Atak na Pearl Harbor to znaczące wydarzenie w historii najnowszej, szczególnie w związku z przebiegiem II wojny światowej. 7 grudnia 1941 roku Cesarska Marynarka Wojenna Japonii przeprowadziła niespodziewany atak wojskowy na bazę morską Stanów Zjednoczonych w Pearl Harbor na Hawajach. Atak trwał około dwóch godzin i został przeprowadzony przy użyciu samolotów.

Gdzie jest Pearl Harbor na mapie?

Pearl Harbor znajduje się na wyspie Oahu w stanie Hawaje w USA. Leży niedaleko stolicy – Honolulu. Aby się tam dostać, najpierw należy polecieć na międzynarodowe lotnisko w Honolulu (HNL). To główny port lotniczy obsługujący wyspę Oahu.

Tak wyglądał atak na Pearl Harbor

Atak na Pearl Harbor był skrupulatnie zaplanowaną i przeprowadzoną operacją wojskową Cesarskiej Marynarki Wojennej Japonii. Doszło do niego wczesnym rankiem 7 grudnia 1941 roku. Atak był całkowitym zaskoczeniem dla Stanów Zjednoczonych. Japońskie lotniskowce zbliżały się do hawajskiej wyspy Oahu przy zachowaniu ścisłej ciszy radiowej. Dzieje się tak, kiedy nadajniki radiowe, stacjonarne i ruchome, na danym obszarze przestają wysyłać sygnał. To właśnie element zaskoczenia był kluczowy dla powodzenia operacji.

Atak powietrzny obejmował dwie fale samolotów, głównie bombowców i samolotów torpedowych. Pierwsza fala, wysłana około 7:48, była wycelowana w obiekty wojskowe, lotniska i pancerniki zakotwiczone w Pearl Harbor. Niedługo potem nadeszła druga fala, kontynuująca nalot.

Atak spowodował znaczne szkody dla Floty Pacyfiku Stanów Zjednoczonych. Szczególnie dotkliwą stratą było zniszczenie pancerników, w tym USS Arizona i USS Oklahoma. Japończycy zdecydowali się na atak, ponieważ chcieli sparaliżowania amerykańskiej Floty Pacyfiku, aby uniemożliwić jej zakłócanie japońskich operacji wojskowych w Azji Południowo-Wschodniej.

Szczątki samolotu B-17C w pobliżu Hickam Field po japońskim ataku na Pearl Harbor, 7 grudnia 1941 r. / Everett Collection/Getty Images

Siły amerykańskie podjęły odważną, ale ostatecznie nieskuteczną obronę. Reakcja wojsk USA była zbyt chaotyczna wobec niespodziewanego i przytłaczającego charakteru ataku Japończyków. Warto dodać, że celem samolotów nie były wyłącznie obiekty wojskowe. Ostrzeliwano także obszary cywilne, w tym miasto Honolulu. Atak trwał około dwóch godzin. Około godziny 9:45 druga fala nalotu zakończyła swoją misję, a siły japońskie zaczęły się wycofywać.

Kulisy ataku na Pearl Harbor

W 1940 r. Japonia podpisała pakt z III Rzeszą i Włochami, oficjalnie angażując się w działania wojenne. W tym samym roku dowództwo kraju, na czele z admirałem Isoroku Yamamoto, zaczęło opracowywać plan ataku na Pearl Harbor. Inspiracją miał być brytyjski atak samolotów torpedowych na Tarent na bazę włoskiej marynarki wojennej, przeprowadzony w listopadzie. Miesiąc później Yamamoto przedstawił swój plan szefostwu. W kolejnych miesiącach dopracowywano szczegóły oraz przeprowadzano manewry, które miały przygotować japońskich pilotów. Pojawiły się dwa ważne problemy, które mogły zaważyć o niepowodzeniu nalotu.

Pierwszy polegał na tym, jak zrzucić torpedy na płytkich wodach bazy, aby nie ugrzęzły na dnie. W tym celu Japończycy zamówili torpedy typu brytyjskiego, które były mniejsze japońskich oraz zamontowano na nich drewniane stabilizatory. Drugim problemem było ukrycie tak dużej liczby lotniskowców, które miały wypłynąć w stronę Stanów Zjednoczonych. Cesarscy decydenci stwierdzili, że flota skieruje się w stronę Hawajów północną częścią Oceanu Spokojnego, która była rzadko uczęszczana. Głównie ze względu na warunki pogodowe.

Początek II wojny światowej dla USA

Atak na Pearl Harbor wciągnął Stany Zjednoczone w II wojnę światową. Następnego dnia, 8 grudnia 1941 roku.prezydent Franklin D. Roosevelt i Kongres USA wypowiedzieli wojnę Japonii.

Chociaż atak na Pearl Harbor był dla Amerykanów zaskoczeniem, to ryzyko wojny Stanów Zjednoczonych z Japonią narastało od wielu lat, jeśli nie dekad. USA były mocno zaniepokojone imperialnymi zakusami Kraju Kwitnącej Wiśni, które w latach 30 doprowadziły do ekspansji poza granice kraju i wypowiedzenia wojny Chinom w 1937 roku.

W odpowiedzi amerykański rząd nałożył szereg sankcji i embarg, które miały uderzyć w japońską gospodarkę. Amerykanie chcieli dać sygnał Cesarstwu, aby pohamowało swoją agresywną politykę. Miało to skutek całkowicie odwrotny. Obydwa państwa nie chciały ustąpić, a widmo wojny stawało się coraz bardziej wyraźne.

Ile osób zginęło w ataku na Pearl Harbor?

Atak na Pearl Harbor spowodował znaczne straty w ludziach w Stanach Zjednoczonych. Oto przybliżone liczby ofiar:

  • Personel wojskowy: zginęło około 2335 żołnierzy, w tym 2008 członków Marynarki Wojennej, 109 żołnierzy piechoty morskiej i 218 żołnierzy armii.
  • Cywile: były też ofiary cywilne. W ataku zginęło około 68 cywilów, a kolejnych 35 zostało rannych.
  • Straty japońskie: straty Japonii były minimalne w porównaniu ze stratami Stanów Zjednoczonych. Potwierdzono, że zginęło tylko 55 japońskich pracowników, a jeden został schwytany.

W sumie w ataku na Pearl Harbor zginęło około 2403 Amerykanów, a około 1178 innych zostało rannych.

Pearl Harbor obecnie

Miejsce upamiętniające atak na Pearl Harbor / pinggr/Shutterstock

Dziś Pearl Harbor jest miejscem pamięci odwiedzanym przez gości z całego świata. Główną atrakcją Pearl Harbor jest pomnik USS Arizona, który obejmuje zatopiony pancernik. Odwiedzający mogą również zwiedzić inne miejsca historyczne i muzea na terenie kompleksu Pearl Harbor, w tym Muzeum i Park Okrętów Podwodnych USS Bowfin, Pomnik Pancernika USS Missouri oraz Muzeum Lotnictwa Pacyfiku Pearl Harbor.

Ze względu dużą liczbę odwiedzających, wskazane jest zaplanowanie wizyty z wyprzedzeniem. Szczególnie jeśli interesują nas wycieczki z przewodnikiem.

Pearl Harbor w kulturze

Atak na Pearl Harbor wywarł głęboki wpływ na amerykańskie społeczeństwo. Wiązało się to między innymi z pobudzeniem opinii publicznej do poparcia wysiłków wojennych i doprowadziło do znacznej mobilizacji zasobów dla aliantów. Pearl Harbor do dziś uchodzi za symbol zarówno charakteru ataków militarnych, jak i odporności i determinacji narodów w czasach konfliktu.

Wydarzenia z 7 grudnia 1941 roku na zawsze zapisały się w historii USA. Ich dziedzictwo wykracza daleko poza podręczniki i filmy dokumentalne. Z biegiem lat Pearl Harbor stało się potężnym symbolem w kulturze popularnej. Jedno z najbardziej kultowych przedstawień ataku to film w reżyserii Michaela Baya. W „Pearl Harbor” z 2001 r. główne role zagrali między innymi Ben Affleck, Josh Hartnett i Kate Beckinsale Co prawda obraz spotkał się z krytyką ze względu na romantyczny wątek poboczny i elementy fabularyzowane, jednak niezaprzeczalnie zwrócił uwagę na odwagę i poświęcenie tych, którzy przeżyli atak.

Muzycy również inspirowali się wydarzeniami w Pearl Harbor. Utwory „Remember the Alamo” Johnny’ego Casha i „Pearly Gates” Neila Younga składały hołd odwadze tych, którzy walczyli i zginęli tego pamiętnego dnia.