrusków wzbudza wiele kontrowersji jeszcze od czasów starożytnych. Herodot uważał np. że lud przybył na tereny Italii z Lidii, skąd wygnała ich klęska głodu. Dionizjusz z Halikarnasu uważał z kolei, że Etruskowie są rdzenną ludnością Półwyspu Apenińskiego. Ciekawa jest także teoria Tytusa Liwiusza. Według rzymskiego historyka Etruskowie wywodzili się z zamieszkującego Alpy ludu Retów.

Najbardziej aktualna wiedza na ten temat opiera się na pracy międzynarodowego zespołu naukowców skupionych wokół Instytutu Maksa Plancka. Wyniki wskazują na bliskie pokrewieństwo cywilizacji etruskiej z innymi ludami italskimi. To jednak nie koniec dyskusji o etruskim pochodzeniu.

Źródła: Soprintendenza Archeologia Belle Arti Paesaggio Etruria Meridionale, Arkeo News.